Szukasz motywacji do nauki? Żyjesz w bezprecedensowym okresie w historii ludzkości, jeśli chodzi o możliwości edukacyjne. Dzisiaj proces uczenia się może ograniczać tylko twoja decyzja, jak bardzo lub jak niewiele zaangażujesz się w to zajęcie. Nigdy wcześniej w historii ludzkości nie mieliśmy takich zasobów ani możliwości przejęcia kontroli nad własnym uczeniem się. Jak się zmotywować do nauki?

“Jeśli możemy skorzystać z najpotężniejszego źródła motywacji, aby zrozumieć istotny dla nas materiał, łatwiej jest nam znaleźć siły, entuzjazm i zrozumienie dla tego, czego się uczymy”. – Peter Hollins

Według Petera Hollinsa badacza i psychologa, autora książki Mistrz efektywnej nauki jednym z gwarantowanych sposobów na poprawę umiejętności zdobywania wiedzy jest robienie czegoś, co nie wydaje się nauką. Kiedy nauka staje się celem drugorzędnym, czyli zdobywasz umiejętności i zrozumienie jako efekt uboczny innego procesu, który Cię interesuje, wtedy uczysz się szybciej i łatwiej.

„Najlepszym sposobem, by jak najwięcej się nauczyć, jest robić coś z taką radością, że nawet nie zauważasz przemijającego czasu” — Albert Einstein do swojego syna, Hansa Einsteina.

Pomyśl o geniuszu Alberta Einsteina. Dziś znamy go jako genialnego fizyka i myśliciela, człowieka potrafiącego wyrwać się z pułapki intelektualnych ograniczeń dyscyplin naukowych, w których operował; znamy go jako człowieka, którego umysł i wkład w rozwój ludzkości pchnęły cały świat w nową erę zrozumienia.

Czy myślisz, że Einstein po prostu pewnego dnia usiadł i postanowił szybciej się uczyć, lepie zapamiętywać, czytać sprawniej i lepiej badać otaczającą go naturę rzeczy? Czy uważasz, że jego celem było zostanie najinteligentniejszą i najbardziej oczytaną osobą w pokoju?

Nie. Jego motywacja była znacznie głębsza. Naprawdę chciał zrozumieć. Odczuwał inspirację, chciał wiedzieć więcej, zobaczyć prawdę o wszechświecie, wytłumaczyć zasady jego działania — fizyka teoretyczna była zaledwie wygodnym narzędziem do realizacji tego celu!

Znacznie łatwiej jest nam osiągnąć konkretne cele, kiedy motywuje nas dogłębne pragnienie zrozumienia tego, czego się uczymy. Aby więc wynieść swoją naukę na wyższy poziom, musisz dotrzeć do głębszych aspektów zrozumienia, które będą sterowały Twoim zachowaniem, zamiast jedynie skupiać się na samych technikach uczenia się. Jest sześć takich aspektów, a zaproponowali je po raz pierwszy Grant Wiggins oraz Jay McTighe. Wszystkie one wykraczają poza powierzchowne zbadanie tematu. To na tych aspektach powinieneś się skupić, nie zaś na samym celu.

Motywacja do nauki. Jak się zmotywować do nauki?

#01 Wyjaśnienie

“Dlaczego dzieje się XYZ?”

Dlaczego Słońce wschodzi na wschodzie? Co się dzieje w Twoim ciele, kiedy złapiesz odrę? Kiedy rozpoczęła się druga wojna światowa? Kiedy sięgasz „ogólnych idei”, które wiążą ze sobą wszystkie Twoje obserwacje, sięgasz po wyjaśnienie. Dostrzegasz kontekst, relacje i powiązania w większej istocie rzeczy, a to napędza Twoje uczenie się. Dostrzegasz psychologię danej osoby w kontekście jej rodziny czy
kultury albo zachowanie zwierząt w kontekście ich ekosystemów.

To właśnie podstawa rozumowania i teorii — bierzemy dane i na ich podstawie tworzymy opowieść, taką, która wyjaśnia sprawy, rozświetla mroki ignorancji. Nie siedzisz więc, czytając o faktach, a raczej widzisz je jako część większej i bardziej interesującej całości, co pomaga Ci zrozumieć „dlaczego” oraz „jak” danego zjawiska.

