Storytelling w biznesie czy warto go stosować i jak to robić?

Opowiadanie historii jest najstarszą znaną człowiekowi formą komunikacji, którą coraz częściej próbuje się wykorzystywać w świecie biznesu. Nie zawsze jest to jednak robione dobrze.

Historie mogą sprawić, że przesłanie dowolnego przywódcy stanie się bardziej niezapomniane, zaraźliwe i trwałe. Z kolei nauka sztuki opowiadania może sprawić, że będziesz lepszym przywódcą.

Istnieje błędne przekonanie, że umiejętność opowiadania historii to coś z czym się urodziłeś i masz to wrodzenie, albo nigdy nie będziesz w tym dobry jeśli natura nie obdarzyła Cię tym talentem. Tak jednak nie jest. Opowiadania historii można się nauczyć.

Jak, więc lepiej korzystać z opowieści i co możesz dzięki temu zyskać?

Dowiedz się więcej o typowych strukturach fabularnych, sile emocji, znaczeniu zaskoczenia, atrakcyjności analogii i metafor oraz wartości jaką daje wiarygodność historii.

Istnieje pewien wzór do opowiadania dobrych historii biznesowych. Jeśli go poznasz i zastosujesz będziesz na najlepszej drodze do bycia wielkim “gawędziarzem” biznesowym – wielkim opowiadaczem historii.

Dlaczego opowiadanie historii jest ważne?

Każdy wielki przywódca świetnie opowiada historie.

Poznaj 6 głównych powodów, dla których storytelling jest ważny w biznesie

#1 Opowiadanie historii jest proste. Każdy może to robić, przy odrobinie wprawy. Nie potrzebujesz fakultetów, dyplomów, certyfikatów.

#2 Opowiadanie historii jest ponadczasowe, działało kiedyś, działa dzisiaj i będzie działać jutro.

#3 Opowiadanie historii jest odporne na demografię. Dobre historie działają na każdego małe dzieci, dorosłych, nowych pracowników, prezesów. Nikt nie jest odporny na siłę opowieści bez względu na wiek i pozycję.

#4 Opowieści są zaraźliwe. Gdy opowiesz dobrą historię, zaczyna ona żyć własnym życiem i jest opowiadana dalej, aż w końcu wszyscy ją znają.

#5 Opowiadając historie łatwiej jest zapamiętać przesłanie, które z niej płynie. Prowadzane badania potwierdzają, że znacznie lepiej pamiętamy fakty, jeżeli były one przestawione w postaci historii.

#6 Dobre historie nas inspirują. Po wysłuchaniu kogoś, kto opowiedział wspaniałą historię jesteśmy często nią zainspirowani. Wykład i suche slajdy prezentacji tego nie zapewnią jeżeli nie było dobrej opowieści.

Tak wiec jak widzisz jest wiele korzyści z opowiadania dobrych historii. Pomyśl gdzie w codziennym życiu szczególnie biznesowo-zawodowym możesz wykorzystać potęgę opowieści i wzmocnić w ten sposób swój przekaz.

Kiedy opowiadać historie ?

Ważne jest, aby wiedzieć kiedy jest czas i miejsce na opowiadanie historii, a kiedy nie. Nie chodzi o to, aby cały czas w każdej sytuacji opowiadać historie. Kiedy opracowujesz kilkuletni plan biznesowy raczej nie korzystasz z historii tylko z analityki, ewentualnie pomocy konsultantów. Podobnie, gdy projektujesz nowy produkt, raczej najpierw spędzisz czas z przyszłymi odbiorcami i inżynierami pracując nad koncepcją. Natomiast, gdy już opracujesz ten plan biznesowy będziesz potrzebował, aby wszyscy w Twojej firmie go zrozumieli, byli zmotywowani i gotowi, aby go wdrożyć i zrealizować. I to jest właśnie dobry moment na opowiadanie historii, która poruszy umysły i serca odbiorców.

Podobnie jeśli chcesz przedstawić swoją wizję, to dobrym sposobem jest skorzystać z siły opowieści. Czym jest wizja, jak nie obrazem przyszłości, tak fascynującym, że ludzie chcą za nim podążyć. Temu służą historie.

Poza tym jeśli coś rekomendujesz lub chcesz coś sprzedać lub po prostu prezentujesz coś przed pracownikami, to jest to dobry moment, aby skorzystać z opowiedzenia historii. Historie pomagają w inspirowaniu i motywowaniu ludzi oraz w byciu bardziej kreatywnym i innowacyjnym. Dlatego następnym razem, gdy będziesz miał okazję skorzystaj z możliwości i opowiedz historię, a szanse na Twój sukces wzrosną.

