7 nawyków skutecznego działania

Stephen R. Covey autor bestsellerowych pozycji na temat przywództwa, rozwoju osobistego stworzył i rozpropagował teorię 7 nawyków skutecznego działania. Jest to 7 zasad, które jeśli zastosujesz pozwolą Ci na uzyskanie harmonijnego życia zawodowego i prywatnego, przy zachowaniu własnych wartości.

Pierwsze trzy nawyki dotyczą “zwycięstwa prywatnego”, czyli rozwoju osobistego, kolejne trzy “zwycięstwa publicznego”, czyli skutecznego współdziałania z innymi ludźmi. Ostatni nawyk przypomina o konieczności odnowy w czterech wymiarach: fizycznym, umysłowym, społecznym i duchowym.

Wiele osób, chce odnieść w życiu sukces. A jedną z dróg do sukcesu jest identyfikacja nawyków, które mogą nam pomóc w tej podróży do większych osiągnięć i lepszego życia.

Jesteśmy tym co powtarzamy na co dzień. Nasz charakter jest wynikiem naszych nawyków. Na nasze nawyki składa się wiedza, umiejętności i pragnienia. Wiedza pozwala nam wiedzieć co robić i dlaczego, umiejętności dają nam zdolność do tego jak to zrobić, a pragnienie jest motywacją, aby to zrobić. Aby coś stało się w naszym życiu nawykiem, musimy posiadać wszystkie trzy elementy.

Covey uważa, że sposób, w jaki postrzegamy świat, jest całkowicie oparty na naszych własnych percepcjach. Aby zmienić określoną sytuację, musimy zmienić siebie, a aby zmienić siebie, musimy być w stanie zmienić nasze postrzeganie.

Nawyki są potężnymi składnikami naszego życia wyrażają na co dzień nasz charakter i czynią nasze działanie skutecznym lub też jeżeli mamy złe nawyki nieskutecznym.

Trzymając się określonych zasad będziemy w stanie osiągnąć w życiu znacznie więcej, wpływając na nasze przyzwyczajenia i poprawiając kluczowe elementy charakteru.

Nawyki są potężnymi składnikami naszego życia. Ponieważ są to stałe i często nie uświadamiane sposoby zachowania, wyrażają na co dzień nasz charakter i czynią nasze działania skutecznym… bądź nieskutecznym. – Stephen R. Covey

Czytaj dalej i dowiedz się więcej o 7 nawykach skutecznego działania Covey’a…

Pierwszy i najbardziej podstawowy nawyk skutecznie działających ludzi to nawyk proaktywności. Bycie proaktywnym to nie tylko przyjmowanie inicjatywy, ale również branie odpowiedzialności za własne życie. Ludzie działający
skutecznie zdają sobie sprawę z własnej odpowiedzialności. Nie zrzucają winy za swoje
zachowanie na okoliczności, warunki czy uwarunkowania.

Ludzie reaktywni często ulegają wpływom środowiska fizycznego czy też społecznego. Gdy jest ładna pogoda, czują się dobrze. Jeśli pogoda jest brzydka zmienia to ich postawę i poziom osiągnięć. Kiedy inni traktują ich dobrze, czują się dobrze, ale kiedy nie są
traktowani najlepiej, przyjmują pozycję obronną. Ludzie proaktywni także podlegają wpływom zewnętrznych bodźców, czy to fizycznych, społecznych czy psychologicznych. Jednak ich odpowiedzią na nie jest  świadoma reakcja oparta na wartościach. Nie ma
dla nich znaczenia, czy świeci słońce, czy pada deszcz. Motorem ich działania są wartości;
jeśli ich wartością jest dobra jakość pracy, to jest nią zawsze, bez względu na to, czy
pogoda sprzyja czy też nie.

