Czy chcesz się dowiedzieć, jak brzmi magiczne zaklęcie, które natychmiast uwalnia miejsce w Twoim kalendarzu? To słowo to “Nie”. Chociaż wszyscy od czasu do czasu musimy robić coś, co nam się nie podoba, często łatwo wpaść w pułapkę zaangażowania się w robienie czegoś tylko dlatego, że nie chcemy nikogo zawieść. Jeśli naprawdę nie chcesz czegoś zrobić, być może jedynym rozwiązaniem jest zrezygnowanie z wykonania tej czynności raz na zawsze. Nie chodzi o to, że powinny odmawiać każdej prośbie, tylko o to, że powinny się dobrze zastanowić. Bo każde “tak” oznacza “nie” dla czegoś innego.
“Pamiętaj: Każde “tak” to “nie” dla czegoś innego”.
Dlaczego tak trudno jest powiedzieć “Nie”?
Mówienie “nie” i odmawianie na różne prośby jest trudne. Dlaczego? Powodów jest wiele:
- Nie chcemy nikogo rozzłościć naszą odmową.
- Boimy się, że zranimy czyjeś uczucia.
- Chcemy być lubiani.
- Nie chcemy zachować się niegrzecznie. Od dzieciństwa wpaja się nam zasady uprzejmości.
- Nie potrafimy właściwie ocenić czasu potrzebnego na realizację prośby.
- Nie mamy jasno zdefiniowanych własnych priorytetów.
- Czujemy się dobrze, jeśli możemy okazać się pomocni.
- Lubimy działać tak, aby móc później oczekiwać wzajemności.
Najtrudniejszą przeszkodą utrudniającą mówienie „nie” jest nieumiejętność radzenia sobie z reakcjami innych osób, gdy wyjaśniasz im, że ich priorytety nie są Twoimi.
Sztuka mówienia “Nie”. Jak skutecznie odmawiać?
A oto prosty czteroetapowy proces, który pomoże ci podjąć decyzję czy przyjąć daną propozycję czy nie oraz skutecznie odmawiać.
#01 Określ zadania obowiązkowe
Po pierwsze, musisz zidentyfikować zadania obowiązkowe. Chodzi o działania, które stanowią część bycia normalnym, dobrze dostosowanym do życia w społeczeństwie, dorosłym człowiekiem. Przecież nie możesz odmawiać wszystkim wszystkiego jak leci. Daleko w ten sposób nie zajdziesz. Wszyscy wiemy, że są rzeczy, które trzeba zrobić. Musisz po prostu zaakceptować, że czasami trzeba coś zrobić. Towarzyszące Ci emocje — czyli czy lubisz to, co robisz, czy nie — nie mają tu nic do rzeczy.
Spójrz na niechętnie wykonywane zadanie z perspektywy ważnego celu długoterminowego. Na przykład: nawet jeśli nie znosisz ścielić łóżka czy zmywać naczyń, pomyśl o tym, jak codziennie wypełnianie tych zadań pozwala Ci utrzymać porządek czy nawet spokój w życiu rodzinnym.
#02 Znaj swoje priorytety
Po drugie, dobrze przeanalizuj każdą prośbę w perspektywie Twoich bieżących priorytetów i projektów. Jeśli ktoś Ci coś proponuje i prosi o Twój czas, dobrze przemyśl czy faktycznie chcesz go na to działanie poświęcić. Chodzi tu zarówno o propozycje typu “zjedzmy lunch”, “wyskoczmy na kawę” czy “chodźmy do kina”, jak też o większe inicjatywy i zadania w pracy.
Określ jasno swoje cele i zidentyfikuj ważne zadania, które musisz wykonać. Gdy ktoś zwraca się do Ciebie z prośbą o popracowanie nad czymś, oceń ją pod kątem pożądanych rezultatów. Jeśli praca zlecona nie ma nic wspólnego z priorytetami i projektami uznanymi za ważne, miej odwagę odpowiedzieć „nie”. Przez definiowanie jasnych i jednoznacznych celów nie pozwalasz, aby inne osoby rozpraszały twoją uwagę i utrudniały ukończenie pracy nad ważnymi projektami.
“Odrzucaj wszystko, co nie wspiera działań na rzecz Twoich najbliższych celów”.
#03 Bądź szczery
Po trzecie, powinieneś szczerze powiedzieć, co sądzisz o prośbie, z którą ktoś się do Ciebie zgłasza. Jeśli masz pewność, że nie ma szans, aby udało Ci się zrealizować nowe zobowiązanie, wówczas powiedz to od razu. Uczciwość naprawdę jest w tym przypadku najlepszą strategią działania.
Po prostu wyjaśnij, że masz kilka priorytetowych zadań i obowiązków, na których musisz się w pełni skupić i nie możesz pozwolić sobie na utratę koncentracji. Zazwyczaj większość ludzi zrozumie taką odpowiedź, a każdym, kto tego nie zrozumie, nie powinieneś sobie w ogóle zaprzątać głowy.
“Odmawianie znajomym… Pomyśl o konsekwencjach i o tym, co jest najlepsze dla ciebie. Nie próbuj zadowolić innych. Najpierw pomyśl o sobie. Ostrożnie podchodź do ludzi, którymi się otaczasz. Jeśli ten ktoś jest prawdziwym przyjacielem, żadne „nie” nie powinno go dotknąć”. – Haley Silva
#04 Zakończ pozytywnym akcentem
Po czwarte, postaraj się zakończyć rozmowę pozytywnym akcentem. Przecież nie chodzi o to, aby spalić za sobą wszystkie mosty. Budowa i utrzymywanie wartościowych relacji jest ważne.
Jeśli nie możesz pomóc, poleć kogoś, kto może to zrobić. Jeśli znasz jakieś istotne źródło wiedzy, podziel się tą informacją. A jeśli uważasz, że kiedyś w przyszłości znajdziesz więcej czasu i możesz się przychylić do prośby, poinformuj swojego rozmówcę, że odezwiesz się określonego dnia i dotrzymaj słowa.
Uwagi końcowe
Nie ma wątpliwości, że zostaliśmy wychowani zgodnie z regułami uzasadnionego niesienia pomocy innym ludziom w potrzebie. Cenimy pomaganie. Jednak jeśli nie zachowamy kontroli nad żądaniami innych ludzi, którzy oczekują od nas poświęcenia czasu, szybko uniemożliwimy sobie przeznaczenie tego czasu na te wszystkie rzeczy, które cenimy najbardziej.
Nie chodzi o to, aby zawsze mówić „nie”. Wystarczy, że uświadomisz sobie, iż każde “Tak” oznacza “Nie” w jakiejś innej sprawie. Świadomość tego, że zawsze istnieje koszt utraconej okazji, sprawi, że dobrze zastanowisz się nad tym, na co wyrażasz zgodę i co umieszczasz w swoim kalendarzu.
Powiedz “nie” działaniom o niskich priorytetach. Pozwól sobie na mówienie „nie”, nie czując się winnym. Odmawianie nie czyni z Ciebie egoisty. Sprawia, że stajesz się kimś, kto dobrze wie, co jest w Twoim życiu ważne, a co nie.
“Różnica między ludźmi, którzy odnieśli sukces, a tymi, którzy odnieśli wielki sukces, polega na tym, że ci drudzy niemal zawsze odpowiadają „nie” na wszystkie prośby”. – Warren Buffett
Sprawdź: Metoda ABCDE – jak ustalać priorytety aby lepiej zarządzać czasem
