Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak Twoje dzisiejsze działania wpłyną na przyszłe pokolenia? W świecie, który zdaje się przyspieszać z każdym dniem, Ari Wallach w książce „Sens bycia. Twoje życie w długiej perspektywie” zachęca nas, by zatrzymać się i spojrzeć na świat z perspektywy dziesiątek, setek, a nawet tysięcy lat. Zadaje pytanie, które każdy z nas powinien sobie postawić: Jak możemy stać się wielkimi przodkami, których przyszłe pokolenia będą potrzebować?
Wallach wprowadza koncepcję „długiej perspektywy” (Longpath) jako antidotum na krótkoterminowe myślenie, które często rządzi naszym życiem, społeczeństwami i gospodarkami. W świecie szybkich zmian społecznych, technologicznych i środowiskowych takie podejście jest niezbędne, aby nie tylko przetrwać, ale i rozkwitać. W poniższym artykule przyjrzymy się, dlaczego potrzebujemy długiej perspektywy, jakie megatrendy kształtują naszą przyszłość oraz jak możemy praktycznie wcielać te idee w życie.
„Obecna chwila – nasze konkretne „teraz” – jest najlepszym momentem, aby wywierać kolosalny wpływ na rzeczywistość przyszłych pokoleń”.
Sens bycia. Dlaczego warto myśleć o długiej perspektywie?
Życie – Co to jest długa perspektywa i dlaczego jej potrzebujemy?
Długa perspektywa to zdolność myślenia o czasie jako continuum, w którym teraźniejszość jest ściśle związana z przeszłością i przyszłością. Wallach przypomina, że każdy z nas jest częścią większej historii – jesteśmy spadkobiercami działań naszych przodków i jednocześnie odpowiedzialni za losy tych, którzy przyjdą po nas.
Dlaczego potrzebujemy długiej perspektywy? Krótkoterminowe myślenie prowadzi nas do podejmowania decyzji, które przynoszą szybkie, ale często powierzchowne korzyści, ignorując ich długofalowe konsekwencje. Kryzysy klimatyczne, nierówności społeczne czy polityczne napięcia to problemy, które wymagają od nas uwzględnienia długoterminowych skutków naszych działań. Przyjęcie długiej perspektywy pomaga nam podejmować decyzje w sposób bardziej odpowiedzialny i zrównoważony.
Zmiana – Stare, dobre rozwiązania przestają się sprawdzać
Świat, w którym żyjemy, jest w stanie ciągłych przemian. Wallach określa ten czas jako „strefę międzypływową” – moment przejściowy, w którym stare systemy już nie funkcjonują, a nowe dopiero zaczynają się kształtować. W takich momentach transformacji szczególnie ważne jest odrzucenie krótkoterminowych strategii, które opierają się na dawnych schematach.
Wallach pokazuje, że wyzwania współczesności – takie jak globalne ocieplenie, postęp technologiczny czy zmiany demograficzne – wymagają świeżego spojrzenia i nowych rozwiązań. Stare metody działania, które kiedyś były skuteczne, dziś mogą być niewystarczające, a nawet szkodliwe. Długa perspektywa uczy nas, że adaptacja i innowacja są niezbędne, aby sprostać wymaganiom współczesności.
Megatrendy w długiej perspektywie
Wallach w swojej książce identyfikuje kilka głównych megatrendów, które będą miały ogromny wpływ na przyszłość naszej planety i społeczeństw:
- Zmiany społeczne i kulturowe: Współczesne społeczeństwa przechodzą przez okres intensywnych transformacji. Rosnące znaczenie równości płci, globalizacja i postęp w zakresie praw człowieka są przykładami procesów, które kształtują nasze wspólne jutro.
- Zmiany demograficzne: Starzejące się społeczeństwa w krajach rozwiniętych i młode populacje w krajach rozwijających się będą wymagały zupełnie nowych rozwiązań w zakresie polityki społecznej, gospodarczej i zdrowotnej.
- Postęp technologiczny: Sztuczna inteligencja, inżynieria genetyczna i automatyzacja zmieniają każdy aspekt naszego życia, od pracy po relacje międzyludzkie.
- Kryzys środowiskowy: Wzrost temperatury na Ziemi, zanik bioróżnorodności i zmieniające się warunki klimatyczne to wyzwania, które wymagają długoterminowych, systemowych rozwiązań.
