Perfekcjonizm jest powszechnie postrzegany jako chęć bycia doskonałym, dążenie do tego, by coś było dokładnie takie jak powinno być – idealne. To postawa człowieka, która stawia dokładność wykonywanych czynności na najwyższym miejscu. Bycie perfekcjonistą może objawiać się też w inny bardziej subtelny sposób: musisz coś sprawdzić jeszcze raz; zwlekasz bo w Twojej głowie pojawiają się myśli, że nie jest to idealny czas, aby coś zacząć; po kilka razy czytasz email przed wysłaniem, aby upewnić się, że jest wolny od błędów; zawsze jako pierwszy zauważasz błąd i wytykasz innym niedoskonałości. W rzeczywistości perfekcjonizm przybiera różne formy i może być błogosławieństwem lub przekleństwem.

Perfekcjonizm to nie tylko dążenie, aby zrobić wszystko co w Twojej mocy, aby osiągnąć cel. Może być również odbiciem wewnętrznej jaźni pogrążonej w lęku. Innymi słowy, perfekcjonizm może rodzić się z niepokoju, troski i wątpliwości, a nie z prostego podstawowego pragnienia robienia rzeczy dobrze.

Psychologia perfekcjonizmu

Dlaczego niektórzy ludzie są perfekcjonistami? Istnieje kilka powodów, dla których ta cecha osobowości jest silniejsza u niektórych osób niż u innych i jest to spowodowane pewną psychologiczną postawą. Podczas gdy niektórzy ludzie przyjmują i traktują błędy jako lekcje, perfekcjoniści widzą w nich osobiste wady i biorą wszelkie niepowodzenia bardzo do siebie. Mentalnie się obwiniają i czują poczucie porażki – to ten sam strach przed niepowodzeniem, z którego rodzi się perfekcjonizm.

Innym źródłem perfekcjonizmu jest kwestia ego. Wiele osób chce, aby wszystko było perfekcyjne, ponieważ mają mentalność dbania o to, co inni o nich pomyślą – obawiają się, że zostaną osądzeni negatywnie, jeśli coś nie spełnia pewnych standardów.

Doświadczenia z dzieciństwa mogą również pozwolić na rozwinięcie się perfekcjonizmu w Twojej osobowości, szczególnie jeśli nauczyłeś się od rodziców lub opiekunów, że ​​nie możesz być kochany, jeśli nie jesteś doskonały. Dziecko ma być udoskonaloną wersją rodziców, ma obowiązek zrealizować wszystkie ich niezrealizowane plany, marzenia i aspiracje. To może przenosić się na Twój sposób myślenia o pracy i na relacje w dorosłym życiu.

Oczywiście, ograniczające zasady w trakcie lat szkolnych mogą nauczyć Cię w młodym wieku, że przestrzeganie zasad jest ważne i jeśli złamiesz je w jakikolwiek sposób lub się do nich nie dostosujesz będzie to działać na Twoją niekorzyść. Każdy błąd jest surowo oceniany.

Współczesny świat wspiera perfekcjonizm. Szybkie tempo życia, ogromna liczba zmian, “wyścig szczurów”, konkurencja i rywalizacja wykluczają jakikolwiek błąd, wymagana jest bezwzględnie skuteczność i efektywność.

Nadmierny perfekcjonizm jest w psychologii czasem nazywany dewiacją, która praktycznie uniemożliwia normalne funkcjonowanie.

Perfekcjonizm przeszkadza ludziom w ukończeniu dzieł – ale, co jeszcze gorsze, często powstrzymuje ich przed rozpoczęciem pracy – Elizabeth Gilbert

Jak perfekcjonizm miesza Ci w głowie?

Wielu ludzi czerpie pociechę z bycia perfekcjonistą, ale to że perfekcjonizm tworzy doskonałość, to jest powszechny mit.

Jedną z wad perfekcjonizmu jest zmarnowany czas na zrobienie czegoś na pozór perfekcyjnego i faktycznie powoduje, że stajesz się mniej produktywny.

