Jak odnaleźć sens w życiu? Czy kiedykolwiek poczułeś, że życie dzieje się bez Twojego udziału? Że jesteś jedynie pasażerem, zamiast świadomym twórcą własnej rzeczywistości? Jeśli tak, to książka „Więźniowie własnych myśli” Alexa Pattakosa i Elaine Dundon jest pozycją, która pomoże Ci zrozumieć, że nasze życie, pomimo różnych przeciwności, może mieć głębszy sens i wyjątkowy kierunek. Inspirowana dziełem Viktora Frankla i jego przełomową filozofią logoterapii, pokazuje, że każdy z nas, nawet w najbardziej wymagających sytuacjach, może odnaleźć swoją drogę do sensownego życia.
„Dążenie do znalezienia w życiu sensu jest u człowieka najpotężniejszą siłą motywującą”. – Viktor E. Frankl
Kim był Viktor Frankl?
Viktor Frankl był wybitnym psychiatrą i filozofem, twórcą logoterapii – humanistycznego podejścia do psychoterapii skoncentrowanego na poszukiwaniu sensu życia. Jego życie stanowiło przykład niezwykłej siły ducha. W czasie II wojny światowej przetrwał nazistowskie obozy koncentracyjne, co wywarło kluczowy wpływ na jego późniejsze poglądy. Frankl wierzył, że nawet w najbardziej skrajnych warunkach człowiek może odnaleźć sens i znaczenie, a dzięki temu przetrwać cierpienie i odnaleźć siebie.
Dla Frankla życie nie jest tylko pasywną egzystencją, która się nam przytrafia. Jak pisał, to my powinniśmy odpowiadać na pytania, które stawia przed nami życie. Jego przesłanie jest aktualne i inspirujące – niezależnie od okoliczności, zawsze mamy możliwość wyboru naszej reakcji na sytuacje, które nas spotykają. Z takim podejściem pracował przez całe życie, pomagając ludziom odnaleźć sens w ich codziennym życiu.
Więźniów własnych myśli – jak odnaleźć głębszy sens życia?
Dlaczego życie nie jest czymś, co nam się po prostu przydarza?
Jednym z najważniejszych wniosków, jakie Frankl wyciągnął ze swoich doświadczeń, jest to, że życie wymaga od nas aktywnej odpowiedzi. Według niego to nie my pytamy o sens życia – to życie zadaje pytania nam. W książce „Więźniowie własnych myśli” Alex Pattakos rozszerza tę koncepcję, przypominając, że nasza odpowiedzialność za własne istnienie to nieustanny proces. Sens, jak podkreślał Frankl, jest podstawą, która pozwala nadać znaczenie wszystkim aspektom naszego życia: pracy, rodzinie, społeczeństwu. Bez aktywnej odpowiedzi na wyzwania, które stawia przed nami życie, tracimy kontrolę nad tym, kim jesteśmy i kim możemy się stać.
Siedem zasad według „Więźniów własnych myśli” – droga do odkrycia sensu
Pattakos, czerpiąc inspirację z dzieła Frankla, przedstawia siedem kluczowych zasad, które pomogą każdemu z nas odnaleźć sens w codziennym życiu, nawet wtedy, gdy napotykamy na przeciwności. Oto one:
#01. Korzystaj z wolności wyboru swojej postawy
Pierwsza zasada wskazuje na naszą niezbywalną wolność wyboru postawy, którą przyjmujemy wobec każdej sytuacji. Jak mówił Frankl, „Człowiekowi można odebrać wszystko z wyjątkiem jednej rzeczy – wolności wyboru swojego postępowania”. To przypomnienie, że bez względu na warunki zewnętrzne, mamy pełną kontrolę nad tym, jak na nie reagujemy. To kluczowa lekcja dla każdego, kto pragnie żyć świadomie, aktywnie podejmując decyzje, a nie poddając się biernie losowi.
#02. Uświadom sobie swoją wolę sensu
Logoterapia Frankla zakłada, że to właśnie poszukiwanie sensu życia jest główną motywacją człowieka. Nie wystarczy tylko dążyć do sukcesu, prestiżu czy statusu. Wola sensu oznacza zaangażowanie w życie i świadome podejmowanie działań, które wzbogacają nie tylko nasze doświadczenie, ale także wpływają pozytywnie na innych. Pattakos podkreśla, że każdy z nas może odkryć, co jest jego własnym „dlaczego” i czerpać z tego niezmienną motywację do działania.
#03. Rozpoznawaj sens chwil w życiu
Sens życia nie jest czymś stałym – odnajdujemy go w wielu chwilach codzienności, które, choć mogą wydawać się mało istotne, w rzeczywistości tworzą unikalny „gobelin naszego istnienia”. Zasada ta zachęca do uważności i cieszenia się momentami, które nas budują, oraz do odnajdywania wartości nawet w najmniejszych sytuacjach. Rozpoznanie sensu każdej chwili sprawia, że nasze życie staje się pełniejsze i bardziej autentyczne.
