Jeśli poniosłeś porażkę zapytaj JAK?

Gdy jesteś w sytuacji stresowej, kontrolę przejmuje mózg emocjonalny, a mózg racjonalny schodzi na dalszy plan. Mózg emocjonalny ma pewną wadę. Zamiast tworzyć teorie po przyjrzeniu się faktom, pochopnie wyciąga wnioski na podstawie negatywnych uprzedzeń. Przeinacza fakty w taki sposób, aby pasowały do teorii.

Jeśli będziesz polegać tylko na tej ocenie, twój mózg emocjonalny będzie ciągle niepotrzebnie pobudzany poprzez błędne założenia. Zdarza się, że zmienia fakty w taki sposób, aby pasowały do teorii. Daje zniekształcony obraz rzeczywistości. Efekt potwierdzenia intensyfikuje reakcję stresową.

Dlatego istotne jest aby dokonać tzw. oceny wtórnej. Trzeba ponownie przyjrzeć się sytuacji po wyłączeniu mózgu emocjonalnego. Przeanalizować sytuacje i dowody w sposób racjonalny.

Badaczka Mithu Storini, zajmująca się w swojej pracy naukowej przyczynami i konsekwencjami stresu, a także narzędziami do radzenia sobie z nim, w swojej książce Wolni od stresu opisuje skuteczną i praktyczną strategię oceny wtórnej. Polega ona na umiejętności rozróżnienia, kiedy należy zapytać „jak?”, a kiedy „dlaczego?.

„Jeśli zmienisz sposób patrzenia na pewne sprawy, sprawy, na które patrzysz, również ulegną zmianie”

Jeśli osiągasz sukces, zapytaj „dlaczego?”

Pytanie „dlaczego?” popycha nas w kierunku egzystencjalizmu. Gdy stawiasz sobie takie filozoficzne pytanie – “Dlaczego?” zastanawiasz się, rozmyślasz, wyobrażasz sobie i przypuszczasz. Mimo że negatywne myśli wzmacniają sceptycyzm, to pozytywne mogą przedłużyć uczucie przyjemności. Gdy skupiasz się na wesołych myślach, utrzymujesz dobry nastrój.

Jeśli poniesiesz porażkę, zapytaj „jak?”

Pytanie „jak?” angażuje mózg racjonalny, ponieważ jesteśmy zmuszeni przeprowadzić rzeczową analizę zdarzenia. Liczą się fakty, a nasza opinia nie ma znaczenia, więc gdy tylko mózg emocjonalny próbuje znaleźć styczną i ponieść nas w swoją stronę, ponownie angażujemy rozsądek i analizujemy fakty.

Oto przykład. Wyobraź sobie, że właśnie przegrałeś ważne zawody sportowe, ponieważ ostatnio chorowałeś i jeszcze całkowicie nie wróciłeś do sił. Zatem, co się dzieje, gdy zapytasz, “dlaczego poniosłeś porażkę”, i porównaj to do procesu myślowego następującego po pytaniu, “jak poniosłeś porażkę”.

Pytanie: „Dlaczego?”

Odpowiedź: Jestem złym zawodnikiem. Mam pecha. Jestem słaby. Nigdy już nie wygrywam wyścigów. Jestem porażką.

Pytanie: „Jak?”

Odpowiedź: Okazało się, że sam wyścig był większym wyzwaniem niż próby na treningach. Spóźniłem start, co mi się nie zdarza. Od tego momentu nie umiałem już nadgonić. Po chorobie, zauważyłem spadek sił. Prawdopodobnie potrzebuję trochę więcej pracy, żeby wrócić do kondycji.

Pytanie „jak?” minimalizuje negatywny wpływ porażki i chroni przed popadaniem w samodeprecjację. Zmusza cię również do obrania drogi naprzód i wyjścia z sytuacji, w jakiej się znalazłeś. Aktywne radzenie sobie – poprzez podejmowanie działań w odpowiedzi na problem, nie pasywne poddawanie się mu – to kluczowa strategia rezyliencji w stresie.

Uwagi końcowe

Jak widzisz odpowiednio sformułowane pytanie, może dać nieco inną odpowiedź i interpretację sytuacji.

Pytanie „dlaczego?” jest filozoficzne i przenikliwe, podczas gdy pytanie „jak?” jest empiryczne i prowokuje myślenie oparte na faktach.

Gdy doznajemy niepowodzenia okazuje się, że lepiej sprawdza się podejście typu „jak”, w stylu „jak do tego doszło?”, w przeciwieństwie do podejścia „dlaczego” – „dlaczego tak się stało?”.

Podejście typu „jak” prowadzi do racjonalnego rozumowania. Zadając pytanie „jak?” minimalizuje się negatywny wpływ porażki i można wyciągać lepsze wnioski na przyszłość z zaistniałej sytuacji.

Uwolnij się od stresu!

Jeśli masz dosyć życia w stresie i chcesz poznać więcej sprawdzonych metod na ograniczenie jego wpływu, to książka “Wolni od stresu. Jak nauka pomaga uodpornić się na stres” jest dla Ciebie!

Wolni od stresu. Jak nauka pomaga uodpornić się na stres - Mithu Storoni — Wolni od stresu. Jak nauka pomaga uodpornić się na stres – Mithu Storoni

“Wolni od stresu” to praktyczny poradnik dla każdego zmęczonego uczuciem ciągłego niepokoju i zdenerwowania. Autorka Dr. Mithu Storini opisuje w niej siedem dróg, które prowadzą do “stresoodporności”. W przystępny sposób prezentuje co wywołuje stres i podpowiada jak przezwyciężyć stres w codziennym życiu. Przekłada język odkryć naukowych na łatwe do zastosowania porady.

Ochrona przed stresem wymaga wielu małych zmian. Okazuje się, że zwykłe zmiany w diecie czy naszych przyzwyczajeniach mogą być niezwykle skuteczne w walce ze stresem.

Pomocna i praktyczna książka o solidnych naukowych i merytorycznych podstawach. Zastosuj zawarte w niej wskazówki, a z pewnością twoje życie stanie się mniej stresujące.