Poświęcanie większej ilości czasu na coś często, aby było perfekcje może być iluzją. Uważamy, że coś poprawiamy, ale ten czas niekoniecznie jest czasem wysokiej jakości pracy i może przeszkadzać w osiągnięciu rzeczywiście wartościowych wyników.

Załóżmy na przykład, że pracowałeś nad ważnym projektem dla Twojego działu, który stanowił 20% sprzedaży dla firmy i zajęło Ci to 4 miesiące. Podczas gdy inny współpracownik zrealizował kolejny projekt w ciągu miesiąca, który stanowił tylko 7% całkowitej sprzedaży dla firmy. Mimo że, w ciągu tego miesiąca nie zwiększył on sprzedaży od razu o 20%, Twój współpracownik miał czas na realizację kolejnych projektów, które przyniosły łącznie po 4 miesiącach 28% sprzedaży.

To oczywiście tylko hipotetyczny przykład jednak warto pamiętać, że czas jest niezwykle istotny i że pozornie lepsze na pierwszy rzut oka wyniki w cale nie muszą takie być po bardziej dokładnej analizie. Jest to też przykład tego, że szybka porażka jest czasem lepsza niż zbyt powolny sukces. Kiedy szybko przegrasz, dowiadujesz się o wiele więcej w krótszym czasie, przygotowuje Cię do przyszłego sukcesu znacznie wcześniej i właśnie temu może zapobiec Twój perfekcjonizm. Boisz się ryzyka, zwlekasz i tracisz okazje. Nie chodzi tu o to, aby robić wszystko byle jak, ale żeby odpowiednio wyważyć ile wysiłku należy włożyć w dane działanie, aby nie tracić czasu, móc szybko reagować na zmieniające się otocznie, działać adaptacyjnie i uczyć się na bazie ewentualnych niepowodzeń.

Oto 9 powodów, w jaki sposób perfekcjonizm może ograniczać Twój sukces

O marnowaniu czasu i niepotrzebnym zwlekaniu była już mowa. Czym jeszcze może skutkować perfekcjonizm?

#1 Nigdy nie kończysz

Perfekcjonizm często wiąże się ze strachem przed porażką, co może nasilać zwlekanie. Perfekcjonizm może zmniejszać Twoją produktywność. Dla perfekcjonistów o bardzo wysokich standardach projekt może nigdy nie zostać wykonywany, ponieważ nie spełnia kryteriów “doskonałości”. W rezultacie kontynuujesz pracę nad zadaniem, ale nigdy go nie kończysz.

Zastanów się czy nie przeciągasz zbytnio jakiś działań, bo uważasz że jeszcze są nie dość dobre. Może to nowa strona internetowa, nad którą pracujesz i zwlekasz z jej publikacją, wiadomość e-mail do nowego klienta lub artykuł, który pomógłby w promowaniu Twojego biznesu. Unikanie dzielenia się swoimi pomysłami, produktami, usługami i ogólnie efektami swojej pracy opóźnia, a nawet nawet może zapobiegać Twojemu wzrostowi oraz negatatywnie wpływać na rozwój Twojego biznesu.

#2 Jesteś zestresowany i niezadowolony

Perfekcjonizm jest niezwykle stresujący, ponieważ ciągle martwisz się, że nie wszystko jest perfekcyjne. Nic nie jest wystarczająco dobre i ten sposób myślenia okrada Cię z tego, że czujesz się spełniony i zadowolony ze swojej pracy. Ciągłe skupianie się na osiągnięciach i warunkowym poczuciu własnej wartości może mieć poważne konsekwencje psychiczne i fizyczne, prowadzące do uczucia niepokoju, zwątpienia i depresji.

