“Kim jestem?” to pytanie wydaje się tak niewinne i oczywiste. Jednak niewiele osób regularnie je sobie zadaje. Jednak jest to pytanie, od którego powinno się zacząć, jeśli jest się zainteresowanym swoim własnym rozwojem. Jak poznać samego siebie? Jaki jest sposób na samopoznanie? Chcesz wiedzieć “Kim jesteś?” Kwadraty rdzenne (ang. Core Quadrant®) to model, który jest prostym sposobem na poznanie własnych, charakterystycznych cech osobowych. Okazuje się, że nasz wewnętrzny świat nie jest aż tak tajemniczy, jak nam się wydaje. Ma on pewną logikę, która może pomóc ci zrozumieć, dlaczego postępujesz tak, jak postępujesz i odpowiedzieć na kluczowe pytanie “Kim jesteś?”.

Co to jest Kwadrant Ofmana? – Model Core Quadrant®

Twórcą modelu Core Quadrant® (Kwadrant Ofmana) jest Daniel D. Ofman. W 1992 roku opublikował po niderlandzku książkę Core Qualities: a Gateway to Human Resources. W tej właśnie książce wprowadził pojęcie tzw. kwadrantów rdzennych, czyli modelu, który jest prostym sposobem na poznanie własnych, charakterystycznych cech osobowych. Książka ta stała się bestsellerem. A prostota i skuteczność modelu przemówiła wówczas do wielu osób i dzieje się tak do dziś.

Mówi się o niej i korzysta na wyższych uczelniach, i w firmach, i na kursach dla ekonomistów, prawników, pielęgniarek, menedżerów czy terapeutów. Cechy rdzenne nadają się także do omówienia z nastoletnimi dziećmi: w czym są dobre, a czego jeszcze muszą się nauczyć. Dlaczego? Ponieważ cechy rdzenne w łatwy sposób umożliwiają identyfikację indywidualnych skłonności, które trzeba umieć w sobie zaakceptować. A także tych cech, których doceniania będzie się trzeba nauczyć.

Założenie modelu jest proste. Każdy człowiek rodzi się z wieloma cechami rdzennymi. Jednak nie to jest najważniejsze. Logiczną konsekwencją posiadania cechy rdzennej jest to, że automatycznie otrzymujemy też trzy inne związane z nią cechy. Pierwsza z nich to pułapka – nasz słaby punkt. Druga to wyzwanie – dokładne przeciwieństwo pułapki. A trzecia to alergia – to, do czego mamy prawdziwą niechęć.

“Nasze codzienne postępowanie jest zawsze wynikiem połączenia tego, co jest wrodzone, i tego, co wyuczone, czyli tego, z czym się urodziliśmy, i tego, co nabyliśmy”. – Daniel Ofman

Cechy rdzenne – wyrażają to, kim jesteś

Cechy rdzenne to cechy, które są nieodłącznymi elementami nas samych, tego kim i jacy jesteśmy. Są tym, co natychmiast kojarzy nam się z tym kimś. Ktoś może być osobą troskliwą, roztropną, zorganizowaną, zdeterminowaną, stanowczą, otwartą, zdolną do empatii w stosunku do innych i tak dalej. Niektóre z nich są tak bardzo przynależne do danej osoby, że można je nazwać cechami rdzennymi. Są nie tyle sposobami, w jaki się zachowujemy, co raczej metodami, jakimi potrafimy się dostosować czy znaleźć w danych okolicznościach. Jakość naszego życia będzie częściowo zależała od tego, jak będziemy w stanie regulować swoje zachowanie wynikające z cech rdzennych.

Jaka jest różnica między cechą rdzenną a kompetencją?

Cecha rdzenna jest zawsze w nas obecna. Cecha rdzenna nie może być włączana lub wyłączana wedle uznania. Ale można ją ukryć lub trzymać poza zasięgiem wzroku. Różnica między cechami a kompetencjami polega głównie na tym, że cechy pochodzą z wewnątrz, a kompetencje nabywa się ze źródeł zewnętrznych. Inaczej mówiąc, jest to różnica pomiędzy czymś, co jest naturalne, co po prostu jest w nas, a czymś, co jest wynikiem naszych zabiegów, aby daną kompetencję wypracować. Kompetencje są rozwijane – nabywane lub wyuczane – zaś cechy rdzenne pochodzą z naszej natury – wrodzonego potencjału.

