Czy czujesz się bezpiecznie w swoim miejscu pracy? A może pracujesz w firmie, w której lepiej przemilczeć jakąś sprawę niż wyrazić swoją opinię? Czy w twojej organizacji nowe pomysły są mile widziane i rozwijane? A może wytykane i wy­śmiewane? Czy twoi współpracownicy prędzej cię upokorzą lub ukarzą za odmienny punkt widzenia niż pochwalą i docenią? A może jesteś liderem w organizacji, w której wciąż motywuje się ludzi strachem? Tak czy inaczej, nadszedł czas na zmiany! Aby praca oparta na wiedzy mogła przynosić pożytek, miejsce pracy musi dawać ludziom poczucie sensu i bezpieczeństwa. Amy C. Edmondson nauczy cię, jak osiągnąć bezpieczeństwo psychiczne i sukces w pracy lub, jak sama by powiedziała stworzyć “Firmę bez strachu“!

“Aby rozwiązywać problemy oraz skutecznie wykonywać pracę, która ulega ciągłym zmianom, ludzie muszą w pracy uruchamiać umysły i współpracować z innymi. Organizacje muszą znajdować i nieustannie poszukiwać nowych sposobów tworzenia wartości, aby osiągnąć długofalowy sukces”. – Amy Edmondson

Kim jest Amy C. Edmondson ?

Jeśli nie znasz Amy C. Edmondson, to nie zaszkodzi poznać ją dzięki jej inspirującemu i pouczającemu wystąpieniu na TED Talk. Omawia w nim bezpieczne psychologicznie miejsca pracy i sposoby ich budowania.

Amy C. Edmondson od lat pracuje na Harvardzie, gdzie uczy przywództwa, współdziałania, podejmowania decyzji oraz uczenia się w organizacjach. Jak mało kto wie, jak tworzyć środowiska pracy, w których ludzie mogą współdziałać i rea­lizować swój potencjał.

Od lat prowadziła wnikliwe badania dotyczące liderów pragnących zmieniać świat poprzez pracę, jaką wykonują we wszelkiego rodzaju organizacjach. Dowodzą one, że psychologiczne bezpieczeństwo zdecydowanie podnosi wydajność zespołów. Spopularyzował je projekt „Arystoteles”, przeprowadzony przez Google, który wykazał, że jest ono głównym czynnikiem, dzięki któremu pracownicy są gotowi podjąć ryzyko, zgłaszają i realizują ambitne pomysły.

Szczególnie w dzisiejszej gospodarce opartej na wiedzy tradycyjna kultura „dopasowywania się” i „kontynuowania” oznacza zagładę. Dziś sukces wymaga ciągłego napływu nowych pomysłów, zdolności do poszukiwania rozwiązań i krytycznego myślenia. A, żeby to osiągnąć niezbędne jest bezpieczeństwo psychologiczne.

“W epoce, w której żaden pojedynczy człowiek nie dysponuje całą wiedzą ani umiejętnościami potrzebnymi do wykonania pracy dla klientów, ważniejsze niż kiedykolwiek stało się to, aby ludzie mieli odwagę zabierać głos, dzielić się informacjami, specjalistyczną wiedzą, podejmować ryzyko i wspólnie pracować na rzecz tworzenia trwałej wartości”. – Amy C. Edmondson

Firma bez strachu. Co to jest bezpieczeństwo psychiczne?

“Żadna namiętność nie odziera umysłu równie skutecznie ze wszystkich jego władz do działania i myślenia, co strach”. – Edmund Burke

Bezpieczeństwo psychiczne to w szerokim pojęciu klimat, w którym ludzie czują się swobodnie, wyrażając swoje opinie i będąc sobą. Kiedy ludziom zapewnia się bezpieczeństwo psychiczne w pracy, mają oni poczucie, że mogą swobodnie wyrażać swoje obawy i mówić o błędach bez lęku przed kompromitacją czy karą. Są przekonani, że mogą wyrazić swoje zdanie i nie zostaną upokorzeni, zignorowani czy obarczeni winą. Wiedzą, że mogą zadawać pytania, kiedy nie są czegoś pewni. Zwykle ufają swoim współpracownikom i darzą ich szacunkiem.