Struktura dobrej opowieści

Kiedy tworzymy opowieść chcemy, żeby była ona zapamiętana, aby się niosła i by wszyscy dokoła o niej słyszeli. Dla przykładu specjaliści od marketingu inwestują ogromne ilości czasu i pieniędzy tylko po to, aby opowieści, które kreują się niosły i docierały do jak największego grona odbiorców. Tymczasem w przestrzeni publicznej istnieją opowieści, które bez żadnego centralnego zarządzania i nakładów niosą się i docierają do wielu osób. Miejskie legendy, które słyszał każdy i które są powtarzane przez wiele osób. Co wyróżnia te opowieści? Czy jest jakiś czynnik, który jak wirus opanowuje organizm i się rozprzestrzenia. Jakie są cechy dobrej opowieści, aby dobrze zapadała w pamięć? Ja stworzyć swoją własną historię biznesową?

Ważna jest struktura, ponieważ mają ją wszystkie dobre opowieści. W najprostszym ujęciu mamy początek, rozwinięcie i zakończenie. Ale to już pewnie wiesz. Gdybyś spytał scenarzystę z Hollywood jaka jest struktura dobrej powieści powiedziałby zapewne jeszcze kilku elementach takich ja np. intryga, punkt zwrotny, punkt kulminacyjny, ostateczna konfrontacja i finalne rozwiązanie itp.. W sytuacjach biznesowych nie mamy przeważnie tyle czasu na nasze historie co 2 godziny film, raczej nasze wystąpienia trwają krócej. Dlatego też bardziej skomplikowane struktury opowieści są mniej przydatne.

W biznesowych opowieściach ważne są 3 elementy kontekst, akcja i rezultat.

Kontekst

Co umieścić w kontekście? Po pierwsze musisz określić gdzie i kiedy toczy się ta historia. Jeśli powiesz „Za górami, za lasami, dawno, dawno temu” wszyscy od razu będą wiedzieli, że to bajka i zmyślona opowieść. Jeśli jednak powiesz w 1995 roku w grudniowy wieczór w Gdańsku, zrobiłem coś…, wtedy Twoi słuchacze wiedzą gdzie i kiedy, a historia przybiera na autentyczności. Uwiarygodnia to Twoją opowieść.

Poza czasem i miejscem, Twój kontekst musi odpowiedzieć jeszcze na kilka pytań:

  • Kto jest bohaterem?
  • Jaki bohater ma cel, co chce osiągnąć?
  • Co mu stoi na przeszkodzie, kto jest złym charakterem?

Jeśli Twoja opowieść nie zawiera tych elementów prawdopodobnie nie masz dobrej opowieści.

Dobra opowieść musi mieć bohatera

Bohaterem może by w zasadzie ktokolwiek. Może być to postać prawdziwa lub fikcyjna. Nie musi być to nawet żywa istota. Może być to nawet lampa lub nowy model komputera. Jednak musi być to ktoś lub coś z czym może nawiązać więź Twoja publiczność. Bohater musi w odbiorcach wywoływać jakieś emocje. W swoich opowieściach również Ty możesz być tym bohaterem.

Bohater musi mieć cel.

Jaki cel ma Twój bohater? Co chce osiągnąć? To musi być coś wartego uwagi, coś co ma znaczenie dla Twoich odbiorców.

Przygody trudności perypetie

Jeśli mamy bohatera i cel do którego bohater dąży, w dobrej opowieści pojawiają się przeszkody, które stoją na drodze bohatera do osiągnięcia celu. Chcesz, aby bohater Twojej historii wpadł możliwie szybko w tarapaty, z których będzie się mógł wydostać. Musi być więc złoczyńca. Kto nim będzie? Może być to osoba lub coś innego np. góra na którą zawsze chciałeś się wspiąć, firma konkurencyjna, która z Tobą rywalizuje itp. Każda dobra historia musi mieć jednak ten element trudu i przeszkody, na którą napotyka Twój bohater w drodze do celu.

W Twoich biznesowych opowieściach, ważne jest aby bohater nie był oderwany od rzeczywistości, w stylu superbohatera jak batman czy iron man. Tacy bohaterowie ratują świat, jednak Twoja widownia nie poczuje zbyt dużej więzi z takim bohaterem. Podobnie jest ze złoczyńcą dobrze, aby był to ktoś lub coś namacalnego, co jest znajome Twoim odbiorcom.

Akcja

Akcja to część opowieści, w której nasz bohater walczy z czarnym charakterem. To w tej części opowieści są przejściowe trudności, tymczasowa wpadka, próba rozwiązania i wszelkie działania, które prowadzą do wyniku. Nie potrzebujesz zbyt wielu wzlotów i upadków Twojego bohatera, a przynajmniej jednego, aby Twoja historia była ciekawa. Na końcu opowieści pojawia się wynik i zakończenie.

