Kiedy jest twoja najlepsza pora dnia. Na co ją przeznaczasz?

Kiedy w ciągu dnia czujesz się najlepiej? Masz najwięcej siły, energii i chęci do działania. Kiedy pracuje Ci się najlepiej i jesteś najbardziej produktywny? Rano, wieczorem, a może o innej porze? Gdybyś mógł swobodnie zaplanować swój dzień, to o której godzinie wstałbyś z łóżka, a kiedy poszedłbyś spać?

Nie doświadczamy dnia dokładnie w ten sam sposób. Każdy z nas ma swoje optimum biologiczne, swój “chronotyp”. To indywidualny schemat rytmów okołodobowych, które wpływają na naszą fizjologię i psychikę. Żyją wśród nas tzw. “skowronki”, “sowy”, ale też inne “ptaki”.

Sprawdź jakim ptakiem jesteś. Poznaj swój chronotyp i zwiększ swoją efektywność. Odkryj najlepszą dla Ciebie porę dnia. Działaj w czasie kiedy jesteś najbardziej skuteczny i produktywny. Oto kilka praktycznych sposobów jak to zrobić. Zaczynamy!

“Czas nie jest ważny. Czas jest najważniejszy”. – Miles Davis

Jakim ptakiem jesteś?

Skowronki

Ludzie skowronki do wczesne chronotypy. Łatwo się im wstaje rano i w ciągu dnia czują się pełni energii, by osłabnąć na wieczór.

Sprawdź: Jak i dlaczego warto wstawać wcześnie rano. Poznaj sprawdzone korzyści.

Sowy

Ludzie sowy to późne chronotypy. Budzą się długo po wschodzie słońca, nienawidzą poranków, a szczyt możliwości osiągają późnym popołudniem lub wczesnym wieczorem.

Sprawdź: 5 pytań, które codziennie warto sobie zadać przed snem

Ptaki trzeciego rodzaju

Prosty podział na skowronki i sowy jednak nie wystarcza. Rzeczywistość, jak to zwykle bywa, jest trochę bardziej skomplikowana. Prawdopodobnie nie jesteś ani typowym skowronkiem, ani w pełni sową. Znajdujesz się gdzieś pośrodku. Wyniki badań pokazują, że około 60-80% z nas to tzw. “ptaki trzeciego rodzaju”.

Jak określić swój chronotyp?

Z badań wynika, że 14% ludzi to skowronki, 21% stanowią sowy, a 65% to ptaki trzeciego rodzaju. Aby określić, do której “ptasiej rodziny” należysz, pomyśl o swoim zachowaniu w dni wolne od pracy. Wtedy kiedy nie musisz się budzić o określonej godzinie. Odpowiedz sobie na trzy pytania.

1. O której godzinie zwykle chodzisz spać?
2. O której godzinie zwykle się budzisz?
3. Kiedy wypada środek pomiędzy tymi dwiema porami – to znaczy środek Twojego snu? Na przykład, jeśli przeważnie zasypiasz o 22:00 i budzisz się o 5:00, Twój środek snu wypadnie między 1 a 2:
   22 23 24 1 (*) 2 3 4 5.

Jeśli Twój środek snu wypada:

• o 3:30 rano lub wcześniej, prawdopodobnie jesteś skowronkiem
• o 5:30 rano lub później, prawdopodobnie jesteś sową.

Jeśli Twój środek snu wypada gdzieś pomiędzy, prawdopodobnie jesteś “trzecim ptakiem”.

Aby bardziej precyzyjnie określić swój chronotyp i najlepszą dla siebie porę dnia możesz wypełnić też kwestionariusz samooceny rytmu dobowego (“Skowronek-Sowa”). Jest on dostępny m.in. na stronie Centrum Terapii Środowiskowej.

Twoje optimum biologiczne – szczyt, spadek i powrót

Nasze nastroje i wydajność wahają się w trakcie dnia. W pewnych porach dnia bardziej niż w innych jesteśmy mądrzejsi, szybsi, bardziej ociężali, wolniejsi, bardziej kreatywni i mniej kreatywni.

W trakcie dnia wszyscy doświadczamy trzech faz – szczytu, spadku i powrotu formy. Około trzech czwartych z nas (skowronki i ptaki trzeciego rodzaju) doświadcza tych faz w tej właśnie kolejności. Jednak jedna osoba na cztery, ta, której geny lub wiek sprawiają, że należy do kategorii sów, doświadcza dnia w odwrotnym porządku: powrót do formy–spadek–szczyt.

