Jak to się dzieje, że często dobrze wykształceni, pomysłowi i niebojący się wyzwań założyciele start-upów, a także menedżerowie w mniejszych i większych firmach, ponoszą tak spektakularne porażki jako przywódcy? Witold Kowalski – mentor, konsultant, trener, eks-CEO Nike Poland i Telepizzy – uważa, że sukces przedsiębiorcy-prawdziwego lidera jest bardziej prawdopodobny, jeśli oprócz wiedzy i kompetencji merytorycznych w swojej dziedzinie posiada on zestaw czterech cech, które charaktery­zuję za pomocą postaw, nastawienia, umiejętności i kompetencji. Kim jest świadomy lider? Oto 4 cechy przywódcy przyszłości. 

“Ludzkość potrzebuje młodych liderów, którzy zmienią świat na wszystkich poziomach, opierając się na obiektywnych osiągnięciach nauki i pozytywnych wartościach”. – Witold Kowalski

Kim jest świadomy lider? 4 cechy przywódcy przyszłości

Inteligencja emocjonalna (IE)

Inteligencję emocjonalną (IE) definiuję jako zdolność do radzenia sobie z własnymi emocjami na bazie autorefleksji, wczuwanie się w emocje/myśli innych osób (nazywane empatią) oraz zarządzanie emocjami otoczenia biznesowego.

  • wysoka samoświadomość czerpana z ciągłej autorefleksji, aby zrozumieć swoje mocne strony i wewnętrzne ograniczenia;
  • zdolność do rozpoznawania i wyrażania emocji własnych oraz nieoceniającego przyjmowania i komunikowania,
  • zrozumienia emocjonalnego punktu widzenia innych ludzi, czyli empatia, która pomaga w zarządzaniu sobą i podwładnymi;
  • akceptacja zmienności otoczenia, co pozwala zachować większy (filo­zoficzny) spokój w trudnych sytuacjach;
  • świadome budowanie własnej odporności na długotrwały stres, aby zmniejszyć jego destrukcyjne skutki dla naszego organizmu;
  • zrozumienie emocjonalnego znaczenia siły jednoosobowej odpowiedzialności, którą warto wykorzystać w delegowaniu odpowiedzialności;
  • słuchanie innych, żeby dobrze zrozumieć i wykorzystać odmienne punkty widzenia w podejmowaniu decyzji;
  • świadome dawanie osobistego przykładu, aby być postrzeganym jako spójny w słowach i czynach, charyzmatyczne emanowanie energią, która „zaraża” innych;
  • dawanie informacji zwrotnej, aby komuś pomóc w osiąganiu celów;
  • przyjmowanie informacji zwrotnej bez gniewu, odstawiając ego na bok;
  • optymizm zakorzeniony w realizmie, a nie w iluzji;
  • wybaczanie niefundamentalnych błędów innym jako najwyższa forma zarządzania własnymi emocjami (błąd fundamentalny popeł­nił inżynier, powodując katastrofę w Czarnobylu; saper, który pomy­lił się przy rozbrajaniu ostatniej miny; pilot, który wprowadził samolot pasażerski w korkociąg; lekarz, który miał wyciąć wyrostek, a usunął nerkę pacjenta itd.);
  • wybaczenie błędów sobie, pod warunkiem refleksji nad przyczynami i wyciągnięcia praktycznych wniosków na przyszłość;
  • zarządzanie własnymi emocjami, aby te pozytywne dominowały nad negatywnymi w dłuższym, a najlepiej w dowolnym okresie;
  • poczucie humoru, które wzmacnia naszą gotowość do sprostania nawet trudnym wyzwaniom;
  • świadome odpowiedzi, a nie impulsywne reakcje na pojawiające się sytuacje, jak najmniej bazujące na emocjach, a szczególnie na gniewie;
  • rozpoznawanie manipulacji mających podkręcać w nas strach i nienawiść, którymi karmią nas nie tylko toksyczni ludzie w pracy, ale także media, politycy, a nawet całe państwa;
  • zrozumienie, że zgodnie z modelem Friedemanna Schultza von Thuna komunikacja dwukierunkowa odbywa się nie tylko na płaszczyźnie rzeczowej i apelu, co robić, ale także wpływa bezpośrednio na relacje między stronami i powoduje ujawnianie samego siebie (emocji, motywów, obaw), co ją znacząco utrudnia.

