Wszyscy jesteśmy wyjątkowi i niepowtarzalni. Każdy z nas ma indywidualne cechy, które go wyróżniają. Jak można je wyodrębnić? Poznając swoją osobowość! To ona odpowiada za nasze myśli, uczucia i zachowania. Pozwala nam odbierać i reagować na otaczającą rzeczywistość w określony sposób.

Na przestrzeni wielu lat psychologia doczekała się różnych teorii osobowości. Badacze dyskutowali, które cechy są kluczowe. Obecnie największą popularnością cieszy się model Wielkiej Piątki. Co ważne, został on sprawdzony w tysiącach badań na całym świecie. Nie powstała dotąd żadna inna teoria, dzięki której w sposób lepszy i dokładniejszy moglibyśmy opisać ludzką osobowość.

Przejdźmy teraz do konkretów – o czym może nam powiedzieć nasza osobowość?

Osobowość prawdę Ci powie, czyli które obszary są kluczowe

Jak wskazuje nazwa modelu, wyodrębniamy pięć głównych obszarów. Są to:

  • People – Ludzie:​ czyli jaką postawę przyjmujesz względem innych (czy Twoje działania nastawione są na ludzi, czy raczej podchodzisz do nich z dystansem)
  • Experiences – Doświadczenia:​ jak bardzo otwarty jesteś na różnego rodzaju doświadczenia, zarówno te wewnętrzne (np. wyobrażenia, uczucia i emocje, zasady, wartości), jak i te zewnętrzne (estetyka, podejmowane aktywności)
  • Responsibilities – Obowiązki:​ jakie jest Twoje nastawienie do zobowiązań (jaką wagę przykładasz do obowiązków, czy wierzysz w swoje umiejętności i dążysz do sukcesu)
  • Stimulators – Stymulatory:​ ile doznań potrzebujesz (jak dużo dostarczasz sobie wrażeń, aktywności i kontaktów z innymi)
  • Obstacles – Trudności:​ jak wpływają na Ciebie sytuacje problemowe (jak reagujesz na stres, czy jesteś wrażliwy na trudności, jakie emocje Ci towarzyszą)

Każdy z głównych obszarów składa się jeszcze z sześciu podobszarów. Dzięki temu możemy jeszcze bardziej szczegółowo poznać siebie i lepiej zróżnicować ludzi.

To w końcu cechy czy typy?

Bardzo często mówi się, że ktoś jest jakimś typem albo jest typowy (np. “typowy ekstrawertyk”). Dlaczego więc uparcie wspominam o cechach osobowości, a nie o typach? Ponieważ typy osobowości nie istniej​ą!​

Typy sprawiają, że dzielimy ludzi na jakieś grupy – jesteś​ X lub Y.  A co jak ktoś jest trochę X​​, a trochę Y​​? Albo obie te charakterystyki są mu równie bliskie? No właśnie. Typologie często nie są w stanie uchwycić złożoności człowieka, niezależnie na ile typów wskazują. Mówią czym coś (lub ktoś) jest, a czym (kim) nie, przez co można zarzucić im wybiórczość. Są popularne i lubiane, bo są uproszczeniem, które ułatwia nam zrozumienie świata. Ich atutem jest to, że zwracają uwagę na fakt, że ludzie są różni. Tylko szkoda, że nie do końca są w stanie pokazać te różnice.

Jaką mają więc przewagę cechy nad określonymi typami? Przede wszystkim wskazują na natężenie. Weźmy na przykład taką cechę, jak zaufanie innym. Wyobraźmy sobie teraz oś z podziałką od 1 do 10. Czyjś wynik może mieścić się w przedziale pierwszym – mówimy wtedy, że jest sceptycznie nastawiony do innych, a kogoś innego w dziesiątym – odznacza się on dużą ufnością względem innych. Ale przecież opcji jest znaczenie więcej. Równie dobrze wynik może być w przedziale drugim, trzecim itd. Widzisz różnice? Cechy nie są zero-jedynkowe. Możesz to także zobaczyć na poniższym obrazku – znacznik informuje nas, gdzie mieści się wynik osoby badanej.