“Cechy rdzenne pochodzą z naszej natury – wrodzonego potencjału. Im jaśniejszy mamy obraz naszych własnych cech rdzennych, tym bardziej świadomie możemy dać im wyraz w naszym codziennym życiu”. – Daniel D. Ofman

Pułapka – nasz słaby punkt

Każda cecha rdzenna ma swoją pozytywną stronę i stronę negatywną – pułapkę. Pułapka jest to negatywna cecha, którą można określić daną osobę. Pułapka może przemieniać naszą mocną stronę w słabość. Pułapkę można uznać za zniekształcenie cechy rdzennej, a nie jej przeciwieństwo. Tak jak np. działanie jest przeciwieństwem pasywności, a siła przeciwieństwem słabości. Jest to zniekształcenie spowodowane nadmiarem określonej cechy rdzennej. Zniekształcona postać czyjejś cechy rdzennej jest jednocześnie słabym punktem tej osoby: jej pułapką.

Wyzwania – przeciwieństwo pułapki

Oprócz pułapek stoją również przed nami wyzwania, które towarzyszą każdej z cech rdzennych. Wyzwaniem jest ta cecha, która reprezentuje biegunowe przeciwieństwo pułapki. Pozytywne przeciwieństwo cechy negatywnej (pułapki).

Cecha rdzenna i wyzwanie uzupełniają się wzajemnie. Głównym zadaniem jest odnalezienie pomiędzy nimi równowagi. Aby złagodzić negatywne skutki, jakie niesie ze sobą pułapka, wskazane jest stawienie czoła temu, co stanowi wyzwanie.

Alergia – to, do czego mamy prawdziwą niechęć

Pułapka danej osoby jest często źródłem konfliktów, irytacji i napięcia w relacjach z osobami znajdującymi się w jej otoczeniu. Jest tak zwłaszcza wtedy, gdy pułapka okazuje się być alergią innej osoby. Problem polega na tym, że przeciętny człowiek może doznać reakcji alergicznej, jeśli musi zmierzyć się z nadmiarem cech, które są dla niego wyzwaniami, szczególnie jeżeli są one uosabiane przez kogoś innego. Oprócz tego im więcej się widzi własnej alergii przejawiającej się w innym człowieku, tym bardziej prawdopodobne jest, że będzie się przesadnie reagować i eksponować swoje słabości.

Jeśli napotkasz swoją alergię w innej osobie, twój słaby punkt zostanie prawdopodobnie wyeksponowany. Tak więc to, co czyni cię najsłabszym, to nie twój słaby punkt (twoja pułapka), ale to, co jest twoją alergią. Dlatego że, to właśnie twoja alergia aktywuje to, co jest twoją pułapką.

Przykład Kwadrantu Rdzennego (Core Quadrant®)

W kwadrancie rdzennym wyraźnie widać związek między naszymi cechami rdzennymi, pułapkami, wyzwaniami i alergiami.

Załóżmy że determinacja jest jedną z twoich cech rdzennych. Czasami możesz przesadzić z tą cechą i wtedy okazuje się, że tego dobrego jest za dużo. Twoja determinacja przechodzi w nachalność. Jest to twoja pułapka. To wtedy twoja silna strona staje się słabą stroną. Przeciwieństwem twojej pułapki jest twoje wyzwanie. W przypadku determinacji może być to cierpliwość.

Twoje wyzwanie to cecha, która uzupełniłaby świetnie twoją cechę rdzenną i sprawiłaby, że stałbyś się bardziej wszechstronnym człowiekiem. Lecz gdy twojego wyzwania będzie zbyt wiele, to prawdopodobnie wywoła to u ciebie reakcją alergiczną. Twoją alergią stanie się bierność. Ponieważ twoja alergia jest przeciwieństwem twojej cechy rdzennej.

Najważniejszą rzeczą, którą twój kwadrant ma ci do przekazania jest, że to wszystko polega na znalezieniu równowagi między twoją cechą rdzenną i twoim wyzwaniem. W tym przykładzie między determinacją a cierpliwością.

Podwójne kwadranty i kwadranty grupowe

Koncepcja Core Quadrant® oprócz samopoznania pozwala też zrozumieć różnice, które istnieją między ludźmi. Metoda ta jest wykorzystana w pracy indywidualnej oraz zespołowej.

Kwadranty rdzenne skłaniają do dokonania odrobiny samorefleksji. Pomagają każdej osobie dowiedzieć się więcej o sobie oraz, w rezultacie, rozwinąć się dzięki identyfikowaniu swoich “alergii” i “pułapek”. Nadają się one również doskonale do wykorzystania w sprawach o charakterze relacyjnym jako np. przygotowanie do podjęcia z kimś rozmowy na trudny temat.