Ludzie prokreatywni używają też innego języka. np. reaktywna osoba powie “Nic nie mogę z tym zrobić”, proaktywna “Zobaczmy co da się z tym zrobić”; “Zrobiłbym to, gdyby vs. “Zrobię” itp. Język ludzi reaktywnych uwalnia ich od odpowiedzialności. Winą za własną sytuację obarczają siły zewnętrzne. Reaktywność staje się samospełniającą się przepowiednią, a reaktywni ludzie czują się coraz bardziej prześladowani i poza kontrolą. Ludzie proaktywni dostrzegają, że ponoszą odpowiedzialność i mają zdolność do wybierania sposobu reagowania na dany bodziec czy sytuację.

Każdy z nas ma pewien “krąg zainteresowań”, zakres spraw, które nas interesują.Pewne zagadnienia interesują nas bardziej inne mniej. Na pewne rzeczy, które są w naszym “kręgu zainteresowań” mamy wpływ inne są poza zakresem naszej kontroli jest to tzw. “krąg wpływu”.

Lludzie reaktywni koncentrują swoje wysiłki na kręgu zainteresowania. Skupiają
się na słabościach innych ludzi, okolicznościach, nad którymi nie panują. Rezultatem tego jest ich obwiniająca i oskarżająca postawa, reaktywny język i coraz większe przekonanie, że są ofiarami. Ludzie proaktywni koncentrują swoje wysiłki na kręgu wpływu. Pracują tam, gdzie mogą coś zrobić. Ich energia jest pozytywna i sprawia, że ich krąg wpływu się powiększa.

Badź proaktywny, przejmij kontrolę nad własnym życiem i weź odpowiedzialność za własne czyny.

Ludzie zależni potrzebują innych, by uzyskać to, czego pragną.
Ludzie niezależni – mogą to zdobyć własnymi wysiłkami.
Niezależni łączą swoje wysiłki z wysiłkami innych, by osiągnąć największe sukcesy. -Stephen R. Covey

Zaczynać z wizją końca oznacza rozpoczynać z jasnym zrozumieniem własnego
przeznaczenia, to wiedzieć, dokąd się podąża, by lepiej rozumieć, gdzie się jest teraz, i
stawiać każdy krok we właściwym kierunku.

Covey zaleca użyć swojej wyobraźni, aby rozwinąć wizję tego, kim chcemy się stać i korzystać z naszego sumienia, aby zdecydować, jakie wartości nas w tym kierunku poprowadzą.

Łatwo wpaść w pułapkę aktywności,  pracować coraz ciężej, wspinać się po szczeblach drabiny sukcesu, by nagle zdać sobie sprawę, że jest ona przystawiona do
złej ściany. Można być zajętym, bardzo zajętym, a jednocześnie mało efektywnym.

Jeśli głęboko się zastanowisz, co chciałbyś usłyszeć na swoim pogrzebie, znajdziesz
swoją definicję sukcesu. Takie skrajne wyobrażenie swojego pogrzebu według Coveya pomaga w lepszej definicji na czym nam na prawdę w życiu zależ i co chcemy osiągnąć.

Dobrym sposobem zaczynania z wizją końca jest również określeślenie
własnej misji życiowej. Misja życiowa koncentruje się
wokół tego, kim chcesz być (charakter), co chcesz robić (wkład i osiągnięcia), i wokół
wartości, na których owo „bycie” i „robienie” będzie oparte.

Pamiętaj o planowaniu, wyznaczaniu sobie celów zarówno tych krótko jak i długoterminowych. Świadomie określaj co chcesz w życiu osiągnąć i co jest dla Ciebie ważne. Ważne jest również zidentyfikowanie i nazwanie naszych wartości, które będą nas prowadzić w drodze do celu. Koncentrując życie na ponadczasowych, niezmiennych wartościach i zasadach, tworzymy podstawowe paradygmaty skutecznego i dającego zadowolenie życia.

Ludzie sukcesu mają nawyk robienia rzeczy, których ci, co w życiu osiągają niewiele, robić nie lubią. To nie znaczy, że oni na pewno lubią je robić, jednak ich chęć i niechęć podporządkowane są sile ich celu. – Stephen R. Covey

Aby skutecznie zarządzać sobą, musisz robić najpierw rzeczy o największym priorytecie. Musisz wyrobić w sobie dyscyplinę, aby nadawać priorytety swoim codziennym działaniom w oparciu o to, co jest dla Ciebie najważniejsze, a nie koniecznie najpilniejsze.