#3 Nie podejmujesz ryzyka

Chociaż pozornie dążenie do doskonałości jest cudowne, perfekcjonizm jak już wspomniano jest napędzany intensywnym lękiem przed porażką. W rezultacie często przyjmujesz sposób myślenia “jeśli nie potrafię zrobić tego doskonale, nawet nie będę spróbować”. W konsekwencji nie podejmujesz się nowej pracy, rezygnujesz z wystąpienia publicznego, na które ktoś Cię zaprosił lub odwołujesz spotkanie z potencjalnym klientem, bo uważasz że nie jesteś wystarczająco gotowy. W gruncie rzeczy Twój strach przed porażką w rzeczywistości sprawia, że ​​zawodzisz i nie odnosisz sukcesu.

#4 Twoja kreatywność cierpi

Jeśli ciągle podkreślasz, że robisz coś doskonale i nigdy nie zawodzisz, Twoja wyobraźnia i kreatywność zostają stłamszone i ograniczone. Innowacyjność, niezbędna do wprowadzania pozytywnych zmian i sukcesu jest utrudniona dla perfekcjonisty.

#5 Starasz się, aby wszyscy byli szczęśliwi

Jako perfekcjonista, często jesteś człowiekiem, który lubi i pragnie tego, aby inni dobrze o nim myśleli. Myśląc “wszystko lub nic”, postrzegasz siebie jako “dobrego”, jeśli ludzie Cię lubią i “złego”, jeśli tego nie robią. Z próbą zadowolenia wszystkich, aby Cię lubili, przychodzi mnóstwo trudności w podejmowaniu decyzji i unikaniu ważnych rozmów, z obawy, że kogoś to zdenerwujecie i źle o Tobie pomyśli. W związku z tym Twoja praca i jej jakość często na tym cierpi na skutek takiego podejścia do sprawy. Możesz być nadmiernie defensywny wobec jakiegokolwiek krytyki, którą ktoś wystosuje w Twoim kierunku.

#6 Jesteś bardzo krytyczny wobec innych

Perfekcjoniści ciągle się oceniają i osądzają. A ponieważ to, co mówimy, jest często odzwierciedlone w sposobie interakcji z innymi ludźmi, prawdopodobnie także jako perfekcjonista stale oceniasz innych ludzi. Możesz jawnie wskazywać, co inni robią źle lub być bardziej pasywno-agresywnym, mówiąc: “Musiało być miło móc wyjść z pracy o czasie i wrócić do domu o 17:00 zamiast siedzenia po godzinach i ukończenia pracy”. Nadmierna krytyka wobec innych sprawia, że cierpią na tym relacje. Poza tym w życiu zawodowym wysoce krytyczne podejście do innych może zmniejszyć produktywność całego zespołu, a to może prowadzić do porażki biznesu.

#7 Nie potrafisz delegować

Bycie perfekcjonistą często oznacza, że ​​ciężko jest Ci przekazać, delegować wykonanie zadania innym. Mając mentalność “wszystko albo nic”, najprawdopodobniej wierzysz, że istnieje właściwa droga do zrobienia czegoś, którą tylko Ty znasz i że wszystkie różne od Twojego sposoby, które ktoś inny może przyjąć będą złe. A ponieważ inni ludzie nie zawsze mają takie samo zrozumienie, możesz ich nie zaakceptować. Myślisz więc, że łatwiej to zrobić samemu. Jednak nie delegowanie, gdy trzeba, może powodować wszelkiego rodzaju problemy dla Ciebie, Twojej firmy oraz zwiększa Twój stres.

#8 Bierzesz wszystko do siebie

Perfekcjonista ma warunkowe poczucie własnej wartości, co oznacza, że ​​wierzysz w siebie – jeśli wszystko idzie doskonale, jeśli ludzie Cię lubią, jeśli wykonujesz dobrą robotę. Wysłuchiwanie wszelkiego rodzaju negatywnych opinii jest dość trudne, ponieważ masz tendencję jako perfekcjonista do  ich personalizowania, myśląc, że coś jest albo doskonałe, albo to porażka. A potem idziesz o krok dalej: jeśli się nie uda, to jestem porażką. Ta personalizacja uniemożliwia otrzymanie informacji zwrotnej potrzebnej do uzyskania lepszej jakości, co ostatecznie może doprowadzić do prawdziwej klęski i niepowodzenia.