Cechy i wyzwania to nie tylko domena jednostek: grupy i zespoły też je mają. Wszędzie tam, gdzie ludzie gromadzą się razem na jakiś czas, prędzej czy później nabiorą pewnych cech, a kultura i zwyczaje będą się rozwijać. Zwyczaje te nadają się do wyrażania w postaci kwadrantów. W czym wszyscy jesteśmy dobrzy? Jaka jest nasza wspólna pułapka? Co nas wszystkich łączy jako nasze wyzwanie i do czego mamy zbiorową niechęć? Wyrażając to w kategoriach kwadrantu, tworzymy kwadrant grupowy (kwadrant kulturowy).

Uwagi końcowe

Model Core Quadrant® czyni bardziej zrozumiałym złożone działanie naszych wewnętrznych światów oraz sposoby, w jakie na siebie oddziałujemy.

Mamy pewne dobre cechy, które sprawiają, że jesteśmy atrakcyjni, i zarazem mamy swoje pułapki, które rzucają cień na naszą atrakcyjność. Mamy swoje wyzwania, które powodują, że jesteśmy jeszcze bardziej atrakcyjni i skuteczni, jeśli dorośniemy do zmierzenia się z nimi. A zarazem mamy swoje bolesne miejsca: te, które wywołują w nas reakcje alergiczne. Wszystkie te elementy są częściami składowymi jednej całości i są nierozerwalnie związane ze sobą.

Wykorzystując swoje cechy rdzenne lub umożliwiając im ujawnianie się poprzez twoją osobowość lub w twoje pracy, będziesz nie tylko źródłem inspiracji dla siebie , ale też dla innych ludzi. Bo im lepiej rozumiemy samych siebie, w tym większym stopniu jesteśmy w stanie zrozumieć innych i dobrze wykonywać swoje obowiązki. Stajemy się lepszym rodzicem, przyjacielem, coachem, menedżerem – lepszym człowiekiem.

Odkryj swój wewnętrzny świat – dowiedz się Kim jesteś!

W teorii model Core Quadrant® jest prosty. Jednak aby go dobrze zrozumieć i czerpać z niego największe korzyści warto poświęcić mu więcej uwagi. Ta metoda może dostarczyć tak wielu cennych informacji, że szkoda byłoby z niej nie korzystać. Aby dowiedzieć się więcej i przejść od teorii do działania koniecznie sięgnij po wydaną przez MT Biznes książki Daniela D. Ofmana – Kim jestem?. Dzięki tłumaczeniu Magdy i Macieja Wiśniewskich dostępna jest po polsku. Poznaj swoje cechy rdzenne, by lepiej wykorzystać swoje naturalne predyspozycje w życiu i biznesie.

Co zyskasz pracując z modelem Core Quadrant®?

• odkryjesz mocne strony swojego charakteru, to w czym naprawdę jesteś dobry – określisz swoje cechy rdzenne, które sprawiają, że jesteś tą osobą, którą jesteś dzisiaj a często uważasz je za coś oczywistego i nie poświęcasz im zbytnio uwagi
• dowiesz się jak dzięki „wyzwaniu” uzupełnić daną cechę rdzenną, by stać się jeszcze bardziej wszechstronnym człowiekiem – nauczysz się uzyskiwać równowagę, tak by nadużywana twoja silna strona nie stała się twym słabym ogniwem
• zdefiniujesz możliwe źródła napięć i konfliktów w relacjach z innymi dzięki poznaniu swoich “alergii” i “pułapek” – znajdziesz klucz do zrozumienia i korekty swojej nieefektywnej reakcji w stresie
• dowiesz się gdzie leży twój potencjał rozwojowy
• nauczysz się lepiej zarządzać relacjami w pracy, w domu i w sytuacjach społecznych.

“Kim jestem?” to nie jest kolejna książka z kategorii „książek motywacyjnych”, ani książka o “pozytywnym myśleniu”. To książka, którą można umieścić w kategorii “samopoznania”. Dzięki niej dowiesz się znacznie więcej o samym sobie. Nabierzesz zaufania – zarówno do siebie, jak i do innych. Ta książka pomoże ci znaleźć odpowiedzi na trzy kluczowe pytania:

• Kim jestem?
• Czego pragnę?
• Jak mam to osiągnąć?

“Bodziec i zaskoczenie, gotowość do działania i otwartość idą ze sobą w parze. Wspólnie dbają o to, by nasza uwaga była skierowana zarówno na zewnątrz, jak i do wewnątrz, dostarczając tym samym energii potrzebnej do rozwoju, rozkwitu i stawania się kimś więcej”. – Daniel D. Ofman

Odkryj swój świat wewnętrzny. Stwórz swój własny Core Quadrant® a będziesz zaskoczony, gdy odkryjesz “Kim jesteś”!

A Ty jak dobrze znasz samego siebie?

Sprawdź też: Co wyróżnia ludzi sukcesu? Składniki osobowości sukcesu.