Nawyk “Rób najpierw to co najważniejsze” jest wprowadzeniem w czyn, naturalnym efektem pierwszego i drugiego nawyku – bycia proaktywnym i rozpoczynania z wizją końca. W nawyku “Rozpoczynania z wizją końca” była mowa o znaczeniu określenia naszych wartości i zrozumienia tego, co zamierzamy osiągnąć. Nawyk “Robienia najpierw tego co najważniejsze” polega na tym, że faktycznie idziesz za tymi celami i realizujesz swoje priorytety na bieżąco, z chwili na chwilę, każdego dnia.

Aby utrzymać dyscyplinę i skupić się na dążeniu do osiągnięcia celów, musimy mieć siłę woli do zrobienia czegoś, gdy nie chcemy tego robić. Musimy postępować zgodnie z naszymi wartościami, a nie z naszymi pragnieniami lub impulsami w danym momencie.

Zastanów się, co jest dla Ciebie naprawdę ważne i zacznij to robić. Istotne jest również opanowanie umiejętności zarządzania sobą w czasie. Trzeba nauczyć się planować i wykonywać zadania zgodnie z priorytetami. Wszystkie działania można kategoryzować w oparciu o dwa główne czynniki: pilość i ważność. Może nam w tym pomóc matryca zarządzania czasem:

Druga (2) ćwiartka jest kluczem skutecznego zarządzania sobą. Dotyczy tego, co nie jest pilne, ale jest ważne. Mamy tutaj takie aktywności jak tworzenie naszej misji, zapobieganie rzeczom niepożądanym, budowanie relacji i związków, ćwiczenia fizyczne, dbanie o nasze zdrowie, szukanie nowych możliwości, planowanie itp.

Jedynym miejscem, skąd od razu można “wziąć czas”, aby pracować w ćwiartce (2), jest ćwiartka (3) i (4). Nie możesz zignorować ważnych i pilnych spraw z ćwiartki (1), chociaż i ona będzie się kurczyć, gdy więcej czasu spędzisz w ćwiartce (2) – na zapobieganiu i przygotowywaniu. Jednakże na początku tej drogi czas musi pochodzić z (3) i (4) ćwiartki. Sprawy z ćwiartki (1) i (3) będą się domagać Twojego czasu i energii, dlatego – by działać w ćwiartce (2) – musisz być proaktywny. Aby móc powiedzieć „tak” ważnym, priorytetowym sprawom z ćwiartki (2), musisz się nauczyć mówić „nie” innym działaniom, choćby wyglądały na pilne.

Ponadto, gdy koncentrujemy się na ćwiartce (2), oznacza to, że myślimy o przyszłości, pracujemy nad przyczynami źródłowymi i zapobiegamy kryzysom w pierwszej kolejności! Pomaga nam to też wdrożyć zasadę Pareto – 80% Twoich wyników pochodzi z 20% twojego czasu.

Nie marnuj czasu na rzeczy nieistotne i gaszenie pożarów. Sprawy ważne umieszczaj na początku listy działań i dbaj o ich wykonanie.  Stosuj zasadę nie odkładania na
potem i walcz z wszelkimi objawami prokrastynacji.

Nie chodzi o to, by nadawać priorytety temu, co masz w planie, ale by planować zgodnie z priorytetami. – Stephen R. Covey

Myślenie w kategoriach „wygrana-wygrana” nie jest tylko techniką,  to kompletna filozofia stosunków międzyludzkich. Aby stworzyć skuteczne, współzależne relacje, musimy zobowiązać się do tworzenia korzystnych dla obu stron i satysfakcjonujących sytuacji.