Bezpieczeństwo psychiczne jest podstawowym źródłem tworzenia wartości w organizacjach funkcjonujących w złożonym, zmiennym środowisku.

Kiedy w środowisku pracy panuje stosunkowo wysokie bezpieczeństwo psychiczne, zachodzą pozytywne zjawiska. Błędy są szybko ujawniane, aby można było od razu podjąć działania naprawcze; pracę grup czy działów można bez trudu koordynować, a potencjalnie przełomowe pomysły na innowacje są poddawane pod dyskusję.

“Bezpieczeństwo psychiczne istnieje, gdy ludzie mają poczucie, że ich miejsce pracy to środowisko, w którym mogą zabrać głos, coś zaproponować czy zadawać pytania bez obawy, że spotka ich za to kara czy upokorzenie”. – Amy C. Edmondson

Czym nie jest psychiczne bezpieczeństwo?

#01 W bezpieczeństwie psychicznym nie chodzi o bycie miłym

Praca w bezpiecznym środowisku nie oznacza, że ludzie zawsze się ze sobą zgadzają tylko po to, żeby było miło i sympatycznie. Nie oznacza to również, że ludzie jednogłośnie chwalą i bezwarunkowo wspierają wszystko, co mówisz. W bezpieczeństwie psychicznym chodzi o radykalną szczerość. O możliwość zaistnienia konstruktywnej niezgody oraz swobodnego przepływu idei. Są to warunki niezbędne do uczenia się i innowacji. Konflikty w pracy są nieuniknione. Bezpieczeństwo psychiczne umożliwia ludziom po obu stronach konfliktu otwartą rozmowę o tym wszystkim, co ich gnębi.

#02 Bezpieczeństwo psychiczne nie jest kwestią osobowości

Niektórzy interpretują bezpieczeństwo psychiczne jako synonim ekstrawersji. Przekonanie to bierz się z założenia, że ludzie nie wypowiadają się w pracy, bo są nieśmiali, brak im pewności siebie albo po prostu wolą zachować swoje zdanie dla siebie. Jednak badania pokazują na brak związku między bezpieczeństwem psychicznym a introwersją czy ekstrawersją. Dzieje się tak dlatego, że bezpieczeństwo psychiczne odnosi się do klimatu organizacyjnego, a klimat ten oddziałuje dosyć podobnie na osoby o odmiennych cechach osobowości. Niezależnie od tego, czy skłaniają się ku introwersji czy ekstrawersji.

#03 Bezpieczeństwo psychiczne nie jest synonimem zaufania

Choć zaufanie i bezpieczeństwo psychiczne mają wiele wspólnego, nie można tych pojęć utożsamiać. Kluczową różnicą jest to, że bezpieczeństwo psychiczne występuje na poziomie grupy.  Natomiast zaufanie odnosi się do interakcji pomiędzy dwiema osobami czy stronami. Zaufanie istnieje w umyśle pojedynczego człowieka w odniesieniu do konkretnej osoby czy organizacji. Oprócz tego bezpieczeństwa psychicznego doświadcza się natychmiast. Podczas gdy zaufanie opisuje pewne oczekiwanie co do tego, czy inna osoba lub organizacja wywiąże się ze swoich obietnic w jakimś momencie w przyszłości.