Krytyczne myślenie, które prowadzi do innowacji

Krytyczne myślenie, które uwzględnia tolerancję dla różnych punktów widzenia, jest tak ważną cechą lidera.

  • nieustanne, twórcze kwestionowanie zastanego stanu rzeczy i obowiązujących teorii/dogmatów/rutyn;
  • inicjowanie przemyślanych sporów, aby pobudzić innowacyjne myślenie, które zmieni dany stan na lepszy;
  • sprawdzanie wiarygodności źródeł informacji i ich alternatyw;
  • świadome wychodzenie ze swojej strefy komfortu, które wytrąca z wygodnych nawyków i rutyny;
  • mentalna gotowość i determinacja do wprowadzania zmian wtedy, gdy są konieczne;
  • szukanie niestandardowych, niekonwencjonalnych rozwiązań problemów przez eksperymentowanie;
  • niski poziom konformizmu, który zmniejsza skłonność do kopiowania i podążania tam, gdzie większość;
  • proaktywność w poszukiwaniu innowacji zamiast reaktywności, aby dojść gdzieś szybciej niż inni;
  • odwaga (przełamywanie naturalnego poczucia lęku przed zmianą) w diagnozie i podczas podejmowania decyzji, których inni nie chcą wziąć na siebie albo ty sam nie chcesz podjąć w swojej sprawie;
  • koncentracja na możliwościach, a nie tylko na problemach i przeszkodach, żeby szybciej ruszyć z działaniem;
  • promowanie oddolnego, systemowego, ale też spontanicznego zgłaszania nowych pomysłów w firmie, co zwiększa możliwości zmiany rzeczywistości w obszarach, których nie widzisz i nie kontrolujesz;
  • promowanie oryginalności wśród podwładnych, a nie kopiowania – również twoich pomysłów;
  • zrozumienie związku odpoczynku mózgu i ciała ze wzrostem krea­tywności;
  • myślenie krytyczne o sobie, czyli częste kwestionowanie swojego aktualnego stanu;
  • odrzucenie przekonania, że ma się zawsze rację, co zamyka myślenie o alternatywnych rozwiązaniach;
  • świadomość istnienia błędów poznawczych u siebie i innych, ciągłe podważanie wagi intuicji, która w decyzjach zastępuje głębszą analizę;
  • zauważanie niestandardowych, przypadkowych, niewytłumaczalnych przez dotychczasową wiedzę wyników eksperymentów, gdyż, jak pokazuje historia nauki, to właśnie one mogą być początkiem czegoś zupełnie nowego;
  • wygospodarowanie czasu na systematyczne krytyczne myślenie w inspirującym otoczeniu;
  • nauka odporności na zewnętrzną krytykę broniącą stanu rzeczy lub na zazdrość otoczenia, które zawsze towarzyszą innowatorom.

“Posiadanie pasji będzie odróżniać lidera przyszłości od sztucznej inteligencji i da ci przewagę na rynku pracy w dowolnym miejscu”. –  Witold Kowalski

Zdolność do pracy w zespole

Lider nie może sobie pozwolić na słaby zespół, gdyż to grozi wywrotką. Pracuj zespołowo.

  • wykorzystanie synergii wielu osób w celu wspólnego rozwiązywania problemów, w myśl zasady: „Co dwie głowy, to nie jedna”;
  • promowanie współpracy, bez niezdrowej rywalizacji, która niszczy prawdziwą pracę zespołową, także z elementami
  • samoorganizacji zespołu, która wywodzi się z koncepcji organizacji turkusowych;
  • umiejętność komunikacji „jeden na jeden” i do większych grup, aby skutecznie dotrzeć z przekazem tam, gdzie trzeba;
  • traktowanie porażek jako koniecznej drogi do poprawy przez ekspe­rymentowanie;
  • budowanie różnorodności w zespołach, która daje szansę uwypukle­nia różnych punktów widzenia;
  • inspirowanie zamiast narzucania w celu wykorzystania niezależnej siły wielu mózgów, a nie wyłącznie własnego;
  • delegowanie odpowiedzialności, które motywuje innych do szukania najlepszych dróg w sposób niezależny;
  • otwartość komunikacji, która jest nawykowa, a nie kalkulowana;
  • brak zarządzania przez strach i polityczną manipulację, które zabijają otwartość komunikacji;
  • ciągłe pokazywanie szerszej perspektywy, która przeciwdziała tendencji do myślenia tunelowego;
  • każdorazowa, adekwatna i przemyślana reakcja na zauważone osobiś­cie zachowania marginalne, typu niezdrowa
  • zazdrość, plotkarstwo, kopanie pod kimś dołków, pasywna agresja, co niszczy bestię niezgo­dy w zarodku;
  • myślenie o zespole w kategoriach MY zamiast JA i ONI, co sprzyja jego prawdziwej integracji i jest dowodem na skromność lidera;
  • inicjowanie twórczych konfliktów merytorycznych i zarządzanie nimi w celu uzyskania przełomowych rozwiązań;
  • budowanie zespołu składającego się z silnych merytorycznie osób i zrównoważone obciążanie jego członków zadaniami,
  • aby uniknąć performance punishment, czyli dokładania nadmiaru obowiązków tylko najlepszym pracownikom, co doprowadza ich do wypalenia.