Z badań wynika, że rano, w trakcie szczytu, większość z nas lepiej radzi sobie z pracą analityczną wymagającą bystrości, czujności i skupienia. Spadek formy około południa nie nadaje się do zbyt wielu działań. Później, w trakcie powrotu formy, większość z nas lepiej będzie sobie radziła z problemami zagadnieniami wymagającymi spostrzegawczości, w których przydaje się zmniejszenie zahamowania i determinacja. Ponadto, ludzie z reguły czują się narastająco szczęśliwi w godzinach porannych, mniej szczęśliwi po południu i ponownie szczęśliwi wieczorem.

Jak określić swoje optimum produktywności?

#01 Określ swój chronotyp

Jesteś skowronkiem, sową czy ptakiem trzeciego rodzaju?

#02 Na czym polega Twoje zadanie?

Czy wykonania zadania potrzebna Ci będzie wnikliwa analiza, czy spostrzegawczość? Czy chcesz zrobić dobre wrażenie na innych? A może próbujesz podjąć decyzję?

#03 Wybierz najlepszą dla siebie porę

Oto kilka wskazówek, aby określić optymalną dla siebie porę, w zależności od zadania, które mamy do zrobienia:

	Skowronek	Ptak trzeciego rodzaju	Sowa
Zadania analityczne	Wcześnie rano	Rano do przedpołudnia	Późne popołudnie i wieczór
Zadania na spostrzegawczość	Późne popołudnie/wczesny wieczór	Późne popołudnie/wczesny wieczór	Rano
Podejmowanie decyzji	Wcześnie rano	Rano po przebudzeniu	Późne popołudnie i wieczór

Kiedy już poznasz swój chronotyp oraz na czym polega Twoje zadanie, będzie Ci łatwiej określić, jaki jest najlepszy czas na jego realizację.

Jesteś skowronkiem, sową czy ptakiem trzeciego rodzaju? Czy Twój zwykły schemat działania to szczyt–spadek–powrót do formy? A może powrót do formy–spadek–szczyt?

Wiedząc kiedy czujesz się najlepiej i jesteś najbardziej efektywny pozwoli Ci lepiej zaplanować swój dzień. Już sama świadomość, że podejmujesz działanie w porze, która nie jest dla Ciebie optymalna, może być pomocna, bo pozwala Ci brać poprawki i wprowadzać zmiany biorąc pod uwagę swój chronotyp i naturalne predyspozycje.

Liczy się nie tylko co robisz, ale też kiedy to robisz

Jeśli masz chociaż niewielką kontrolę nad swoim planem dnia, postaraj się przesunąć najważniejsze działania, które zwykle wymagają czujności i jasności myślenia, na okres swojego szczytu, a działania trochę mniej istotne lub te zadania, na które korzystnie wpływa brak zahamowań, na okres powrotu do formy. Niezależnie od tego, co robisz, nie pozwól, aby monotonne i mało znaczące czynności zajęły Ci najlepszą część dnia.

Nawet jeśli nie możesz kontrolować znaczących kwestii, może będziesz w stanie mieć wpływ na mniejsze. Jeśli jesteś skowronkiem lub ptakiem trzeciego rodzaju i masz rano wolną godzinę, nie spędzaj jej np. odpisując na e-maile. Poświęć ten czas na zadania najważniejsze.

Naukowe tajniki wyczucia czasu

Aby dowiedzieć się więcej kiedy najlepiej podejmować działanie i jak możesz wykorzystać swój chronotyp z korzyścią dla siebie sięgnij po książkę “Kiedy. Naukowe tajniki doskonałego wyczucia czasu“. Książka dostępna jest po polsku w tłumaczeniu Małgorzaty Małeckiej.

Odpowiednie wyczucie czasu jest niezwykle ważne. Każdy z nas zmaga się z nieustającym strumieniem dylematów tkwiących w prostym, ale jakże istotnym słowie “KIEDY“. Kiedy zmienić pracę, przekazać złe wieści, zaplanować zajęcia, iść na trening, zaangażować się w relację czy projekt? Takie decyzje podejmujemy zazwyczaj na chybił trafił? Kierując się intuicją, przeczuciami czy po prostu zgadując. Jest jednak lepszy sposób.

Daniel H. Pink, autor bestsellerów na temat motywacji i kreatywności jak Drive. Kompletnie nowe spojrzenie na motywację czy Jak być dobrym sprzedawcą. Zaskakująca prawda o wywieraniu wpływu na ludzi, w książce Kiedy. Naukowe tajniki doskonałego wyczucia czasu opisuje skuteczne sposoby posługiwania się czasem, których umiejętne wykorzystanie znakomicie poprawi Twoje osiągnięcia w życiu zawodowym i osobistym.