Czasem nasz mózg zaczyna “wariować” albo zachowujemy się w inny sposób niż byśmy przypuszczali. Dlaczego tak się dzieje? Peter Hollins, posiadacz dwóch tytułów z psychologii, badasz, doradca, autor książek o psychologii człowieka w ciągu swojej kariery zdobył dużą wiedzę na temat badań, nauki i naszej ludzkiej naturze. Dzieląc się wiedzą na swoim blogu i w książkach zwrócił uwagę na teorie psychologiczne, które mogą wyjaśniać część z tych nieoczekiwanych ludzki zachowań. Znajomość i rozumienie tych teorii psychologicznych może zmienić Twoje spojrzenie na samego siebie oraz na sposób w jaki komunikujesz się z innymi ludźmi. Oto siedem zaskakujących teorii psychologicznych, które zmienią Twoje myślenie. Zaczynamy!
7 teorii psychologicznych które zmienią Twoje myślenie
#01 Efekt potknięcia
Lubimy, gdy ktoś pokazuje swoją ludzką stronę. Kiedy ludzie popełniają błędy, zdejmują maski i pokazują się takimi, jacy są. To sprawia, że inni zaczynają czuć z nimi silniejszą więź i bardziej ich lubią.
Pewna nieudolność i nieporadność działa na ludzi bardzo pociągająco. Jej przeciwieństwo, czyli doskonałość i nieokazywanie słabości, wywołuje natomiast dyskomfort i poczucie zagrożenia.
Świadomie popełniane drobne błędy albo małe potknięcia — i reagowanie na nie w sposób szczery i pozytywny — automatycznie przyciągną do nas ludzi.
#02 Teoria reaktancji
“Reaktancja” to dążenie do przywrócenia wolności wyboru i swobody. Kiedy ktoś mówi nam, co mamy robić, automatycznie stawiamy opór. Próbujemy obejść reguły i przepisy oraz robimy różne rzeczy tylko po to, żeby się temu komuś postawić i nie posłuchać jego polecenia.
Czujemy się bardzo niekomfortowo, gdy musimy robić to, co inni nam każą. Szukamy sposobu na potwierdzenie naszej wolnej woli. Ignorujemy to, co mówią nam inni, bo nie chcemy, żeby nami kierowali i dyrygowali. Kiedy ktoś nam czegoś zakazuje, rosną więc szanse na to, że to właśnie zrobimy. Dlatego że czujemy, że nasza swoboda i wolność wyboru zostały ograniczone, więc podejmujemy działania, by je odzyskać.
#03 Niechęć do straty
Nie lubimy tracić czegokolwiek. Wolimy uniknąć strat, nawet gdy mamy możliwość odniesienia jakichś korzyści.
Lęk związany z utratą czegoś co już mamy, świadomość tego że ktoś nam to odbierze, ma dużą siłę. Badania pokazują, że chęć uniknięcia strat, potrafi być nawet dwa razy silniejsza od chęci zdobycia zysku.
Gdy mamy jakiś wybór, wolimy więc uniknąć straty. W pewnym sensie wybieramy “bezpieczniejsze” rozwiązanie właśnie z powodu niechęci do straty.
#04 Iluzja grupowania
Iluzja grupowania polega na tym, że staramy się dostrzec grupy, schematy i pewną przewidywalność w sytuacjach, które są całkowicie losowe.
Być może jest jakaś korelacja między poszczególnymi elementami, ale na pewno nie istnieje żaden związek przyczynowo-skutkowy, a rachunek prawdopodobieństwa również to potwierdza. My jednak czujemy, że powinien istnieć jakiś wzór albo schemat, a to wpływa na nasze działania i decyzje.
Iluzja grupowania to mechanizm obronny, z pomocą którego próbujemy sobie jakoś radzić sobie ze złożonością i chaosem, który występuje w otaczającym nas świecie. Próbujemy dostrzec schemat tam, gdzie go nie ma. Chcemy zaprzeczyć losowej naturze życia, by poczuć, że mamy jakąś kontrolę i zdolność przewidywania.
#05 Dysonans poznawczy
Dysonans poznawczy polega na tym, że mamy myśli, które są przeciwstawne albo sprzeczne ze sobą, a mimo to odnosimy wrażenie, że są one całkowicie sensowne.
Wymyślamy argumenty dla dwóch sprzecznych ze sobą myśli, tak abyśmy mogli je zaakceptować. Aby to osiągnąć, ignorujemy istotne szczegóły. Usprawiedliwiamy i racjonalizujemy będące w konflikcie ze sobą zachowania tak, aby do siebie pasowały.