#02 Interpretacja

“W jaki sposób te dane mogą ulec zmianie z postaci X na Y?”

Patrzysz na sztukę tworzoną w dobie drugiej wojny światowej i, dzięki wiedzy na temat tego okresu historycznego, próbujesz dostrzec sens w obrazach, znaczenie i emocje kryjące się za symboliką, eksperymentujesz z różnymi interpretacjami. Patrzysz na tekst spisany przez Freuda i rozważasz jego treść w świetle tego, co wiesz o relacji autora z jego matką. A może piszesz utwór muzyczny inspirowany powieścią — „intepretujesz” albo tłumaczysz idee z jednego środka przekazu na drugi.

#03 Zastosowanie

“Co mogę zrobić z tą wiedzą?”

Może próbujesz dowiedzieć się czegoś nowego na temat nudnej historii prawa albo uczysz się szczegółów pewnej konkretnej ustawy politycznej. Temat może wydawać się nieciekawy, dopóki nie uświadomisz sobie, do czego ta ustawa została wykorzystana. Niektórzy ludzie skupiają swój proces uczenia się na praktycznych zastosowaniach danej wiedzy czy umiejętności.

Uczysz się więc na temat rolnictwa, by produkować lepszą żywność czy też wyżywić kraj. Uczysz się pisania nie dlatego, że interesuje Cię język, ale dlatego, że chcesz skuteczniej się komunikować i wyrażać swoje opinie (to przekaz ma znaczenie, nie środek przekazu!). Chodzi o zastosowanie i funkcję.

#04 Perspektywa

“Co widzą inni, patrząc na tę samą rzecz?”

Historia i antropologia mogą być nudnymi tematami do nauki. Ale nudne nie jest wyobrażanie sobie, jak wyglądał świat w epoce kamiennej oczami ówczesnych ludzi albo grupy ludzi, którzy zupełnie inaczej od Ciebie postrzegali otaczającą rzeczywistość. Jak wyglądają sprawy widziane ich oczami? Jak brzmi Twoja argumentacja w uszach osoby, która całkowicie się z Tobą nie zgadza?

Kiedy uczysz się na temat pespektywy, poszerzasz swoje horyzonty poznawcze i podarowujesz sobie dar krytycznego myślenia. Świadomie postrzegasz swoje założenia i uprzedzenia, wykorzystujesz uczenie się do zrobienia czegoś niemal magicznego: spojrzenia w wewnętrzny świat innych osób.

#05 Empatia

“W jaki sposób osoba ta postrzega tę rzecz?”

Kolejnym aspektem zrozumienia jest empatia, zdolność wczucia się w doświadczenie drugiej osoby, nie tylko jego pojmowania w sposób intelektualny. Pomyśl o Jane Goodall i wszystkich jej osiągnięciach
w zakresie zrozumienia zachowania zwierząt, które zawdzięcza podejściu do swojej pracy z pełną wdzięku i troski ciekawością stworzeń, z którymi pracowała. Jej zrozumienie motywowane było właśnie przez empatię.

Nie doceniamy tego, jak często empatia prowadzi do nauki i zrozumienia. A przecież empatia to po prostu zrozumienie naszych bliźnich, nie tylko poprzez sztukę czy nauki humanistyczne, ale też przez zauważenie, że wszyscy się od siebie różnimy, czy mowa o dzieciach, zwierzakach, ludziach z przeszłości, czy przedstawicielach zupełnie odmiennej kultury.

#06 Znajomość samego siebie

“Kim jestem?”

Motywować może nas w końcu także pragnienie zrozumienia samych siebie. Wielu socjologów, naukowców i filozofów traktowało własne życie jako punkt początkowy, niechybnie odkrywając coś na temat świata zewnętrznego, kiedy postanowili zrozumieć świat wewnętrzny.

Ilu psychologów zdobyło całą swoją wiedzę, ponieważ chciało poznać i zrozumieć własny mózg, osobowość czy traumy? Historyk może zgłębiać przeszłość z uwagi na jej wpływ na losy jego przodków; naukowiec może odkrywać tajemnice schorzeń genetycznych własnych dzieci; prawnik może zainteresować się konkretnym obszarem prawa, ponieważ jest ono związane z jego własnymi pomyłkami.