#9 Nigdy nie odpoczywasz

Perfekcjoniści często wierzą, że odpoczną, gdy praca zostanie wykonana. Oczywiście praca nigdy nie jest wykonywana, ponieważ nigdy nie jest wystarczająco doskonała. W związku z tym istnieje zwiększone ryzyko wypalenia zawodowego, braku równowagi między życiem zawodowym, a pracą, co jest pewnym sposobem na niepowodzenie dla Twojej firmy lub kariery zawodowej oraz relacji z bliskimi.

Urodziłeś się, by być prawdziwym, a nie perfekcyjnym.

Jak zmienić swój perfekcyjny sposób myślenia?

Jeśli czujesz, że Twój perfekcjonizm Cię powstrzymuje, to może nadszedł czas, aby zmienić nawyki i sposób myślenia. Istnieje kilka strategii, które możesz zastosować, aby zmienić swój perfekcyjny sposób myślenia i zwiększyć szanse na swój sukces w życiu.

Porzuć nastawienie “Wszystko albo nic”

Powszechny sposób myślenia o perfekcjonizmie polega na tym, że chcesz zrobić coś idealnie lub wcale. Problem polega jednak na negowaniu znaczenia procesu. Osiągnięcie doskonałości wynika z doświadczenia i spostrzeżeń uzyskanych dzięki temu procesowi, dzięki czemu można się dostroić i zastosować zdobyte doświadczenia do osiągnięcia przyszłych sukcesów. To przy okazji zmniejsza ogólnie szansę niepowodzenia, mimo że perfekcjonistyczny umysł może usilnie próbować temu zaprzeczyć. Wyeliminuj słowo „idealne” ze swojego słownika. Może to pomóc w uniknięciu myślenia “wszystko albo nic”, co skłania do ustawienia niemożliwie wysokich standardów.

Pamiętaj o zasadzie 70% i pareto 80/20

Czasami łatwo jest zignorować istotę czegoś, jeśli chodzi o perfekcjonizm, ale tak długo, jak esencja jest widoczna w tym, co robisz, nie potrzebujesz 100% doskonałości. Często zaledwie 70% to wszystko, czego potrzeba, aby było dość dobrze, a później można dokonać ewentualnego doskonalenia i dostrojenia. W ten sposób mając 70% wykonanej pracy widzisz praktycznie cały efekt końcowy. To pomaga Ci dostrzec potencjalne problemy i obszary do ewentualnego udoskonalenia o ile w ogóle zachodzi taka potrzeba, aby coś jeszcze więcej wykonywać.

Zasada 80/20 jest dobra i warto o niej pamiętać – tylko 20% Twoich wysiłków może przynieść 80% wyników. Wszystko ponad te kluczowe 20% może nie mieć większego znaczenia, daje Ci to też większą swobodę w dograniu szczegółów w późniejszym terminie.

Aktywnie pytaj o pozytywne opinie

Informacja zwrotna jest najgorszym koszmarem perfekcjonisty. Uzyskiwanie zarówno pozytywnej, jak i negatywnej informacji zwrotnej jest najbardziej pożądane. Jednak, negatywne komentarze jest to coś, z czym perfekcjonista już się zmaga w swojej głowie, mając ciągle świadomość swoich niedociągnięć i niedoskonałości. Dlatego też regularne zwracanie się o pozytywne opinie może pomóc w przeciwdziałaniu temu negatywnemu myśleniu i przyzwyczajeniu umysłu do równowagi opinii.

Sortowanie “Muszę mieć” vs. “Dobrze by mieć”

Wiele pomysłów może być świetnych, chyba że perfekcjonizm jest Twoja kulą u nogi. Priorytetowość jest tutaj kluczowa, ale perfekcjonista może mieć trudności z pominięciem i porzuceniem pomysłów, które jego zdaniem powinny zostać uwzględnione. Jest to jednak szkodliwe dla jakości Twojej pracy lub projektu i może spowodować opóźnienie lub może stworzyć  dodatkową presję.

