Jak być lepszym szefem, liderem, menedżerem, przywódcą? Wymagającym, ale wyrozumiałym. Takim, z którym ludzie chcą pracować. Osiągają wspólnie określone cele i uzyskują dobre wyniki. Są doceniani za swoją pracę, ale gdy ich praca nie jest wystarczająco dobra otrzymują jasną informację zwrotną, która pomaga im się poprawić. Jak stworzyć środowisko pracy, w którym ludzie kochaliby to co robią i czuli się dobrze ze swoimi współpracownikami? Czy to jest w ogóle możliwe? Według Kim Scott jak najbardziej, a odpowiedzią jest tzw. „radykalna szczerość” (ang. „radical candor”)
Kim Scott to współzałożycielka i dyrektor generalna firmy Candor. W swojej karierze zawodowej pracowała i współpracowała z licznymi firmami z Doliny Krzemowej jak Google, Apple, Dropbox czy Twitter. Jej szefami byli m.in. Larry Page, Sheryl Sandberg, Steve Jobs czy Tim Cook. Jej zdaniem u podstaw bycia dobrym szefem leżą właściwe relacje. Relacje z ludźmi mają istotne znacznie dla jakości pracy. W finalnym rozrachunku szefowie odpowiedzialni są za konkretne wyniki i zrealizowane cele. Osiągają je jednak nie poprzez wykonywanie pracy za innych, ale przez wspieranie ludzi, którymi przewodzą. To co może im pomóc, aby wywiązywać się lepiej ze swojej roli to relacje oparte na „radykalnej szczerości”, o której pisze w swojej bestsellerowej już książce „Radykalna szczerość – szef wymagający i wyrozumiały„. Przyjrzyjmy się na czym polega „radykalna szczerość” i co możemy dzięki niej zyskać.
„Siłą napędową są relacje, a nie władza”. – Kim Scott
Jak być lepszym szefem? Radykalna szczerość – szef wymagający i wyrozumiały
Udzielanie wsparcia poprzez przekazywanie wskazówek, budowanie i wzmacnianie zespołu oraz osiąganie wyników to trzy główne obszary obowiązków każdego szefa. Aby dobrze wypełniać te kluczowe zadania niezbędne są dobre relacje z ludźmi, które oparte są na wzajemnym zaufaniu. Relacje i obowiązki szefa wpływają na siebie nawzajem pozytywnie bądź negatywnie. Wszystko zależy od jakości tych relacji.
Co to jest radykalna szczerość?
W budowaniu dobrych relacji opartych na zaufaniu nie ma prostych zasad i gotowych sposobów, które sprawdzają się w każdej sytuacji. Związki międzyludzkie są bardziej skomplikowane. Koncepcja radykalnej szczerości bierze to pod uwagę.
Dwa wymiary radykalnej szczerości
Radykalna szczerość opiera się na dwóch filarach:
Osobista troska
Po pierwsze chodzi o wyjście poza suchy profesjonalizm. Nie można ograniczać się do samej pracy i zadań, pomijając czysto ludzki aspekt. Relacje powinny mieć wymiar osobisty i głęboko ludzki. Powinniśmy dbać i troszczyć się o ludzi, którzy dla nas pracują. Traktować ich jak ludzi, a nie jak narzędzia czy trybiki w maszynie. Wszyscy jesteśmy żywymi istotami z ludzkimi emocjami i uczuciami i także w pracy chcemy być postrzegani jak ludzie.
Szefowie, którzy starają się być zbyt „profesjonalni” skupiają się tylko na wykonywaniu obowiązków i nie okazują uczuć powodują, że ludzie przestają się czuć w pracy swobodnie. Nie mogą być tak naprawdę sobą. A z czasem wręcz zaczynają nienawidzić swojej pracy.
Poza tym niektórzy szefowie z uwagi na swoje stanowisko i wyższą pozycję w hierarchii czują się lepsi i mądrzejsi od swoich pracowników. Poczucie i okazywanie wyższości, pokazywanie ja jestem przełożonym, ty jesteś podwładnym, destrukcyjnie wpływa na relacje.
Osobista troska to antidotum na robotyczny profesjonalizm i kierowniczą arogancję. W osobistej trosce chodzi o uznanie, że wszyscy jesteśmy ludźmi i każdy z nas ma życie i aspiracje, które wychodzą poza pracę. Chodzi m.in. o znalezienie czasu na otwartą rozmową i o poznanie się na zwykłym ludzkim poziomie.