Te sześć aspektów zrozumienia nie ma żadnej hierarchii — żaden z nich nie jest ważniejszy od pozostałych. Uczenie się to „jak”, ale zrozumienie to „dlaczego”. Ci, którzy ruszają w podróż celem zdobycia wiedzy, nie mając jednak większego celu zrozumienia, mogą odkryć, że ich wysiłek będzie powierzchowny i pusty. Ale ci, których motywuje szczere pragnienie, by wiedzieć więcej, odkryją,
że praca pochłania ich dokładnie tak, jak opisywał to Einstein.

“Umiejętności, ekspertyza i skuteczne uczenie się, wszystko to produkty uboczne dążenia do głównego celu. Znacznie trudniej jest jednak iść w drugą stronę — mieć nadzieję, że zdobywanie powierzchownej wiedzy wystarczy, by zyskać to głębokie zrozumienie i pasję”. – Peter Hollins

Grywalizacja – zamień naukę w grę

Kolejnym sposobem na znalezienie motywacji do nauki jest koncepcja grywalizacji. Grywalizacja to wykorzystanie zasad i mechanizmów z gier w niebędącym grą kontekście. Gry działają najlepiej
wtedy, kiedy zasady są jasne, istnieje zrozumiały liniowy postęp w kolejnych krokach, a nagrody są natychmiastowe i stosowne.

Grywalizacja tworzy żyzny grunt dla nauki, ponieważ sprawia, że ludzie zapominają o nieprzyjemnej pracy, której się podejmują. Zamiast tego skupiają się na punktach w grze i robieniu postępów. Grywalizacja świetnie wspiera wyczerpaną motywację i czyni codzienną naukę przyjemniejszą. Nie może jednak całkowicie zastąpić głębszej motywacji czy poczucia celu.

Niech nauka będzie elementem podróży, nie zaś miejscem docelowym.

Zrozum, że motywacja inna niż samo nauczenie się i zdobycie wiedzy jest Twoim najpotężniejszym narzędziem nauki. Musisz dostrzec ogół swojej wizji i zrozumieć nagrodę oraz korzyści płynące z Twoich działań. Ogólnie mówiąc, wszystko, czego się uczysz lub w czym chcesz stać się lepszym, jest narzędziem stosowanym po drodze do realizacji celu głównego. Musisz posiadać swoje Dlaczego?, nie tylko swoje Jak?

Postaraj się lepiej zrozumieć powody, dla których realizujesz dany cel. Przypomnij sobie o jego ostatecznej wartości w Twoim życiu, tej wykraczającej poza potencjalną natychmiastową nagrodę. Pewnie może chcesz zdać nadchodzący egzamin albo zdobyć nagrodę, ale po co się o te rzeczy starasz? Czy nie ruszyłeś w danym kierunku z uwagi na szczerą chęć pomagania innym? Albo zmiany czegoś na lepsze?

Oczywiście, nie każde przedsięwzięcie musi mieć tak głęboki sens, aby znaleźć dla niego motywację. Bez względu na cel zawsze istnieją sposoby na takie zaangażowanie się w naukę, by znaleźć się w swojej „zone”, zamiast tylko odhaczać kolejne nudne podpunkty programu nauczania.

Jeśli jeszcze nie masz celu albo projektu, stwórz je. Określ taki cel, który uczyni zdobycie pożądanej umiejętności niezbędnym, ale jednak nie głównym celem. Przykładowo, jeśli chcesz być lepszy z geografii, zacznij grać w gry planszowe wymagające wiedzy z zakresu geografii. Jeśli chcesz lepiej jeździć na nartach, zacznij zapisywać się na małe, miejscowe zawody, które skłonią Cię do rozwinięcia umiejętności jazdy. Jeśli chcesz sprawniej pisać na klawiaturze, znajdź grę wideo, która wymaga szybkiego i trafnego stukania w klawisze. Jeśli chcesz sprawniej opanować język obcy, oglądaj programy telewizyjne, które wymagają rozbudowanego słownictwa.

