Kim jest dobry nauczyciel? Jaka jest różnica między dobrym a złym nauczycielem? Jakie są cechy dobrego nauczyciela? Jak uczyć aby dzieci i uczniowie mogli w pełni wykorzystać swój potencjał? To pytania które często zadają sobie nauczyciele, uczniowie i ich rodzice.

Przypomnij sobie swoje ulubionego nauczyciela? A teraz pomyśl o nauczycielu, który zniechęcał cię do nauki? Co ich różniło?

Niestety bardzo wiele osób szczególnie wyraźnie pamięta przykre doświadczenia z początków swojej edukacji oraz nauczycieli, którzy czynili ich szkolne życie piekłem na ziemi. Bardzo często zły nauczyciel wystarczy, aby zabić w uczniu nawet najmniejsze przejawy zainteresowania przedmiotem, i to bez względu na to, jak świetnymi materiałami się posługuje, czy jak bardzo uzdolniony jest uczeń w danej dziedzinie. Z kolei dobry nauczyciel potrafi odkryć indywidualne potrzeby i zdolności każdego ucznia oraz dostosować swój sposób nauczania tak, aby w pełni wykorzystać ich potencjał. Umie też zachęcać uczniów do kreatywnego myślenia, podejmowania samodzielnych decyzji oraz rozwijania umiejętności. Co przekłada się na lepsze efekty nauczania oraz zadowolenie uczniów i ich rodziców.

John Hattie jest badaczem edukacji; jego metaanalizy mają na celu wyłonienie najskuteczniejszych metod nauczania i modeli pedagogicznych. W swojej działalności naukowej Hattie autor książki Visible Learning opartej na jego przełomowych badaniach naukowych w dziedzinie edukacji określił sześć głównych cech dobrego nauczyciela. Mają związek z byciem dobrym nauczycielem oraz z dobrymi wynikami uzyskiwanymi przez uczniów. Przyj­rzymy się im tutaj, zaczynając od tych, które mają największą siłę od­działywania.

“Zacną rzeczą jest uczyć się, lecz jeszcze zacniejszą – nauczać”. – Mark Twain

Kim jest dobry nauczyciel? 6 cech dobrego nauczyciela

#01 Pasja

Pierwsza cecha dobrego nauczyciela to pasja. Pasja związana z uczeniem innych była od zawsze najważniejsza oraz sprawiała, że nauczyciel przejawia szczery entuzjazm wobec procesu uczenia i nauczanego przez siebie przedmiotu — entuzjazm, który przechodzi na ucznia oraz motywuje go do nauki.

#02 Elastyczność

Drugą cecha dobrego nauczyciela to elastyczność. W byciu dobrym nauczycielem istotna jest również elastyczność, ponieważ pozwala ona nauczycielowi dopasowywać się do uczniów jako niepowtarzalnych jednostek oraz do ich zmieniających się potrzeb. Dobry nauczyciel umie obserwować rezultaty uzyskiwane podczas lekcji oraz odpowiednio zmieniać tempo pracy, podejście pedagogiczne, formy aktywności, ton i styl udzielania informacji zwrotnej z korzyścią dla uczniów.

#03 Klarowność

Trzecia cecha dobrego nauczyciela to klarowność. Klarowność jest tym, co pozwala nauczycielowi szkicować, logiczną ścieżkę nauki dla podopiecznego, jak również ją komunikować tak, aby uczeń w każdym momencie wiedział, czego, po co i jak się uczy. Klarowność informacji zwrotnej oraz stawianych wymagań zapewnia uczniowi poczucie bezpieczeństwa i pewności siebie na tej ścieżce.

#04 Dobre relacje

Czwarta cecha dobrego nauczyciela to dobre relacje. Dobre relacje między nauczycielem a uczeniem są również nie do przecenienia. Nauczyciel musi mieć szczerą, ludzką łączność z uczniem oraz okazywać mu empatię i zrozumienie, jak każda inna, i ta relacja musi bazować na wzajemnym szacunku, zaufaniu i dobrej komunikacji.

#05 Pragmatyzm

Piąta cecha dobrego nauczyciela to pragmatyzm. Dobry nauczyciel jest pragmatykiem i posługuje się wyłącznie tymi strategiami nauczania, które bazują na dowodach nauko­wych. Sam pragnie się uczyć, dopasowywać bądź próbować nowych rozwiązań, kiedy stare techniki okazują się niesku­teczne. Wyznacza sobie wysokie standardy

#06 Samodoskonalenie

Szósta cecha dobrego nauczyciela to samodoskonalenie. Nauczanie wymaga ciągłego doskonalenia się, poznawania nowych metod i korzystania z innowacji. Dobrego nauczyciela cechuje pragnienie i gotowość do podnoszenia swoich kompetencji zawodowych. Dobry nauczyciel nigdy nie spoczywa na laurach, ale cały czas się uczy szlifuje swoje podejście i współpracuje z innymi nauczycielami, aby stale się doskonalić.