“Bycie liderem to uznanie przez podwładnych za słuszne podążać za kierownikiem/liderem w realizacji wspólnych celów, głównie firmowych. Przywódca jest inspiracją i wzorcem. Lider deleguje odpowiedzialność podwładnym, dając im poczucie współodpowiedzialności za sukces”. –  Witold Kowalski

Umiejętność rozwiązywania złożonych problemów

Rozwiązywanie problemów wymaga samoświadomości, kompleksowego podejścia, determinacji, czerpania z informacji zwrotnej z otoczenia, odwagi do działania.

  • zdolność do pobudzenia zespołu do wysiłku w zadaniach wymagających i wykraczających daleko poza rutynę;
  • zorganizowane, świadome wykorzystanie wiedzy i różnorodnych doświadczeń zgromadzonych przez zespół;
  • ciągłe szukanie lewarów/dźwigni, które przynoszą znacząco większy efekt niż włożony wysiłek;
  • kreatywność w szukaniu rozwiązań, które są na coraz wyższym poziomie merytorycznym, aż do przekroczenia „bariery dźwięku”, czyli znalezienia takich, które łamią dotychczasowe standardy rynku i redefiniują go na twoją korzyść;
  • uwzględnianie wszystkich czynników i związków przyczynowo-skut­kowych, aby syntetycznie wyodrębnić te kluczowe dla trwałej zmiany;
  • bazowanie na twardych danych, ale z uwzględnieniem czynników nieracjonalnych, w tym pełna świadomość możliwości popełniania błędów poznawczych bazujących na intuicji statystycznej, opisywanej obszernie przez Daniela Kahnemana;
  • realistyczne planowanie działań, które będą uwzględniały kluczowy czynnik ludzki;
  • determinacja w wykonaniu uzgodnionych planów do końca, gdyż tylko to się tak naprawdę liczy, przy zachowaniu elastyczności, jeśli założenia się obiektywnie zmieniają;
  • punktualność i dotrzymywanie terminów, co sprawia, że lider zyskuje opinię niezawodnego;
  • koncentracja na kluczowych problemach (priorytetach) na bazie celów strategicznych;
  • patrzenie oczami konsumenta, ostatecznego płatnika faktur każdej firmy;
  • koncentracja na wynikach w długim, a nie tylko krótkim okresie.

Słowo na zakończenie

Funkcjonowanie ludzi w grupie wymaga osoby spajającej ich – świadomego lidera. Ludzie mają bowiem często sprzeczne interesy, różną motywację i indywidualne cechy osobowości. Osiąganie ciągłego konsensusu w działaniu grupy jest bardzo trudne, szczególnie w niespokojnych czasach, kiedy różnice między jednostkami dodatkowo się uwypuklają. Firmy i społeczeństwa nie mogą funkcjonować bez przywództwa, za którym stoi jakaś wizja, troska o jedność i dobro wspólne.