Bezpośrednia konfrontacja
Po drugie chodzi o informowanie pracowników o jakości ich pracy i o tym co ma na ich pracę wpływ. Pracownicy powinni jasno wiedzieć, kiedy wykonują dobrą robotę. A także, kiedy ich wyniki są niedostateczne. Trzeba otwarcie im mówić czy i kiedy otrzymają awans albo że nie jest on możliwy w tym momencie. Szef powinien umieć przekazywać informację zwrotną, nie tylko kiedy jest ona pozytywna, ale również gdy ma ona postać reprymendy czy surowej oceny.
Wielu menedżerów ma z tym problem. Unikają konfrontacji i obawiają się że pogorszy to relacje, zamiast ją poprawić. Mimo, że są liderami i szefami wystrzegają się mówienia tego co naprawdę myślą. Wolą nie powodować konfliktów. Jednak zdaniem Kim Scott wbrew pozorom konfrontacja, o ile jest prowadzona właściwie pokazuje pracownikom, że nam na nich zależy i o nich dbamy.
Bezpośrednia konfrontacja to otwarta dyskusja oraz kwestionowanie działań i decyzji, co do których mamy wątpliwości. Rzucanie wyzwań innym i zachęcanie ich do robienia tego samego w odniesieniu do nas samych. Pomaga budować relację opartą na zaufaniu na kilka sposób. Pokazuje, że troszczysz się o daną osobę wskazując jej zarówno to co idzie dobrze, ale też to co nie działa i idzie źle. Jesteś gotowy do przyznać się do błędu i zależy ci na naprawie błędów popełnionych przez Ciebie lub innych. Takie podejście zakłada zgodę na konstruktywny konflikt, zamiast jego unikanie.
Radykalna szczerość to coś, co dzieje się samo, gdy połączymy te dwa elementy: osobistą troskę z bezpośrednią konfrontacją. Radykalna szczerość buduje zaufanie. To taki sposób prowadzenie komunikacji, który wzmacnia relacje, a jednocześnie pomaga osiągać zakładane wyniki. Radykalna szczerość nie jest tylko zarezerwowana dla szefów. Powinna być powszechnie praktykowana w organizacji bez względu na hierarchię i zależności służbowe.
4 kwadranty – Model radykalnej szczerości
Radykalna szczerość obejmuje dwa wymiary osobistą troskę i bezpośrednią konfrontację. Warto jednak wiedzieć co się dzieje, gdy zawiedziemy, w którymś z tych wymiarów. Gdy nie wykażemy osobistej troski albo nie będziemy prowadzić otwartej konfrontacji.
#01 Obrzydliwa agresja
Jeśli kogoś krytykujesz nie poświęcając mu nawet chwili by okazać mu swoją troskę, to twoje uwagi prawdopodobnie zostaną odebrane jako agresywne. Z obrzydliwą agresją mamy do czynienia, gdy szefowie poniżają swoich podwładnych, wyśmiewają ich, czy wręcz zastraszają. Na krótką metą takie podejście może nawet dawać wyniki, ale w dłuższej perspektywie przynosi znacznie więcej szkód niż korzyści.
#02 Manipulacyjna nieszczerość
Manipulacyjne nieszczere wskazówki, są wyrazem braku troski o pracownika, który powoduje, że nie chce nam się z nim bezpośrednio konfrontować. Ludzie chwalą i nieszczerze krytykują w manipulacyjny sposób, gdy chcą by ich lubiano albo myślą, że mogą w ten sposób uzyskać jakąś przewagę. Czasami zwyczajnie są zbyt zmęczeni by troszczyć się czy dyskutować. Nieszczera i manipulacyjne wskazówki rzadko są wyrazem prawdziwych myśli. Jest to raczej próba wpłynięcia na emocje rozmówcy w celu dla siebie jakiś korzyści.
#03 Rujnująca empatia
Rujnująca empatia jest odpowiedzialna za większość błędów w zarządzaniu ludźmi. Ludzie często chcą unikać w pracy napiętych sytuacji i wywoływania dyskomfortu. Zbytnio koncertują się na świetnej atmosferze w zespole. Niektórzy szefowie potrafią zachowywać się jak rodzice, którzy nie potrafią zdyscyplinować swoich źle zachowujących się dzieci. Tworzy się środowisko pracy, w którym najważniejsze jest być miłym, co powoduje że ludzie powstrzymują się od wszelkiej krytyki, a to z kolei uniemożliwia poprawę i doskonalenie. Efektem rujnującej empatii jest często praca zespołu poniżej pewnego poziomu i gorsze wyniki.
#04 Radykalna szczerość
Połączenie osobistej troski z bezpośrednią konfrontacją daje „radykalną szczerość”. Radykalna Szczerość to złoty środek między byciem szefem obrzydliwie agresywnym z jednej strony i rujnująco empatycznym z drugiej. W tym podejściu chodzi o takie kierowanie ludźmi, które łączy w odpowiedni sposób pochwały z krytyką, by pomóc ludziom uzyskiwać lepsze wyniki.