Covey wyjaśnia, że ​​istnieje sześć paradygmatów interakcji człowieka:

1. Wygrana-Wygrana: obie osoby wygrywają. Umowy lub rozwiązania przynoszą obopólne korzyści i są satysfakcjonujące dla obu stron.
2. Wygrana-Przegrana: “Jeśli ja wygrywam, ty przegrywasz.”  Ludzie, którzy preferują podejście Wygrana-Przegrana mają skłonność do używania pozycji, siły, koneksji, możliwości finansowych czy siły osobowości aby osiągnąć to co chcą. Cechuje ich autorytarny styl kierowania „Robimy tak, jak ja chcę, a ty musisz ustąpić”
3. Przegrana-Wygrana: “Ja przegrywam, ty wygrywasz” Myślących w ten sposób
   łatwo zadowolić lub obłaskawić. Stawiają na popularność i akceptację. Mają zbyt mało
   odwagi, aby dać wyraz swoim uczuciom i przekonaniom.
4. Przegrana-Przegrana: Obie osoby przegrywają. Dzieje się tak np. gdy spotykają się ze sobą osoby o podejściu “Wygrana-Przegrana” – czyli gdy dwoje
   upartych, bezwzględnych, zainteresowanych jedynie sobą ludzi znajdzie się w sytuacji
   wzajemnego oddziaływania, rezultatem będzie „Przegrana-Przegrana”
5. Wygrana: Ludzie z mentalnością “Wygrana” niekoniecznie chcą, aby ktoś inny przegrał – to nieistotne. Liczy się to, że dostają to, czego chcą.
6. Wygrana-Wygrana lub nie robimy interesów: jeśli nie możesz dojść do porozumienia, które jest korzystne dla obu stron, nie ma żadnej umowy.

Najlepszą opcją jest tworzenie sytuacji, w których wygrywają wszyscy. W przypadku podejść Wygrana-Przegrana i Przegrana-Wygrana  wydaje się, że jedna osoba dostaje obecnie to, czego chce, ale wyniki będą negatywnie wpływać na relacje między tymi dwoma ludźmi.

„Wygrana-wygrana” znaczy tyle, że umowa, porozumienie czy rozwiązanie jest korzystne dla wszystkich. Takie rozwiązanie pozwala na to, by wszystkie zainteresowane strony czuły się zadowolone z podjętej decyzji i zobowiązane do wcielania jej w czyn.

Dla osiągnięcia postawy „wygrana-wygrana” bardzo istotne jest utrzymanie na wysokim
poziomie zarówno odwagi, jak i rozwagi. Jest to równowaga, która oznacza prawdziwą
dojrzałość. Jeśli ją mam, mogę słuchać, mogę empatycznie rozumieć, ale mogę także z
odwagą stawić ci czoło.

Ważna jest umiejętność oddzielenia osoby od problemu, zadbanie o dobro sprawy, nie o własną pozycję, dążenie do obopólnej korzyści oraz obstawanie przy obiektywnych kryteriach, które są do przyjęcia przez obie strony.

„Wygrana-wygrana” to wiara w trzecie wyjście. Nie chodzi o to, czy będziemy to robić
na twój, czy na mój sposób; chodzi o to, by robić to lepiej. – Stephen R. Covey

Zdolność komunikacji jest ważną umiejętnością życiową. Wykorzystujemy ją
przez większą część naszego czasu. Zasada „staraj się najpierw zrozumieć innych” wymaga bardzo dużego przesunięcia paradygmatu. Zwykle bowiem staramy się przede wszystkim, aby to nas rozumiano.

Zanim będziemy w stanie zaoferować komuś radę, zaproponować rozwiązanie lub w jakikolwiek sposób nawiązać kontakt z inną osobą, musimy starać się ją w pełni zrozumieć i jej perspektywę. Może nam w tym pomóc empatyczne słuchanie. Jak mówi Covey większość ludzi nie słucha z intencją zrozumienia; słuchają, aby odpowiedzieć.

Zanim zdiagnozujemy problem, przepisujemy rozwiązanie. Nie próbujemy najpierw w pełni zrozumieć problemu. Aby starać się zrozumieć, musimy nauczyć się słuchać.

