Niskie poczucie wartości dla osób borykających się z nim jest prawdziwą zmorą, bardzo często towarzyszą im przez nie takie uczucia jak smutek, brak pewności siebie, zniechęcenie. Dodatkowo skutecznie hamuje ono rozwój, a niekiedy może także doprowadzić do depresji. Jak poprawić swoją niską samoocenę i żyć pełnią życia? O tym poniżej.
Dlaczego wysokie poczucie własnej wartości jest tak ważne?
Poczucie własnej wartości z punktu psychologicznego jest jednym z najważniejszych aspektów osobowości. Definiowane jest ono jako postrzeganie samego siebie i postawa wobec własnej osoby. Niska samoocena może doprowadzać do auto sabotażu, a osobom borykającym się z nią bardzo często towarzyszą takie myśli jak „nie zasługuje na to, jestem w tym za słaby, nie ma sensu próbować, bo i tak mi się nie uda”. W efekcie stawiają one sobie o wiele niższe wymagania, niż te którym są w stanie sprostać lub wręcz przeciwnie biorą na swoje barki zbyt wiele, aby utwierdzić się w przekonaniu, że są beznadziejne.
Ponadto poziom samooceny wpływa także na to, jak odczuwamy dane wydarzenia w życiu. Jak wykazują badania mózgu, osoby o wysokiej samoocenie o wiele lepiej znoszą odrzucenie lub porażki i nie traktują ich personalnie. Dodatkowo wysoka samoocena wpływa także na mniejszą produkcję kortyzolu zwanego hormonem stresu, dzięki temu osoby mające ją są mniej zestresowane i nie odczuwają wszelkiego rodzaju leków w takim stopniu jak ich przeciwieństwa o niskiej samoocenie.
Z czego może wynikać niska samoocena?
Chcąc dowiedzieć się jak podnieść samoocenę, należy przede wszystkim zrozumieć, skąd wynika jej niski poziom. Nierzadko źródło tego problemu leży w dzieciństwie i relacjach wyniesionych z domu, dzieci słyszące często od swoich rodziców, że są niedostatecznie dobre, bardzo często w dorosłym życiu borykają się z niskim poczuciem własnej wartości. Nie bez znaczenia pozostają także komunikaty innych ważnych osób, takich jak nauczyciele w szkole czy przełożeni, którzy być może nie świadomie doprowadzili do stanu niepewności u osób borykających się z niską samooceną.
Jeszcze innym źródłem niskiej samooceny może być zbyt surowe traktowanie samego siebie. W psychologii wyróżnia się terminy takie jak „ja realne” oraz „ja idealne”.
- Ja realne określa rzeczywiste informacje na temat samego siebie, posiadane umiejętności, predyspozycje oraz cechy i wiedzę.
- Ja idealne to z kolei wyobrażenia o samym sobie, pragnienia, cechy, jakie chciałoby się posiadać i aspiracje.
Bardzo często duże rozbieżności między tymi dwoma postaciami jednej osoby doprowadzają do niskiej samooceny, będącej wynikiem zawodzenia samego siebie, poczuciem wstydu i winy, związanym z byciem nie dostatecznie dobrym we własnym odczuciu.
Jak podwyższyć samoocenę – 3 kroki do lepszego postrzegania siebie
Na szczęście istnieją sposoby na to, jak podnieść samoocenę i uniknąć wszystkich przykrych doświadczeń związanych z jej niskim poziomem. Do lepszego postrzegania samego siebie można przejść w trzech krokach.
Zidentyfikuj powody niskiej samooceny
Na samym początku pracy nad własnym poczuciem wartości warto przede wszystkim zastanowić się, skąd wynika jej niski poziom. Czy wpływ na nie ma krytyka innych, wypowiadane przez nich słowa czy też czyny? Dzięki temu można zrozumieć, że dawne impulsy nie muszą wcale wpływać na obecne życie. Taka identyfikacja może zostać przeprowadzona samodzielnie lub w trakcie psychoterapii indywidualnej.
Zadbaj o samego siebie.
Zamiast zastanawiać się jak zadowolić innych, zastanów się, co mógłbyś zrobić dla siebie, aby poczuć się lepiej. Ustal sobie jeden dzień w tygodniu, w którym będziesz robił tylko to, na co będziesz miał ochotę. Bez zwracania uwagi na to, co powiedzą inni. Za pierwszym razem możesz czuć się niekomfortowo, jednak już po kilku tygodniach takie dni będą przynosić Ci ogromną frajdę.
Zapisuj swoje osiągnięcia
Ostatnim krokiem mówiącym jak podwyższyć samoocenę jest zapisywanie swoich sukcesów. Wystarczy założyć zeszyt i każdego dnia przed snem skrupulatnie zapisywać wszystkie swoje powodzenia, nawet te najmniejsze, takie jak gotowanie smacznego obiadu, niespóźnienie się na zajęcia czy do pracy (w przypadku osób mających problemy z punktualnością), posprzątanie od dawna planowanego pomieszczenia. Raz na tydzień warto przejrzeć te zapiski, które pokażą, że osoba z niską samooceną także odnosi sukcesy w swoim życiu, nie jest wcale tak jak o sobie myśli, że nie nadaje się do niczego.
Kiedy warto skorzystać z pomocy specjalisty, aby dowiedzieć się, jak podnieść samoocenę?
Niekiedy niska samoocena może jednak nie tylko wpływać na jakość życia, ale także nastrój, a nawet doprowadzić do depresji. W takiej sytuacji niezbędna jest wtedy konsultacja ze specjalistą. Terapeutyczna PoraDnia to ośrodek, w którym pomoc znajdą mieszkańcy Warszawy. Wykwalifikowani psychoterapeuci pomagają w nim zrozumieć przyczyny niskiej samooceny oraz wyeliminować je poprzez terapię samo poznawczą, pozwalającą zrozumieć przyczyny swojego postępowania czy oceniania siebie. Dzięki temu praca nad lepszą samooceną staje się skuteczniejsza i przynosi lepsze rezultaty.
Podsumowując, chcąc dowiedzieć się jak podnieść swoją samoocenę, należy przede wszystkim zrozumieć, z czego wynika jej niski poziom. Można zrobić to samodzielnie, jednak pomoc psychologa lub psychoterapeuty pozwoli przyspieszyć cały proces. Samo polepszenie własnego poczucia wartości wpływa z kolei pozytywnie nie tylko na samopoczucie osób, którym się to uda, ale także wszystkie aspekty ich życia, zarówno zawodowe, jak i rodzinne, skutkując między innymi wiarą w swoje możliwości, większą asertywnością i zdolnością do obrony własnego zdania. Dlatego warto zawalczyć o siebie.