#04 Bezpieczeństwo psychiczne to nie obniżanie wymagań

Bezpieczeństwo psychiczne to nie środowisko, w którym „wszystko uchodzi”, gdzie nie wymaga się od ludzi przestrzegania wysokich standardów czy dotrzymywania terminów. Nie chodzi o to, aby w pracy czuć się komfortowo. Szczególnie ważne jest, by to zrozumieć, bo wielu menedżerów docenia zgłaszanie błędów, proszenie o pomoc czy inne proaktywne zachowania, dzięki którym organizacja się uczy. Jednocześnie zrównują bezpieczeństwo psychiczne z obniżaniem wymagań – czyli niemożnością „egzekwowania odpowiedzialności”. Świadczy to o niezrozumieniu natury tego zjawiska. Bezpieczeństwo psychiczne sprzyja stawianiu ambitnych celów i wspólnemu dążeniu do ich osiągnięcia. Zapewnia warunki do tworzenia środowiska bardziej uczciwego, bardziej wymagającego, w większym stopniu opartego na współdziałaniu

Jak budować psychiczne bezpieczeństwo?

Bezpieczeństwo psychologiczne buduje się w oparciu o zaufanie i szacunek w całej organizacji. Istnieją trzy kluczowe działania, które lider musi podjąć, aby wywołać zmianę w kulturze:

#01 Przygotowanie gruntu

Lider powinien ustalić oczekiwania dotyczące porażki, niepewności i wzajemnych zależności, aby wyjaśnić potrzebę zabierania głosu. Określić, co można zyskać, a co stracić, dlaczego to ma znaczenie i dla kogo. Wspólne rozumienie oczekiwań i sensu jest bardzo ważne.

#02 Zapraszanie do współdziałania

Kluczowe jest, aby lider wykazywał się pokorą. Umiał przyznać się że nie zna wszystkich odpowiedzi (i zamiast tego zapraszał zespół do zgłaszania sugestii). W przeciwnym razie ludzie nie będą skłonni do zgłaszania pomysłów, jeśli szef będzie roztaczał wokół siebie aurę “wiedzącego wszystko”. Powinien stwarzać warunki do rozmowy, dawać wskazówki do prowadzenia dyskusji. Pokazywać, że zbieranie głosu jest mile widziane.

#03 Konstruktywne reagowanie

Lider powinien wyrażać uznanie – słuchać, doceniać i dziękować. Powinien też “odczarować porażkę” – przyjmując, że porażka jest akceptowalna, bo to droga do nauki i rozwoju. Skupiać się na przyszłości. Oferować pomoc. Rozmawiać, rozważać i wspólnie z ludźmi ustalać kolejne kroki. Wspierać nastawienie na ciągłe uczenie się.

“Jeżeli lider wyraźnie i aktywnie nie zapewni bezpieczeństwa psychicznego, ludzie będą automatycznie starali się unikać porażek”. – Amy C. Edmondson

Nie tylko liderzy budują psychologiczne bezpieczeństwo. Wszyscy biorą udział.

Jeśli liderom zależy na uwolnieniu indywidualnych i zbiorowych talentów, muszą tworzyć atmosferę bezpieczeństwa psychicznego, w której pracownicy mogą swobodnie przedstawiać swoje pomysły, dzielić się informacjami i zgłaszać błędy.

Jednak nie tylko liderzy mogą pomóc w budowaniu i utrzymaniu bezpiecznego psychologicznie środowiska. Badania wykazały, że tam, gdzie w zespole jest dużo otwartej komunikacji między współpracownikami, zwiększa się zaufanie, przyjaźń, a tym samym bezpieczeństwo psychologiczne.

Być może najłatwiejszym sposobem na rozwijanie bezpieczeństwa psychologicznego jest działanie tak, jakby ono już istniało. Każda osoba w organizacji jest w stanie wpływać na bezpieczeństwo psychologiczne.