Słuchając empatycznie, przyjmujesz punkt widzenia drugiej osoby. Patrzysz przez pryzmat tej osoby, widzisz świat w taki sposób, w jaki widzi go ona.

Kiedy słuchamy autobiograficznie – innymi słowy, z naszej własnej perspektywy jako naszego punktu odniesienia – mamy tendencję do odpowiadania według jednego z
czterech schematów: oceniamy – zgadzamy się lub nie; sondujemy – zadajemy
pytania z własnego punktu odniesienia; radzimy – udzielamy porad opartych na
naszym doświadczeniu; lub interpretujemy – próbujemy „zrozumieć” ludzi,
wyjaśnić ich motywy i zachowanie, opierając się na własnym zachowaniu i motywach.

Jesteśmy tak głęboko osadzeni w scenariuszu podobnych reakcji, że nawet nie zdajemy
sobie sprawy, że je stosujemy. Ale jeśli zastąpimy te typy reakcji empatycznym słuchaniem, widzimy dramatyczne wyniki w ulepszonej komunikacji. Słuchanie empatyczne zabiera czas, ale nawet w przybliżeniu nie tyle, ile zajmuje
naprawianie nieporozumień, odwracanie spraw i odwoływanie słów, życie z nie
ujawnionymi lub nie rozwiązanymi problemami. Kiedy nauczysz się głęboko słuchać innych ludzi, zobaczysz, jak zasadniczo zmieni się sposób, w jaki ich postrzegasz.

Staraj się najpierw zrozumieć, później być zrozumianym . – to nie proste, ale jest
to wyjątkowo skuteczne działanie. Dzięki temu łatwiej znaleźć rozwiązanie problemu oraz przekazać własną wiadomość i uzyskać zrozumienie ze strony drugiej osoby.

Gdybym miał w jednym zdaniu ująć to, co w stosunkach międzyludzkich najważniejsze, powiedziałbym: Staraj się najpierw zrozumieć innych, potem być zrozumiany.-
Stephen R. Covey

Co to jest synergia? Najprościej znaczy to, że całość jest czymś więcej niż sumą
poszczególnych części. Dzięki efektom synergii tworzymy nową jakość – coś, czego przedtem nie było.

Synergia pozwala nam tworzyć nowe alternatywy i otwierać nowe możliwości. Pozwala nam, jako grupie, wspólnie zgodzić się na porzucenie starych metod działania i rozwiązań oraz opracowanie nowych. Synergia – zrodzona z wysokiego poziomu wzajemnego zaufania tworzy rozwiązania lepsze niż którekolwiek z pierwotnie zakładanych.

Jak więc wprowadzić synergię do danej sytuacji lub środowiska? Zacznij od nawyków “Myśl w kategoriach Wygrana-Wygrana” i “Staraj się najpierw zrozumieć, potem być zrozumianym”. Gdy już o tym pomyślisz i zastosujesz te nawyki, możesz połączyć swoje pragnienia z pragnieniami drugiej osoby czy grupy ludzi. W ten sposób nie będziecie już po przeciwnych stronach problemu – będziecie po jednej stronie. Patrząc na problem wspólnie, rozumiejąc wszystkie potrzeby i pracując nad stworzeniem “trzeciej alternatywy”, która je zaspokoi, macie szansę stworzyć coś wyjątkowego.

Budując ducha zaufania i bezpieczeństwa, zachęcamy innych do tego, by stali się niezwykle otwarci i czerpali nawzajem ze swojej różnorodności i pomysłów, tworząc synergię. Istotę synergii stanowi docenianie różnic umysłowych, emocjonalnych, psychologicznych. Rozumiejąc i doceniając różnice w perspektywie innej osoby, mamy możliwość uzyskania synergii, która pozwala nam odkrywać nowe możliwości poprzez otwartość i kreatywność.