Spośród czterech cech lidera – inteligencji emocjonalnej, krytycznego myślenia, zarządzania zespołem i umiejętności rozwiązywania złożonych problemów – IE jest kołem zamachowym (lewarem), które jednocześnie wzmacnia pozostałe trzy. Pozwala ci nie tylko zrozumieć emocje twoje i podwładnych, ale przez większe zaufanie do ciebie wykorzystać je do pobudzenia zewnętrznej i wewnętrznej motywacji. Krytyczne myślenie to pójście „pod prąd”, które pochłania dużo energii. Zarządzanie zespołem to ciągła, czasami niełatwa interakcja międzyludzka, która skutkuje synergią w działaniu. Natomiast rozwiązywanie trudnych problemów praktycznie zawsze ma wymierny aspekt ludzki. To wszystko wymaga dużej motywacji twojej, kolegów, przełożonych i podwładnych, a posiadanie i wykorzystywanie wysokiej IE przekłada się bezpośrednio na twoją zdolność do motywowania siebie i innych w zakresie osiągania celów biznesowych.

“Prawdziwy lider kieruje się głosem serca wtedy, gdy może, ale potrzebuje inteligencji emocjonalnej do budowania zaufania i kontroli własnych emocji, tolerancji dla odmienności, życia w prawdzie, wrażliwości i odwagi, dobrych nawyków, cierpliwości i gotowości do przyjmowania informacji zwrotnej. Nie uniknie trudnych, racjonalnych decyzji biznesowych, które odsuwają uczucia i dobre serce na bok, ale przynajmniej wie, że tak trzeba dla dobra firmy, za którą odpowiada. Bądź co bądź to nas odróżnia od maszyn i robotów, którym trudno będzie okazać przywiązanie, zainteresowanie, przyjaźń czy troskę o innego człowieka”. – Witold Kowalski

Stań się świadomym liderem przyszłości!

Które z cech opisanych cech to twoje mocne strony, a które wymagają rozwinięcia?

W literaturze biznesowej i popularnonaukowej jest cała masa publikacji na temat przywództwa. W teorii wiemy wszystko o tym, jak być liderem w biznesie ale w praktyce za mało jest prawdziwych liderów z pełnymi kompetencjami liderskimi. Wielu menedżerów z wybujałym ego uważa się za świetnych liderów, przy jednocześnie niskiej samoświadomości. Pomimo szkoleń wielu menedżerów nigdy nie zostanie prawdziwymi liderami. Mają za słaby charakter, za mało kompetencji, poczucia odpowiedzialności, charyzmy, odporności i niską samoświadomość, której nie chcą zmienić.

Jak kształcić cztery cechy liderskie i ich elementy składowe? Książka Witolda Kowalskiego “Świadomy lider” jest skarbnicą wiedzy i inspiracji dla każdego, kto chce być skutecznym liderem. Oferując praktyczne wskazówki i przykłady z życia, autor pomaga nam zrozumieć, co to znaczy być świadomym liderem i jak osiągnąć ten cel.

Skorzystaj z mądrości i doświadczenia Witolda Kowalskiego, jeśli czujesz, że masz w sobie potencjał do bycia liderem, ale nie wiesz, jak ten potencjał wyzwolić. Jeżeli pragniesz przyspieszyć rozwój swojej kariery zawodowej i brakuje Ci odpowiednich wzorców do naśladowania.

Świadomy lider - Witold Kowalski
Świadomy lider – Witold Kowalski

Książka Świadomy lider jest przydatna niezależnie od etapu, na którym znajdujesz się w swojej karierze. Oto, jak może Ci pomóc:

  • pobudzi do autorefleksji, co jest kluczowe dla radykalnych zmian w sposobie, w jaki kierujesz innymi.
  • poprawi Twoje decyzje zarówno w pracy, jak i w życiu osobistym, co wpłynie korzystnie na Twoje wyniki biznesowe i ogólny stan samopoczucia.
  • da ci sprawdzone wskazówki i narzędzia do efektywnego zarządzania sobą, zespołem i firmą.
  • znacząco zwiększy twoją pewność siebie w działaniu.

Zrób krok naprzód w swoim rozwoju jako lider. Stań się bardziej świadomym liderem przyszłości!

“Wygrana to czasami nie pierwsze miejsce, ale robienie odważnych rzeczy. Czasami walczysz tylko z samym sobą i każdy postęp jest twoim zwycięstwem”. – Witold Kowalski

Źródło: Świadomy lider Lekcje przywództwa od eks-CEO Nike Poland – Witold Kowalski, wydawnictwo MT Biznes 2023

Sprawdź też: Sztuka przywództwa. Co wyróżnia prawdziwych liderów?

Podoba Ci się? "Postaw

PODOBNE ARTYKUŁYWIĘCEJ OD AUTORA