„Radykalna szczerość nie jest przyzwoleniem na nieuzasadnioną surowość i nie jest „wbijaniem noża prosto w serce w białych rękawiczkach”. Radykalna szczerość nie sprowadza się do rozpoczęcia rozmowy od słów: „Pozwól, że będę z tobą radykalnie szczery”. Jeśli dalsza część twojej wypowiedzi będzie brzmiała: „Jesteś kłamcą i ci nie ufam” lub „Jesteś do niczego”, to dowiodłeś tylko i wyłącznie tego, że sam jesteś palantem. O radykalnej szczerości nie może być mowy, jeśli nie pokażesz jednocześnie, że naprawdę troszczysz się o swojego rozmówcę.” – Kim Scott
Jakie są zalety radykalnej szczerości?
Gdy ludzie ufają swojemu szefowi i naprawdę wierzą, że ten się o nich troszczy to:
- łatwiej przyjmują krytykę oraz pochwały
- bardziej otwarcie mówią o tym co naprawdę sądzą. Dotyczy to także informacji zwrotnej dla szefa co robi dobrze, a co mógłby robić lepiej
- przenoszą podobne zachowania na relacje i współpracę z innymi
- dzielą się swoją perspektywą na daną sprawę czy sytuację i oczekują tego samego od innych
- utożsamiają się ze swoimi rolami w zespole
- skupiają się na realizacji celów i uzyskiwaniu zakładanych wyników.
Gdy szef zachęca pracowników do radykalnej szczerości, w zespole poprawia się komunikacja. Wszystkie niedomówienia, ukrywane urazy wypływają na powierzchnie i można sobie z nimi poradzić. Praktykowana na co dzień „radykalna szczerość” z czasem wpływa na poprawę i zacieśnienie relacji. Ludzie chętniej wykonują swoją pracę i lepiej im się współpracuje z innymi. To z kolei przekłada się na to, że zespół i organizacja odnosi większe sukcesy.
Uwagi końcowe
Aby być skutecznym liderem, nie wystarczy opierać się tylko na swojej władzy i autorytecie. Potrzebny jest lepszy sposób budowania zaangażowania i przewodzenia ludziom.
Szefowie powinni wspierać ludzi w celu realizacji określonych celów. Zdolność szefa do osiągania rezultatów wynika bardziej z jego umiejętności słuchania i dążenia do zrozumienia niż do mówienia ludziom co i jak mają robić. Bardziej od skłaniania ludzi, aby samodzielnie podejmowali decyzje niż podejmowania decyzji za nich. Od dyskusji, przekonywania do swoich racji niż wydawania poleceń. Od ciągłego uczenia się niż od podejścia, że wie się już wszystko i dysponowania swoją wiedzą.
Świetni szefowie nawiązują silne relacje ze swoimi pracownikami, a pomaga im w tym „radykalna szczerość”.
„To bez sensu: zatrudniać mądrych ludzi, by potem mówić im, co mają robić. Zatrudniamy mądrych ludzi po to, aby to oni mówili nam, co robić”. – Kim Scott
Aby dowiedzieć się więcej jak budować radykalnie szczere relacje i być lepszym liderem, sięgnij koniecznie po książkę Kim Scott „Szef wymagający i wyrozumiały. Jak skutecznie zarządzać, nie tracąc ludzkiego oblicza„. Dostępna jest po polsku w tłumaczeniu Marcina Kowalczyka. Dzięki niej unikniesz wielu błędów, które często nawet działając w dobrej wierze popełniają menedżerowie. Pomoże Ci ona skuteczniej i efektywniej realizować obowiązki szefa oraz prowadzić Twój zespół w taki sposób, aby osiągał możliwe dobre rezultaty. Pełna jest doskonałych rad, praktycznych wskazówek i inspirujących historii z życia wziętych. Mimo, że książka jest napisana z myślą o liderach, menedżerach i środowisku zawodowym, opisane w niej zasady i „radykalną szczerość”, można też z powodzeniem stosować w wielu sytuacjach w życiu osobistym.
„Radykalna Szczerość to złoty środek między byciem szefem obrzydliwie agresywnym z jednej strony i rujnująco empatycznym z drugiej. W tym podejściu chodzi o takie kierowanie ludźmi, które łączy w odpowiedni sposób pochwały z krytyką, by pomóc ludziom uzyskiwać lepsze wyniki”.
Budowa zaufania między ludźmi, która pozwala na otwartą konfrontację bez względu na występujące zależności służbowe, wymaga czasu i wysiłku, ale warto go zainwestować, bo „radykalna szczerość” przynosi wymierne efekty i korzyści.
A według Ciebie co warto robią, aby budować silniejsze relacje? Napisz w komentarzu.