- Dynamika polityczna i ekonomiczna: W świecie rosnących nierówności, globalnych napięć i kryzysów gospodarczych konieczne jest wypracowanie nowego podejścia do rządzenia i współpracy międzynarodowej.
Praktyka – Spoglądać w tył, w przód i do wewnątrz
Wallach proponuje trzy kluczowe kroki w praktykowaniu długiej perspektywy:
- Wstecz: Czerp inspirację z przeszłości. Przodkowie mieli świadomość, że ich działania będą miały wpływ na kolejne pokolenia. Takie myślenie możemy odnaleźć w kulturach rdzennych Amerykanów czy w powiedzeniach starożytnych filozofów.
- W przód: Wyobraź sobie świat za 50, 100, a nawet 1000 lat. Jakie dziedzictwo chciałbyś zostawić? Jakie wartości powinny przetrwać?
- Do wewnątrz: Przyjrzyj się swoim intencjom i działaniom. Jakie są Twoje priorytety? Czy Twoje codzienne decyzje wspierają przyszłość, którą pragniesz współtworzyć?
Ta triada – przeszłość, przyszłość i introspekcja – pomaga budować życie zgodne z długą perspektywą.
Tworzenie – Jak kreślić nowe wizje przyszłości?
Długa perspektywa nie jest tylko refleksją – to aktywne działanie. Wallach zachęca nas do stawania się twórcami zmian, którzy kreślą nowe wizje przyszłości. Obejmuje to zarówno osobiste cele, jak i szerokie plany dotyczące społeczeństwa i środowiska.
Kluczowym elementem tego procesu jest kreatywność. Przyszłość nie jest czymś, co się po prostu wydarza – jest czymś, co współtworzymy. Tworzenie nowych wizji wymaga odwagi, by odrzucić to, co znane, i wyobrazić sobie lepszy świat. To również umiejętność pracy zespołowej – współpracy z innymi w celu realizacji wspólnych celów.
Rozkwit – Wspólna praca na rzecz lepszego świata
Wallach podkreśla, że długa perspektywa to nie tylko indywidualna praktyka – to także zbiorowy wysiłek. Nasze codzienne działania, choć z pozoru małe, mają ogromny wpływ na świat wokół nas. Współpraca jest kluczem do rozwiązywania największych problemów naszych czasów.
Rozkwit wymaga zaangażowania w budowanie więzi społecznych, promowania empatii i solidarności. To również świadomość, że nasze działania mogą inspirować innych. Każda rozmowa, projekt czy inicjatywa, które podejmujemy, mogą być katalizatorem pozytywnych zmian.
Walka z myśleniem „Jestem tylko pyłkiem”
Jednym z najważniejszych przesłań książki jest to, że każdy z nas ma moc, by wpływać na przyszłość. Wallach obala mit, że jednostka jest bezsilna wobec wielkich wyzwań. Przypomina, że to właśnie małe, codzienne działania – takie jak sadzenie drzew, wspieranie lokalnych społeczności czy nauczanie dzieci o odpowiedzialności za planetę – mają największe znaczenie w dłuższej perspektywie.
„Sens bycia” to książka, która przypomina nam, że nasze życie jest częścią czegoś większego. Długa perspektywa uczy, jak myśleć i działać w sposób, który będzie służyć nie tylko nam, ale i przyszłym pokoleniom. Wallach inspiruje nas, byśmy spojrzeli na świat z szerszej perspektywy, przyjęli odpowiedzialność za swoje działania i stali się wielkimi przodkami, których nasze dzieci i wnuki będą wspominać z wdzięcznością.
Ta książka to wezwanie do działania – do budowania przyszłości, która jest sprawiedliwa, zrównoważona i pełna nadziei. To inspiracja, która pozwala nam wierzyć, że każdy z nas ma moc, by zmieniać świat na lepsze. Przeczytaj „Sens bycia” i zacznij działać – Twoje decyzje mają znaczenie!
„Myśli o ograniczeniach zostawcie za drzwiami. Zbudujmy razem przyszłość”
Źródło: Sens bycia. Twoje życie w długiej perpektywie Autor: Ari Wallach, wydawnictwo MT Biznes 2024, tłumaczenie Bartosz Sałbut
Podoba Ci się? 
Sprawdź też: Outlive – jak żyć dłużej i zdrowiej?