#04. Nie działaj przeciwko sobie
Zbyt często sami sabotujemy swoje wysiłki, obsesyjnie koncentrując się na rezultatach. Frankl określił to mianem „hiperintencji” – paradoksalnej sytuacji, gdy nasze starania o sukces prowadzą do odwrotnego efektu. Pattakos przypomina, że zamiast narzucać sobie wygórowane oczekiwania, warto przyjąć bardziej otwarte i łagodne podejście. Takie nastawienie pomoże nam czerpać radość z procesu, a nie jedynie z osiągnięcia celu.
#05. Spójrz na siebie z dystansu
Ta zasada odnosi się do zdolności, którą mają tylko ludzie – umiejętności spojrzenia na siebie samego z dystansu. Taki dystans umożliwia nam zachowanie obiektywizmu i humoru w sytuacjach, które mogą wydawać się przytłaczające. Jak mówił Frankl, poczucie humoru to kluczowa cecha, która pomaga nam przetrwać trudności i dostrzec szerszą perspektywę. Dzięki temu jesteśmy w stanie wybaczyć sobie błędy i spojrzeć na swoje życie z większą wyrozumiałością.
#06. Nie skupiaj się na bólu
Kiedy skoncentrujemy się wyłącznie na trudnych aspektach życia, ból zaczyna przejmować kontrolę nad naszym myśleniem. Pattakos radzi, aby nauczyć się zmieniać punkt skupienia i znaleźć coś pozytywnego, co pozwoli nam oderwać się od problemu. Takie podejście nie tylko pomaga nam zyskać perspektywę, ale też uczy, jak radzić sobie ze stresem i trudnymi emocjami.
#07. Sięgnij poza siebie
Ostatnia zasada to zachęta do samotranscendencji, czyli przekraczania siebie samego, aby służyć innym. Miłość, współczucie, pomoc innym – to wartości, które nadają naszemu życiu głębszy sens i są najczystszą formą wyrażenia naszej natury. Pattakos przypomina, że poprzez skupienie się na czymś większym niż nasze własne potrzeby, zyskujemy nie tylko wewnętrzny spokój, ale także pełniejsze życie.
Sens to podstawa – życie, praca, społeczeństwo
Frankl uważał, że sens jest fundamentem każdej sfery naszego życia: pracy, relacji, społeczeństwa. Bez głębokiego poczucia sensu nawet najbardziej spektakularne osiągnięcia tracą wartość. Praca może stać się źródłem inspiracji, gdy widzimy w niej coś więcej niż tylko źródło dochodów. W relacjach z innymi i we współtworzeniu społeczeństwa odnajdujemy spełnienie, które wykracza poza jednostkowe życie.
Dzisiejsze czasy, pełne szybkich zmian i wyzwań, sprawiają, że coraz więcej ludzi czuje się zagubionych i przytłoczonych. „Więźniowie własnych myśli” to książka, która pomaga zrozumieć, że sens życia i pracy leży w nas samych i w naszych wartościach. Pattakos wraz z Franklem przypominają, że każda chwila jest okazją, by odnaleźć siebie i odpowiedzieć na pytanie: „Czego życie ode mnie wymaga?”.
Słowo na zakończenie
„Więźniowie własnych myśli” to niezwykle wartościowa książka, która czerpiąc z idei Viktora Frankla, pomaga każdemu z nas odkryć, że sens życia jest fundamentem, który pozwala przetrwać najtrudniejsze chwile i w pełni realizować nasz potencjał. Frankl, przetrwawszy obozy koncentracyjne, zrozumiał, że nawet w najbardziej ekstremalnych sytuacjach mamy władzę nad jednym – naszą postawą wobec życia. Jego filozofia przypomina nam, że wartość naszego życia tkwi nie tylko w chwilach radości, ale również w wyzwaniach i cierpieniu, które możemy przekuć w sensowne doświadczenia.
Alex Pattakos Elaine Dundon
Nauki Frankla i zasady przedstawione przez Pattakosa i Dundon w książce są drogowskazami do życia pełnego znaczenia, w którym każdy dzień jest okazją, by odpowiedzieć na pytanie: „Czego życie ode mnie wymaga?”. Wolność wyboru naszej postawy, poszukiwanie sensu chwil, dystans do samego siebie czy zdolność do wyjścia poza własne potrzeby i służenie innym – to uniwersalne wartości, które pozwalają żyć autentycznie i w harmonii z samym sobą.
Książka ta jest więc nie tylko inspirującą lekturą, ale też praktycznym przewodnikiem, który pomoże uwolnić się z ograniczeń własnych myśli i odkryć, jak ważne jest bycie świadomym twórcą swojego życia. Jeśli szukasz sposobu, aby odnaleźć głębszy sens w codziennych wyzwaniach, „Więźniowie własnych myśli” to lektura, która pomoże Ci odkryć, że odpowiedzi zawsze tkwią w Tobie – czekają, by je dostrzec i zacząć żyć zgodnie z nimi.
„Odpowiedzi na pytanie o sens życia człowieka możemy udzielić wyłącznie całym swoim bytem – samo życie stanowi odpowiedź na pytanie o jego sens”. – Viktor E. Frankl
Źródło: Więźniowie własnych myśli Alex Pattakos Elaine Dundon, Wydawnictwo Purana 2024, tłumaczenie Arkadiusz Czerwiński
Podoba Ci się? 
Sprawdź też: Dopaminowy detoks: Jak pozbyć się rozpraszaczy i zwiększyć efektywność