“Nauczyciel to ktoś bardzo wyjątkowy, kto potrafi wykorzystać swoją pomysłowość, dobroć i dociekliwy umysł do wypracowania rzadkiej umiejętności zachęcania innych do myślenia, marzenia, poznawania, próbowania, działania!” – Beath A. Conklin

3 zasady dobrego nauczania

W uzupełnieniu sześciu cech dobrego nauczyciela warto też pamiętać o trzech kluczowych zasadach dobrego nauczania

Zasada 1: Myśl o sobie jako facylitatorze, a nie nauczycielu

Oznacza to, że  praca nauczyciel polega na budowaniu środowiska, które sprzyja uczeniu się, jak również stwarza możliwości dowiadywania się nowych rzeczy. Dzięki temu uczeń nie tylko jest w stanie, ale także będzie rzeczywiście się uczyć. Dlatego też uwaga nauczyciela powinna pozostawać skupiona w mniejszym stopniu na przekazywanych treściach, w większym zaś na doświadczeniu: czy tworzymy pozytywną, dynamiczną atmosferę sprzyjającą nauce?

Zasada 2: Nie chodzi o nauczyciela, ale o ucznia. 

W klasycznych modelach nauczania na pierwszym planie znajduje się nauczyciel, który dominuje doświadczeniem, mówi najwięcej i na- daje lekcji określony kierunek. Jednak prawda jest taka, że to uczeń i jego potrzeby powinny odgrywać główną rolę.

Zasada 3: Nauczanie nigdy nie jest wąskie

Trzecia zasada, o której warto pamiętać jest taka, że nauczanie nigdy nie jest wąskie, wyizolowane czy abstrakcyjne. Jest rzeczywiste. Nie oznacza to oczywiście, że wszystko, czego uczysz, musi znajdować jakieś fizyczne, praktyczne zastosowanie — chodzi raczej o to, że musi być odbierane jako coś, co jakkolwiek dotyczy bezpośrednio ucznia i jego życia. W przeciw­nym razie po co się tego uczyć? Dobry nauczyciel będzie stale szukał sposobów, aby zakotwiczać omawiane na lekcji treści w rzeczywi­stym świecie, przedstawiać je w jego naturalnym kontekście albo po­kazywać teoretyczne zasady na namacalnych konkretach.

Słowo końcowe

Skuteczność nauczania zależy od cech nauczyciela i od cech ucznia, jak również od treści, które są przekazywane, oraz co najważniejsze — od sposobu, w jaki jest to robione.

Dobre, skuteczne nauczanie zawsze bazuje na współpracy, ma wspierający charakter, posiada praktyczny wymiar, jest elastyczne, a w centrum zainteresowania stoi uczeń.

W dzisiejszych czasach, kiedy edukacja odgrywa tak ważną rolę w naszym życiu, kluczowe jest, aby nauczyciele mieli odpowiednie umiejętności i narzędzia do skutecznego nauczania.

Bez względu na to, czy funkcjonujesz w bardziej formalnym, zawodowym kontekście nauczania, czy uczysz swoje dzieci w ramach edukacji domowej, czy też pragniesz podnosić swoje kompetencje nauczycielskie z jeszcze innego powodu, nauczanie pozostaje sztuką.

Jeśli jesteś uczniem lub rodzicem, szukającym najlepszego nauczyciela dla swojego dziecka, lub nauczycielem, pragnącym doskonalić swoje umiejętności, to książka Jak uczyć dzieci Petera Hollinsa jest dla Ciebie. Oto przewodnik, który pomoże Ci kształtować uczniów głodnych wiedzy i pragnących osiągać coraz to ambitniejsze cele.

Jak uczyć dzieci, by wykorzystywały w pełni swój potencjał? - Peter Hollins
Jak uczyć dzieci, by wykorzystywały w pełni swój potencjał? – Peter Hollins

Dzięki książce Jak uczyć dzieci, by wykorzystywały w pełni swój potencjał?:

  • Poznasz modele pedagogiczne i sposoby ich zastosowania w praktyce
  • Lepiej zrozumiesz rolę nauczyciela
  • Przyswoisz ogólne zasady nauczania i edukacji
  • Przekonasz się do koncepcji widocznego uczenia się
  • Uświadomisz sobie, jaką rolę w nauczaniu odgrywa nastawienie ucznia

Zdobądź wartościową wiedzę i praktyczne wskazówki, które pozwolą Ci lepiej zrozumieć, jak skutecznie uczyć i wykorzystać pełen potencjał swoich uczniów. Nie przegap tej okazji, by rozwinąć swoje umiejętności nauczycielskie i pomóc swoim uczniom w osiągnięciu edukacyjnych i życiowych sukcesów!

“Najlepsi nauczyciele to tacy, którzy powiedzą Ci gdzie patrzeć, ale nie powiedzą Ci co widzieć”. -Alexandra K. Trenfor

Źródło: Jak uczyć dzieci, by wykorzystywały w pełni swój potencjał? – Peter Hollins, wydawnictwo Sensus 2023, tłumaczenie Katarzyna Rojek

Sprawdź też: Jak się uczymy? Naucz się jak się uczyć skutecznie!

Podoba Ci się? Postaw mi kawę na buycoffee.toi rośnij z nami w siłę!