Wysoko rozwinięty poziom empatii jest współcześnie doceniany przez pracodawców oraz środowiska zawodowe. Czym właściwie jest empatia? Co ją buduje? Jak wpływa na nasze predyspozycje zawodowe? Czy możemy się nauczyć empatii? Odpowiedzi na powyższe pytania zawarliśmy w artykule.
Czym jest empatia?
Empatia to indywidualna reakcja oparta na naszych uczuciach, emocjach, osądach. To zdolność do współodczuwania stanów psychicznych u innych osób oraz odzwierciedlenie naszej dojrzałości emocjonalnej.
Poziom empatii związany jest z naszymi życiowymi doświadczeniami i akceptacją własnej przeszłości. Oznacza to, że łatwiej jest nam zrozumieć dane emocje, jeżeli sami je odczuwaliśmy. Co ważne, empatia to nie tylko tak zwana zdolność do współodczuwania, ale również akceptacja indywidualności, otwartość na innych ludzi i ich sposób widzenia świata.
Z empatią wiąże się także nasz sposób bycia, życzliwość, chęć niesienia pomocy, obserwacja i zainteresowanie otoczeniem, wspieranie innych czy komentowanie rzeczywistości. Podczas rozmowy w cztery oczy to również empatia wpływa na nasze gesty, mimikę twarzy czy automatyczne naśladowanie ruchów rozmówcy.
Empatia a rozwój zawodowy
Odpowiednio rozwinięte umiejętności społeczne są niezbędne do pracy zespołowej. Już na etapie rekrutacji osoby zarządzające firmami zwracają uwagę nie tylko na takie aspekty jak wiedza i wykształcenie, ale również na postawę, zachowanie, otwartość czy uczestnictwo w wolontariacie.
Empatia sprawia, że łatwiej jest nam się dopasować do danego stanowiska pracy, zwłaszcza jeżeli jest ono związane z pracą zespołową. Człowiek empatyczny ma lepiej wypracowany system komunikowania się. Dlaczego? Jest w stanie wczuć się w sytuację osoby, z którą się komunikuje, dostrzega towarzyszące jej emocje, z łatwością odszyfrowuje zamiary, potrafi dopasować rodzaj i treść komunikatu do danego rozmówcy. Empatia sprawia, że jesteśmy w stanie aktywnie słuchać i koncentrować się nie tylko na słowach, ale również na ich kontekście.
Na stanowiskach kierowniczych to właśnie empatia odpowiada za to, że przełożeni szukają jak najlepszych rozwiązań dla całego zespołu. Są w stanie równocześnie myśleć racjonalnie, jak i zrozumieć, aktywnie słuchać i jak najlepiej zarządzać podwładnymi.
Umiejętność empatyzowania jest również niezbędna w pracy z klientem. Jeżeli jesteśmy w stanie wyobrazić sobie potrzeby drugiej osoby, wówczas łatwiej nam będzie wykonywać swoje zawodowe obowiązki czy znaleźć rozwiązanie danego problemu. To również empatia sprawia, że w pracy z drugim człowiekiem jesteśmy w stanie powstrzymać nasze negatywne emocje, takie jak zdenerwowanie. Na przykład wczuwamy się w emocje osoby, która chce wnieść skargę czy złożyć reklamację. Rozumiemy, że jej złość nie jest skierowana personalnie w nas. Dzięki temu w pracy jesteśmy w stanie zdobywać lepsze wyniki – i to nie tylko te sprzedażowe. Klienci wiedzą, że w danym miejscu dba się o ich dobro, a pracownicy są spokojni i życzliwi.
Czy empatii możemy się nauczyć?
Naukowcy sądzą, że człowiek rodzi się, posiadając już empatię, natomiast do jej rozwoju dochodzi około piątego roku życia. Na kształtowanie zdolności do empatyzowania wpływają więc nasze relacje z rodziną, zawierane przyjaźnie, ale również pilna obserwacja otoczenia. To właśnie jako dzieci uczymy się empatii, właściwych zachowań i komunikacji. Nie oznacza to natomiast, że jako osoby dorosłe nie możemy się dalej rozwijać.
Empatii możemy się nauczyć na każdym etapie naszego życia. Przyjmuje się, że na naszą zdolność do empatii wpływają: czynniki biologiczne, predyspozycje psychologiczne oraz predyspozycje środowiskowe.
Empatia zawarta jest w naszych genach, jednak materiał biologiczny może odpowiadać jedynie za jej 50%. Pozostała połowa zależy od predyspozycji psychologicznych i środowiskowych. Predyspozycje psychologiczne to nic innego, niż wzorce, które zostały nam przekazane we wczesnym dzieciństwie. Według statystyk osoby, które dorastały w szczęśliwej rodzinie, są bardziej empatyczne, niż dorośli, którzy w dzieciństwie byli w pełni samodzielni, a najbliżsi nie wspierali ich czy nie wykazywali zainteresowania ich losem.
Predyspozycje środowiskowe towarzyszą nam na każdym etapie życia. Wśród tych czynników można wymienić zawierane przez nas relacje międzyludzkie, sytuacje, w których się znaleźliśmy, wszelkie doświadczenia życiowe, sukcesy i porażki.
Empatia nie zależy natomiast od naszej płci, wykształcenia czy miejsca zamieszkania. Dawniej sądzono, że kobiety i mieszkańcy wsi są bardziej empatyczni od mężczyzn i mieszkańców miasta. Współcześnie wiadomo, że poziom empatii jest kwestią indywidualną i nie powinien odnosić się do kwestii stereotypowych.
Sprawdź też: Empatia w biznesie fanaberia czy konieczność?