Uwagi końcowe

“Organizacja bez strachu to taka, w której strach na poziomie interpersonalnym jest minimalizowany, aby można było maksymalizować efekty pracy zespołu i organizacji w świecie opartym na wiedzy”. – Amy C. Edmondson

Być może miejsce pracy zupełnie pozbawione strachu to iluzja. Niemniej jednak coraz więcej organizacji ma ambicje stworzenia takiego otoczenia. Liderzy tych organizacji zdają sobie sprawę, że bezpieczeństwo psychiczne ma strategiczne znaczenie, kiedy wartość wypływa z wiedzy. W tym sensie organizacja pozbawiona strachu jest czymś, do czego należy nieustannie dążyć, a nie czymś, co można osiągnąć raz na zawsze. To niekończąca się i pełna zwrotów akcji podróż.

Aby poznać kluczowe praktyki pomocne w tworzeniu bezpiecznego psychicznie środowiska pracy, sięgnij po książkę Firma bez strachu autorstwa Amy C. Edmondson. Dzięki wydawnictwu MT Biznes i tłumaczeniu Moniki Malcherek ten praktyczny poradnik dla liderów i pracowników wiedzy dostępny jest po polsku. Dowiedz się jak zbudować kulturę organizacyjną, w której bezpiecznie jest wyrażać pomysły, zadawać pytania i przyznawać się do błędów.

Poznaj kluczowe praktyki pomocne w tworzeniu bezpiecznego psychicznie środowiska pracy, które pozwolą twojej organizacji i zespołowi doskonale funkcjonować w złożonym i niepewnym świecie (VUCA) w coraz większym stopniu wypełnionym wzajemnymi zależnościami.

Co znajdziesz w książce Firma bez strachu?

Książka Firma bez strachu została podzielona na trzy części.

  • Firma bez strachuJak zbudować kulturę organizacyjną, w której bezpiecznie jest wyrażać pomysły, zadawać pytania i przyznawać się do błędów - Amy C. Edmondson
    Firma bez strachu – Jak zbudować kulturę organizacyjną, w której bezpiecznie jest wyrażać pomysły, zadawać pytania i przyznawać się do błędów – Amy C. Edmondson

    Część pierwsza “Znaczenie bezpieczeństwa psychicznego” składa się z dwóch rozdziałów, które wprowadzają pojęcie bezpieczeństwa psychicznego i pokrótce opisują historię badań nad tym ważnym zjawiskiem. Dowiesz się dlaczego bezpieczeństwo psychiczne ma znaczenie, jak również temu, dlaczego w wielu organizacjach nie jest normą.

  • Cztery rozdziały części drugiej “Bezpieczeństwo psychiczne w pracy” opisują prawdziwe historie organizacji zarówno z sektora prywatnego, jak i publicznego. Zobaczysz w jaki sposób bezpieczeństwo psychiczne (lub jego brak) kształtuje efektywność oraz bezpieczeństwo pracy.
  • Część trzecia “Tworzenie organizacji bez strachu” zawiera dwa rozdziały oparte na historiach i dotychczas zaprezentowanych badaniach, które skupiają się na pytaniu, co muszą zrobić liderzy, aby tworzyć organizację bez strachu – taką, w której każdy może w pracy być sobą, wnosić swój wkład, rozwijać się, świetnie funkcjonować i współpracować, by osiągać znakomite rezultaty.

Budowanie i wzmacnianie środowiska pracy, w którym ludzie mogą się uczyć, wprowadzać innowacje i rozwijać się, to praca, która nigdy się nie kończy, ale ma głęboki sens.

Choć tworzenie bezpiecznego środowiska pracy wymaga wysiłku i umiejętności, jest podstawą do uzyskania wysokiej efektywności w dzisiejszym świecie. Abyś mógł odnieść sukces w swoim zespole i “jako zespół”, bezpieczeństwo psychiczne jest warunkiem koniecznym.

Działaj bez strachu. Osiągnij sukces!

“Dzisiejsi liderzy muszą chcieć podjąć się zadania eliminacji lęku z organizacji, aby tworzyć warunki sprzyjające uczeniu się, innowacyjności i rozwojowi”. – Amy C. Edmondson

Sprawdź też: Co zrobić aby praca była frajdą? Korporacyjni Rebelianci mają na to sposób