PERSO.IN - Sceptycyzm vs Ufność - Skala oceny

Tak przy okazji, chciałabym przypomnieć, że głównych obszarów w koncepcji Wielkiej Piątki jest pięć, a podobszarów razem trzydzieści. Daje nam to ponad 204 biliony możliwych kombinacji. Trochę więcej niż kilka(naście) typów, prawda?

Po co to wszystko?

Wiemy już jakie obszary możemy poznać i czego one dotyczą. Ale jak to przełożyć na nasze codzienne życie? Jakie zauważalne korzyści przynosi poznanie własnej osobowości?

➔  lepiej poznasz siebie i zwiększysz swoją samoświadomość
➔  dowiesz się, jakie przewagi i ryzyka wynikają z Twoich cech
➔  zobaczysz sfery, w których się sprawdzisz
➔  zdobędziesz szansę na zmaksymalizowanie swojego potencjału i lepsze wykorzystanie swoich naturalnych predyspozycji
➔  dowiesz się dlaczego funkcjonujesz tak, a nie inaczej
➔  dostaniesz materiał do pracy nad sobą
➔  zobaczysz jak mogą zachowywać się, myśleć czy odczuwać inni ludzie

Osobowość pozwala nam poznać nie tylko różnice indywidualne. Dzięki niej można skutecznie przewidywać zachowania w różnych aspektach życia, nawet tych, które pozornie nie są z nią bezpośrednio związane. Co na przykład? Kompetencje, wybory zawodowe, motywacja, zaangażowanie, kreatywność, sukcesy szkoleniowe i wiele innych. Co więcej, badania nad osobowością cały czas trwają, a nowe publikacje pozwalają dostrzec coraz szersze jej zastosowanie w codziennym życiu.

Krótka lekcja psychometrii, czyli jak wybrać właściwy test

Co z tego, że wypełnisz test, jeśli nie jest on dobrym narzędziem? W najlepszym przypadku coś będzie do Ciebie pasowało (tak, to będzie przypadek). W najgorszym przerazisz się opisem siebie. Ale czy na podstawie słabego kwestionariusza możesz wyciągnąć jakiekolwiek wiarygodne wnioski i wcielić je w życie? Odpowiedź wydaje się być oczywista.

Na co zwrócić więc uwagę wybierając test?

  1. Rzetelność – dotyczy precyzji pomiaru. Test rzetelny zapewnia nam wyniki dokładne i powtarzalne (a przecież osobowość jest czymś względnie stałym – w końcu to nie jest tak, że jednego dnia jesteś bardzo sceptyczny, a drugiego ufasz wszystkim ludziom). Im większa wartość, tym większa rzetelność skali. Wartości powyżej 0.7 uznaje się za satysfakcjonujące.
  2. Trafność – czyli jak dobrze test mierzy to, co chcemy zmierzyć – w naszym przypadku osobowość. Czy na pewno ją badamy? A może coś innego? Trafność wskazuje nam również czy wnioski, które wyciągamy na podstawie wyników są poprawne. Oczywiście im wyższa trafność, tym lepsze narzędzie.
  3. Aktualne normy – to do nich odnosimy pojedyncze wyniki. Tworzy się je badając dużą grupę ludzi danym testem. Dzięki nim możliwa jest jakakolwiek interpretacja i wyciągnięcie wniosków, ponieważ wyniki osoby badanej odnosi się do wyników uzyskanych w populacji.
  4. Teoria – czyli na czym bazuje dany test. Podstawa teoretyczna, na której oparte jest dane narzędzie, powinna znajdować swoje potwierdzenie w badaniach naukowych. Co, jeśli nie możesz znaleźć tych informacji o narzędziu? Zawsze możesz zwrócić się z pytaniem do autora czy dystrybutora. Gdybyś miał jakiekolwiek problemy z uzyskaniem odpowiedzi, lepiej z niego nie korzystaj, chyba, że jedynie w formie zabawy.