Przed rozpoczęciem jakiegokolwiek projektu należy utworzyć listę “Muszę mieć” i “Dobrze by mieć”. Spraw, aby “Muszę mieć” było absolutnym priorytetem jeśli starczy Ci na to czasu zajmiesz się elementami “Dobrze by mieć”.

Świętuj małe wygrane każdego dnia

Umysł perfekcjonisty skłania się ku negatywnym aspektom, więc zapisanie 3 codziennych osiągnięć może pomóc zmienić ten sposób myślenia na pozytywny. Wszystko, co małe od “Wstałem wcześniej niż mój budzik dzisiaj zadzwonił” do “Spotkałem nową i interesującą osobę” może sprawić, że umysł pomyśli o pozytywnych aspektach i umniejszy negatywne.

Jedno z badań wyjaśnia, że zależy to od określonych substancji chemicznych wchodzących w interakcję z naszym układem nagrody w mózgu, co pozwala nam odczuwać poczucie spełnienia. To uczucie motywuje nas do powtórzenia tego procesu, aby go osiągnąć. Myślenie o pozytywnych aspektach codzienności, bez względu na to, jak małe, może dosłownie wytrenować Twój mózg, aby być bardziej pozytywnym.

Określ realistyczne cele

Wyznaczanie nierealistycznych celów jest definitywną cechą perfekcjonisty, a kończy się to poczuciem nieadekwatności, ponieważ mogą być one trudne, a czasem wręcz niemożliwe do osiągnięcia. Powiedzmy, że jesteś aktorem, który stawia sobie za cel stać się gwiazdą Hollywood w ciągu roku lub chcesz opublikować bestsellerową książkę w ciągu najbliższych 6 miesięcy, a nie masz żadnego doświadczenia i ostatnia, rzecz którą napisałeś to wypracowanie w szkole – podczas gdy może się zdarzyć, że te cele uda się osiągnąć, są one raczej mało realistyczne i możesz poczuć rozczarowanie jeśli takie cele sobie postawisz i zawiedziesz.

Posiadanie określonych celów jest cudowną rzeczą, ale podniesienie poprzeczki zbyt wysoko może wywołać uczucie demotywacji i zniechęcenia do działania. Więc wyznaczaj sobie ambitne cele, stawiaj sobie wyzwania, jednak takie, które napędzą Cię do działania, a nie zniechęcą.

Skup się na szerszej perspektywie

Nie zawsze możesz zgasić perfekcjonistę, który jest w Tobie, ale możesz stać się “zdrowym perfekcjonistą”. Możesz to zrobić, mając zawsze na uwadze większy obraz całości tego co chcesz osiągnąć. Ilekroć zaczniesz brnąć w detale i skupiać się zbytnio na szczegółach swojego projektu, zadaj sobie pytanie, jak bardzo wpłynie to na efekt końcowy. Jeśli to tylko około 2%, to musisz odpuścić. Jest to przykład kosztów alternatywnych, gdzie istnieje potencjalna strata z powodu rezygnacji z innych dróg lub możliwości, na skutek skupienia się wyłącznie na jednym pomyśle. Zrezygnowanie z pewnych elementów, które nie dodają zbyt dużo wartości do całości przedsięwzięcia może zaoszczędzić sporo czasu i uwalnia Cię, tak abyś mógł skupić się na lepszym końcowym wyniku.

 „Zrobione jest lepsze od doskonałego”

Jak widzisz perfekcjonizm może być bardziej wadą niż cnotą. Chociaż nie ma nic złego w wysokich standardach, ciągłe dążenie do “doskonałości” może mieć negatywny wpływ na Twoją pracę, osobiste relacje, a nawet na Twoje zdrowie.

A co Ty sądzisz o perfekcjonizmie? Czy to zaleta czy wada? Podziel się swoją opinią.