Dysonans poznawczy pomaga zrozumieć, dlaczego ludzie prezentują rozmaite niezdrowe zachowania i podejmują niebezpieczne działania, a jednocześnie są przekonani, że nie robią niczego złego.
#06 Granice przyjaźni
Wielu z nas prawdopodobnie uważa, że ma dużo przyjaciół, ale w rzeczywistości są to tylko nasi znajomi. Znamy wielu ludzi, ale nie są to głębokie, bliskie relacje.
Każdy człowiek ma ograniczoną „społeczną przepustowość” i energię, co bardzo ogranicza liczbę przyjaźni, które może aktywnie pielęgnować w tym samym czasie.
Badania pokazują, że ludzie kierują 40-50% swojej społecznej energii zaledwie na 3 osoby. Osoby te mogą się zmieniać od czasu do czasu, ale ogólnie rzecz biorąc, jest to niemożliwe, aby ludzie poświęcali więcej energii większej liczbie osób.
Teoria mówiąca o granicach przyjaźni sugeruje, że powinniśmy być bardziej wybredni w doborze przyjaciół i lepiej określać nasze priorytety. Jeśli chcemy mieć prawdziwych przyjaciół, a nie tylko krąg znajomych, warto jest skupić się na trzech osobach.
#07 Efekt Dunninga-Krugera
Efekt Dunninga-Krugera polega na tym, że niekompetentni ludzie znacznie przeceniają swoje umiejętności. Jednocześnie osoby kompetentne zaniżają ocenę swoich umiejętności.
Ludzie, którzy nie mają wiedzy, kompetencji, są nieświadomi szczegółów i złożoności danego zagadnienia. Przeceniają swoje kompetencje, bo nie znają pełnego zakresu danego tematu. Nie wiedzą, czego nie wiedzą. Kiedy nie mamy kompletnych informacji, zyskujemy fałszywą pewność siebie. Na tym polega właśnie istota efektu Dunninga-Krugera.
Jeżeli coś wydaje się zbyt proste albo zbyt piękne, żeby było prawdą, to prawdopodobnie nie widzimy całego obrazu i jest coś więcej o czym powinniśmy wiedzieć. W takiej sytuacji trzeba zachować czujność. Nie bać się zadawać pytań, aby dowiedzieć się więcej i uzyskać lepsze zrozumienie z czym mamy do czynienia i jakie to może mieć konsekwencje.
Uwagi końcowe
Oto poznałeś siedem teorii psychologicznych, które wpływają na nasz sposób myślenia i nasze ludzkie działania.
Sięgnij po więcej wiedzy i inspiracji od Peter’a Hollins. Po polsku dzięki wydawnictwu Onepress i polskim tłumaczom dostępne są już dwie książki tego autora, które warto przeczytać.
Więcej wiedzy i inspiracji od Peter Hollins
Skończ to co zacząłeś
Czy zawsze realizujesz swoje plany i kończysz rozpoczęte zadania? Czy też częściej po złożeniu obietnicy lub podjęciu postanowienia udaje Ci się rozpocząć pracę i… porzucasz ją nieukończoną?
W skończ to, co zacząłeś Peter Hollins pisze o motywacji i sztuce samodyscypliny. Diagnozuje przyczyny odkładania działań na później oraz daje praktyczne rady oparte na naukowych badaniach, jak zabrać się do pracy kiedy nam się nie chce i doprowadzić ją do końca.
Skończ to co zacząłeś to solida dawka wiedzy, motywacji i sprawdzonych sposobów na większą produktywność. Godna polecenia pozycji, która może napędzić Twój osobisty i zawodowy sukces.
Sztuka samodzielnej nauki. Jak zdobyć dowolną umiejętność w krótszym czasie i jak pokierować własną edukacją
XXI wiek i rozwój technologii informacyjnych wszystko zmienił. Tradycyjna edukacja w szkole, czy na studiach to nie jedyny sposób na rozwój i poszerzanie swojej wiedzy. Coraz większego znaczenia nabiera samodzielna
nauka i podejście nauki przez całe życie. Internet otworzył drzwi do informacji i wiedzy, dzięki czemu są one dostępne dla każdego, kto tylko chce z nich skorzystać.
Jeśli też chcesz wykorzystać lepiej potencjał samodzielnej nauki to książka od Petera Hollins zdecydowanie może Ci w tym pomóc. Sztuka samodzielnej jest zwięzłym, praktycznym przewodnikiem dla każdego, kto chce z powodzeniem samodzielnie uczyć się różnych rzeczy. Dzięki niej szybko zrozumiesz, jakie są warunki powodzenia samodzielnej nauki i jak się do niej dobrze przygotować, aby była skuteczna i efektywna. Otwórz się więc na wiedzę i ucz się samodzielnie!