Pamiętaj, też że kiedy brakuje Ci motywacji polegaj na dyscyplinie. kiedy masz ochotę się poddać albo skończyć na dany dzień, daj sobie jeszcze dziesięć minut. Potem możesz przestać, ale dzięki określeniu dla siebie takiego „deadline’u” będziesz starał się zrealizować w ciągu ostatnich dziesięciu minut tyle, ile tylko zdołasz, a to zwiększy Twoją produktywność. Twoja motywacja może i ulatuje, ale dyscyplina pozwoli Ci dalej pracować. Robienie, stosowanie i wykorzystywanie tego, czego się uczysz, jest zapewne najważniejszym aspektem uczenia się.

“Tak naprawdę uczenie się stanowi absolutne podstawy tego, gdzie skończysz, choć wcześniej może dać Ci przewagę co do miejsca, w którym zaczynasz”. – Peter Hollins

Stań się mistrzem efektywnej nauki! Zaawansowane metody przyswajania wiedzy i doskonalenia umiejętności

Większość ludzi spotyka się z trudnościami podczas nauki. Często wymaga to dużo czasu i wysiłku, a efekty mogą być niezadowalające. Jednakże posiadanie wiedzy i umiejętność jej wykorzystywania ma ogromne znaczenie, ponieważ łatwość zdobywania wiedzy może mieć wpływ na naszą karierę, związek, a nawet całe życie. Brak ciągłego uczenia się może prowadzić do problemów. Uczenie się daje nam możliwość kierowania swoim życiem w wybranym przez nas kierunku, a umiejętność szybkiego uczenia się może nam pomóc osiągnąć nasze cele szybciej.

Książka Petera Hollinsa Mistrz efektywnej nauki jest wyjątkowym przewodnikiem po procesie uczenia się. Opiera się na wynikach badań z wielu dziedzin nauki i przedstawia wszystkie etapy procesu uczenia się w sposób uporządkowany. Omawia najlepsze techniki skutecznego uczenia się, uwzględniając wykorzystanie wrodzonych mechanizmów fizjologicznych, a także zasady tworzenia optymalnego środowiska do nauki. Autorzy poświęcili dużo miejsca na opisanie, jak proces uczenia się może być przyjemnym i motywującym doświadczeniem. Książka zawiera również wskazówki, jak wykształcić nawyk uczenia się. Szybko przekonasz się, że umiejętność efektywnego przyswajania wiedzy jest jednym z najcenniejszych zasobów, jakie możesz posiadać.

Mistrz efektywnej nauki. Zaawansowane metody przyswajania wiedzy i doskonalenia umiejętności - Peter Hollins
Mistrz efektywnej nauki. Zaawansowane metody przyswajania wiedzy i doskonalenia umiejętności – Peter Hollins

Dzięki książce Mistrz efektywnej nauki dowiesz się:

  • Jakie są fizyczne i psychologiczne aspekty uczenia się
  • Jak działa pamięć i jak jej używać
  • Które techniki uczenia się są skuteczne
  • Jak unikać uczenia się na pamięć
  • Jak wykorzystywać pomyłki w procesie uczenia się

Pozwoli Ci to nauczyć się skutecznie i osiągać swoje cele w krótszym czasie. To kurs przyśpieszonego uczenia się. W końcu nauczysz się, jak się uczyć!

 

“Uczenie się otwiera naprawdę wiele drzwi, nie miałem o tym pojęcia. Dotyczy czegoś więcej niż pracy, także hobby albo codziennego życia. Uczenie się pozwoli mi zdobyć to, czego chcę. Czym więc jest uczenie się (nie licząc definicji technicznej)? Uczenie się to sposób, w jaki tworzysz życie, którego pragniesz. Uczenie się to jedyny sposób na zrodzenie lepszej wersji siebie. Uczenie się jest jedną z najbardziej podstawowych umiejętności, które można posiąść, ponieważ jeśli jeśli Ci jej brakuje, jak miałbyś zmienić albo poprawić swoje życie?” – Peter Hollins

Źródło: Mistrz efektywnej nauki. Zaawansowane metody przyswajania wiedzy i doskonalenia umiejętności Peter Hollins, wydawnictwo Sensus 2023, tłumaczenie Wojciech Usarzewicz

Sprawdź też: Zostań ultrasamoukiem! Ultranauka czyli jak uczyć się szybko i skutecznie

Podoba Ci się? Postaw mi kawę na buycoffee.toi rośnij z nami w siłę!