PERSO.IN®​ prawdę Ci powie

Przyszła kolej na propozycję kwestionariusza, który spełnia wyżej wymienione wymagania. Jest rzetelny​, trafny, posiada aktualne normy i solidną podstawę teoretyczną. Poznałeś już obszary, o których dowiesz się z Raportu Osobistego. Skupmy się na tym, jak krok po kroku wygląda badanie osobowości PERSO.IN®​. Masz dwie możliwości:

  1. Wybierasz Certyfikowanego Trenera zgodnie ze swoimi potrzebami i składasz zamówienie. Trener przesyła Ci Twój indywidualny kod dostępu. Wypełniasz kwestionariusz online – trwa to zazwyczaj ok. 20 minut. Trener otrzymuje raport. Umawiacie się na konsultację, omawiacie wyniki i dostajesz swój Raport Osobisty.
  2. Składasz zamówienie na stronie PERSO.IN®​. Po uiszczeniu opłaty dostajesz dostęp do kwestionariusza, a następnie Raport Osobisty zostaje Ci przesłany drogą mailową. Sam analizujesz swoje wyniki – oczywiście możesz także zwrócić się do któregoś z Certyfikowanych Trenerów i wspólnie im się przyjrzeć.

Co, jeśli chcesz skupić się na konkretnym obszarze, omówić raport w kontekście zawodowym czy wykorzystania w pełni swojego potencjału? Tak naprawdę nie ma ograniczeń. Z listy proponowanych trenerów wybierz takiego, który zajmuje się taką tematyką, na jakiej Ci zależy.

Rozmowa z trenerem to także okazja, by bliżej przyjrzeć się 10 stylom funkcjonowania. Dzięki nim poznasz najważniejsze aspekty życia ludzi i przyjrzysz się różnorodności zachowań, sposób reakcji, odczuwania czy myślenia. Te style to: styl emocjonalności, interakcji, zainteresowań, dążenia do celu, reagowania na złość, postaw, samokontroli, uczenia się, aktywności oraz obronny.

Szkolić czy nie szkolić – oto jest pytanie

Czy warto wykorzystać osobowość w szkoleniu grupowym? Jasne, że tak! Jest to okazja dla pracowników na wzajemne poznanie się i integrację, zrozumienie sposobu działania i myślenia innych. Co więcej, daje to też szansę na wykorzystanie naturalnych predyspozycji poszczególnych uczestników czy przeanalizowanie źródeł konfliktów w zespole. PERSO.IN®​ ma w swojej ofercie także Raport Komunikacyjny oparty o wiedzę o osobowości. Dzięki niemu dowiesz się jak motywować, rozmawiać, czego unikać czym zainteresować i jak wpływać na satysfakcję członków zespołu.

Co Ty tak naprawdę wiesz o sobie?

Ludzie kwestionują zasadność testów – nie tylko testów osobowości, ale jakichkolwiek. Uważają, że przecież doskonale się znają. Nikt​ nie zna mnie tak dobrze jak ja sam. ​Czy aby na pewno?

Jak często poświęcasz czas, by uważnie przyjrzeć się sobie? Czy myślisz o swoich cechach? Czy analizujesz swoje zachowania, zastanawiasz się z czego one wynikają? Czy wnikasz w podstawę swoich emocji, uczuć, motywacji? Czy zastanawiasz się dlaczego tworzysz takie a nie inne relacje z ludźmi?

Czy potrafisz określić swoje naturalne predyspozycje? Czy możesz wskazać 15 szans i 15 ryzyk, które wynikają z Twoich cech? A może znasz 15 sfer (warunków), w których się sprawdzisz?

PERSO.IN®​ potrafi to określić. A Ty? Pozostawiam Ci te pytania do przemyślenia.

Autorka: Patrycja Borowska z wykształcenia jest psychologiem. Od początku zaangażowana w proces tworzenia kwestionariusza PERSO.IN®. Pracuje także jako Certyfikowany Trener tego narzędzia i podczas sesji indywidualnych stawia na samopoznanie osób, które się do niej zgłaszają.

PODOBNE ARTYKUŁYWIĘCEJ OD AUTORA