Jeśli będziesz działał w myśl filozofii „wygrana-wygrana” i naprawdę starał się zrozumieć drugą stronę, najczęściej znajdziesz rozwiązanie, które okaże się lepsze dla wszystkich zainteresowanych. Synergia otwiera nas na nowe pomysły, sprzyja oryginalności i kreatywności.

Synergia jest ekscytującym doświadczeniem. Twórczość także. Otwarcie i komunikacja
dają fenomenalne rezultaty. Ludzie podejmują ryzyko takiego otwarcia, gdyż widzą w nim
prawdziwą szansę na istotną korzyść, na znaczny postęp. – Stephen R. Covey

Nawyk siódmy “Ostrzenie piły” polega na wzmacnianiu siebie. Ta zasada zakłada konieczność rozwoju człowieka we wszystkich ważnych obszarach naszego życia. Dotyczy to w szczególności odnowy w czterech wymiarach: fizycznej, duchowej, umysłowej i społeczno-emocjonalnej. Najpoważniejszą inwestycją naszego istnienia jest bowiem inwestowanie w siebie.

Cztery wymiary o których należy pamiętać:

• Wymiar fizyczny: celem ciągłego doskonalenia fizycznego jest ćwiczenie naszego ciała w sposób, który zwiększy naszą zdolność do pracy i czerpania z życia radości. Aby odnowić się fizycznie, powinniśmy: zdrowo się odżywiać, pamiętać o odpoczynku i relaksie, regularni ćwiczyć, budować wytrzymałość, elastyczność siłę.
• Wymiar duchowy: wymiar duchowy to twój rdzeń, centrum ciebie samego, zobowiązanie w stosunku do własnego systemu wartości. Aby odnowić się duchowo, możesz: medytować, komunikować się z naturą, zanurzyć się w literaturze i muzyce
• Wymiar mentalny: celem odnowienia naszego zdrowia psychicznego jest dalszy rozwój naszego umysłu. Aby odnowić się psychicznie i rozwijać się mentalnie, możesz: czytać dobrą literaturę, prowadzić dziennik swoich myśli, doświadczeń, spostrzeżeń; ograniczyć oglądanie telewizji tylko do tych programów, które wzbogacą twoje życie i umysł lub całkowicie przestać ją oglądać.
• Wymiar społeczno-emocjonalny: celem odnowy społecznej jest rozwijanie relacji z innymi ludźmi .Aby odnowić się emocjonalnie, możesz: szukać głębokiego zrozumienia innych ludzi; współuczestniczyć w znaczących projektach, które poprawiają jakość życia innych; starać się pomagać innym w osiągnięciu sukcesu.

Proces samoodnowy musi polegać na zrównoważonym odnawianiu się w zakresie
każdego z tych czterech wymiarów. Optymalną skuteczność zapewnia
jedynie mądre i równomierne zajmowanie się wszystkimi czterema. Zaniedbanie
któregokolwiek pola odbija się negatywnie na pozostałych.

Człowiek, który się nie rozwija, tępi się tak jak piła, której się nie ostrzy, a jego wartość ulega obniżeniu. Nawyk “Ostrzenie piły” – odnowa i doskonalenie jest zasadą i procesem, które pozwalają nam posuwać się po wznoszącej się spirali wzrostu i zmiany, spirali ciągłej poprawy.

Nasze życie ma cztery wielkie cele: żyć, kochać, uczyć się i pozostawiać po sobie coś cennego. – Stephen R. Covey

Prawdziwym pięknem 7 nawyków skutecznego działania jest to, że poprawa jednego nawyku synergistycznie zwiększa naszą zdolność do poprawy reszty.

Jeśli chcesz lepiej poznać i zrozumieć 7 zasad skutecznego działania przeczytaj koniecznie lub wysłuchaj koniecznie książkę Stephen R. Coveya. Będzie to dobrze zainwestowany czas we własny rozwój i doskonalenie.

A Ty co sądzisz na nawykach skutecznego działania Coveya? Stosujesz je w swoim życiu? A może masz inne sposoby na skuteczne działanie? Podziej się swoją opinią w komentarzu.