Jakimi wartościami kierujesz się w życiu? W codziennym życiu spotykamy się z różnorodnymi zjawiskami. Przeżywamy różne doświadczenia i wprowadzamy w życie rozmaite zachowania i postawy. Z czasem uświadamiamy sobie, że niektóre aspekty rzeczywistości są dla nas bardziej istotne niż inne. Te najbardziej znaczące stają się wartościami, które kształtują nasze życie. Z perspektywy filozofii, wartość to coś, co jest cenne i godne dążenia; to, co może stanowić cel ludzkich aspiracji. W psychologii, wartości to zbiór przekonań, które mogą mieć charakter normatywny lub nienormatywny.
„Słabi ludzie sprzedają swoje wartości, gdy jest to wygodne lub korzystne. Ludzie uczciwi trzymają się swoich wartości, nawet gdy jest to trudne lub niepopularne”. – Chris Lowney
Czym jest system wartości i dlaczego warto odkryć swój własny system wartości?
#01 Formowanie osobistego systemu wartości
Osobisty system wartości dorosłego człowieka składa się z kilku elementów. Pierwszym są wartości przyswojone w rodzinie. Następnie, wartości przejęte od innych osób, z którymi spotkaliśmy się w życiu – przyjaciół, znajomych, współpracowników. Trzecim elementem są nasze własne doświadczenia, które mogą modyfikować wartości przejęte od innych. System wartości dorosłego powinien być stabilny, ale może ulec zmianie pod wpływem nowych doświadczeń lub osób.
#02 Autentyczne wartości
Zmiany w systemie wartości mogą nastąpić, gdy zaspokojona zostanie jakaś potrzeba, która dotąd była wartością. Zdarza się, że ludzie po latach pracy w korporacjach i skupianiu się na karierze, decydują się na zmianę życia, zaczynają pomagać innym lub realizować swoje pasje. Wartości deklarowane różnią się od wartości rzeczywistych. Wartości deklarowane to te, które większość ludzi twierdzi, że wyznaje. Wartości rzeczywiste to te, które są wprowadzane w życie. Proces, w którym wartość deklarowana staje się rzeczywistą, nazywamy uwewnętrznieniem. Uwewnętrznienie to świadome przyjęcie wartości jako własnej i zamiar jej realizacji.
#03 Rola osobistego systemu wartości
Osobisty system wartości jest ważną częścią naszej tożsamości i może być uważany za drogowskaz w życiu. Nasze wartości definiują styl życia, postępowanie w różnych sytuacjach, wybory i decyzje. Kierują naszym myśleniem i działaniem. Jeśli ceniąc relacje międzyludzkie, będziemy o nie dbać i je szanować. Jeśli tolerancja jest dla nas ważna, będziemy przeciwstawiać się ksenofobii.
#04 Odkrywanie własnych wartości
Jeśli uczciwość jest dla nas wartością, nie ulegniemy pokusie nielegalnego zysku. System wartości wskazuje nam drogę i bywa wyzwaniem. Wierność wartościom wymaga czasem odwagi, zwłaszcza gdy różnią się one od wartości otoczenia. Życie zgodne z wartościami wzmacnia nasze poczucie własnej wartości. Czujemy się silniejsi, gdy postępujemy zgodnie z wartościami, takimi jak uprzejmość, niezależnie od zachowania innych. Bycie uprzejmym, bo to ma dla nas wartość, to wyraz naszej siły.
Osobisty system wartości to fundament i przewodnik życiowy. Każda nasza decyzja i działanie są ukierunkowane na osiąganie wartości, które uznajemy za ważne. Niektóre z tych wartości mogą być nieświadome lub niezdefiniowane. Nasz system wartości nie ogranicza się tylko do tych powszechnie uznawanych za szlachetne. W naszym systemie mogą znaleźć się również takie wartości jak ryzyko, przyjemność czy komfort.
Jakie wartości są dla Ciebie ważne? Lista wartości
Oto przykładowa lista wartości. Możesz z niej wybrać wartości, które są ci bliskie:
akceptacja, ambicja, autentyczność, bezinteresowność, bezpieczeństwo, bliskość, cierpliwość, ciekawość, cnota, czujność, człowieczeństwo, czystość, determinacja, dobra wola, dobroć, dostępność, duma, dyscyplina, dyskrecja, dystans, efektywność, elastyczność, empatia, entuzjazm, etyka, godność, gotowość, gratyfikacja, grzeczność, hojność, honor, humor, inicjatywa, inteligencja, integralność, intuicja, jasność, kreatywność, lojalność, miłość, moralność, mądrość, nadzieja, niezależność, obiektywizm, obowiązkowość, odpowiedzialność, odwaga, otwartość, pasja, pokora, pomocność, poszanowanie, prawda, praworządność, przyjaźń, przywiązanie, przyszłość, przyzwoitość, radość, ratunek, realizm, respekt, równość, rzetelność, samodzielność, samokontrola, samorozwój, satysfakcja, szczerość, szczodrość, szczęście, śmiałość, świadomość, talent, tolerancja, tradycja, uczciwość, uprzejmość, uważność, uznanie, wdzięczność, wierność, wiara, wiedza, wrażliwość, współczucie, współpraca, współodczuwanie, wspaniałomyślność, wstrzemięźliwość, wybaczenie, wybredność, wysokie standardy, zaufanie, zdolność adaptacji, zdrowie, zrozumienie, wolność, zdecydowanie, solidarność, inspiracja.
To jest szeroka lista wartości, które mogą pomóc w prowadzeniu świadomego i pełnego życia. Każda z tych wartości może mieć różne znaczenie i priorytet w zależności od indywidualnych przekonań i doświadczeń.
Dlaczego warto znać swój system wartości?
Poznanie własnego systemu wartości i świadomość kierunków w życiu pomaga żyć w harmonii z samym sobą. To, kim jesteś, co robisz i do czego dążysz, powinno wynikać z Twoich głębokich przekonań, a nie z wartości narzuconych z zewnątrz. Twój system wartości definiuje Cię i kieruje Twoimi decyzjami życiowymi. Rozpoznanie tego, co jest Twoje, a co narzucone przez innych lub modę, może być trudne. Sygnałem niezgodności między tym, kim jesteśmy, a kim chcielibyśmy być, jest złe samopoczucie i brak satysfakcji z życia. Często, nieświadomie rezygnujemy z własnej drogi, podążając ścieżkami wytyczonymi przez
Twoja własna ścieżka może być trudniejsza i mniej wygodna, ale warto ją odkryć i nią podążać. Świadomość własnej hierarchii wartości jest kluczowa do wyznaczania i realizacji własnych celów. Zgodność celów z wartościami zwiększa szanse na ich osiągnięcie. Działając zgodnie z tym, co jest dla nas ważne, zyskujemy większą motywację. Nie możesz zaniedbywać żadnej z wartości, które uznajesz za najważniejsze. Musisz zachować równowagę między realizacją tych wartości. Jeśli praca i rodzina zajmują wysoką pozycję w Twojej hierarchii wartości, staraj się równomiernie angażować w obie sfery. Nie chodzi o ścisłe wyliczanie czasu poświęconego na pracę i rodzinę, ale o poczucie spełnienia w obu tych obszarach życia.
Jakie wartości, cnoty, zalety i cechy są dla Ciebie najważniejsze w każdym obszarze Twojego życia?
„Istnieje tylko jedna osoba, która kiedykolwiek może uczynić Cię szczęśliwym i tą osobą jesteś Ty”. – David Burns
Podoba Ci się? 
Sprawdź też: Co zrobić aby być najlepszą wersją siebie? Przemiana w Najlepsze Ja!