Rezultat

Po pierwsze musisz opowiedzieć publiczności jak historia się kończy. Po drugie przekazać jaki płynie morał z tej opowieści i czego można się z niej nauczyć. Jeśli dobrze opowiedziałeś swoją historię Twoja publiczność sama do tego dojdzie i wyciągnie te wnioski, jednak warto im o tym przypomnieć.

Następnym razem, gdy będziesz tworzyć własną historię zadaj sobie te pytania.

  • Kto jest moim bohaterem, czy ma on związek z moją publicznością?
  • Co chce osiągnąć? Czy jest to warte zachodu?
  • Czy jest to istotna sytuacja dla Twoich odbiorców?
  • Kto lub co jest moim złoczyńcą?
  • Jaki płyną wnioski i morał z tej opowieści?

Jeśli połączysz te wszystkie elementy, przejdziesz przez kontekst, akcję i rezultat, odniesiesz sukces w stworzeniu dobrej opowieści.

Im lepszy bohater, konflikt, perypetie i morał tym lepsza opowieść.

Jak jeszcze mogę wzmocnić swoją historię?

 

#1 Opowieść musi być prosta

Nie chodzi tu o prostotę słów i ubogi język. Prostota polega na tym, że opowieść ma rdzeń, sedno, które da się zawrzeć w jednym zdaniu.

#2 Używaj emocji

Musisz włączyć emocje do wszystkiego, co robisz, zwłaszcza do opowiadania historii. Dobra historia musi być emocjonalna.

#3 Używaj elementu zaskoczenia

Dobre opowieści zawierają element zaskoczenia, coś, czego publiczność się nie spodziewała. Element zaskoczenia na początku opowieści przyciąga uwagę widowni i sprawia, że zaczyna Cię ona słuchać. Na końcu historii element zaskoczenia odgrywa jeszcze ważniejszą rolę, sprawia, że publiczność pamięta Twoją historię przez dłuższy czas.

#4 Używaj metafor i analogii

Metafory i analogie odgrywają ważną rolę w ulepszaniu historii. To działa, ponieważ twoi odbiorcy mają całą masę historii w swoich głowach. Metafora przywiązuje twój pomysł i twoją historię do istniejącej, która jest w ich głowie.

#5 Używaj czasowników

Jaka jest różnica między jechać, brnąć i wystrzelić? Różnica między nimi tkwi w sile. Istnieje coś takiego ja dynamika siły w języku. Czasowniki są: siłowo neutralne (jechać); siłowe (brnąć – jechać do przodu, ale jest siła odciągająca); wystrzelić oznacza, że szybko posuwamy się naprzód. Znajdź czasowniki siły, aby lepiej opowiadać. Angażują one emocje. Ludzie lepiej je odbierają. Unikaj czasowników neutralnych siłowo.

#5 Niech Twoja opowieść będzie wiarygodna

Wspaniałe historie są wiarygodne, namacalne i konkretne, w przeciwieństwie do niejasnych, ogólnych i abstrakcyjnych.

Dobrym przykładem i jednym z najlepszych wystąpień politycznych naszych czasów, było wystąpienie J.F. Kennedy’ego z 1961 roku. Bez wizji Kennedy’ego USA prawdopodobnie nie udałoby się wysłać człowieka na Księżyc w 1969 roku:

Wierzę, że przed końcem tej dekady nasz naród powinien się zaangażować w misję lotu człowieka na Księżyc i jego bezpieczny powrót na Ziemię. Będzie to najbardziej imponujący pojedynczy projekt kosmiczny, a zarazem najważniejszy, jeżeli chodzi o dalekie odkrycia kosmiczne. W rzeczywistości będziemy mieli poczucie, że nie jeden człowiek, ale cały naród dotarł na Księżyc“.

Kiedy opowiadamy mamy malować w głowie odbiorcy obraz. Pewne rzeczy odbiorca musi sobie wyobrazić. Kennediemu się to udało w swoim wystąpieniu.

Opowiadanie historii (storytelling) może dać Ci wiele korzyści i wzmocnić Twoją pozycję. Jeśli będziesz ćwiczyć bycie prawdziwym i konkretnym w swoim języku i swoich opowieściach Twoi odbiorcy to docenią, a Twoje szanse na sukces i przekonanie ich do swoich idei znacznie wrośnie. Powodzenia na drodze do bycia lepszym „gawędziarzem”, niech świat usłyszy Twoją opowieść.

A Ty jakie masz doświadczenia z opowiadaniem historii? W jakich sytuacjach je stosujesz i jakich technik używasz? Czy stosujesz storytelling w biznesie? Podziel się swoim doświadczeniem w komentarzu.