Czym właściwie jest szczęście? Czemu szczęście jest tak istotne? I jak osiągnąć szczęście? Nie ma jednej słusznej definicji szczęścia. Każdy z nas kieruje się zapewne własnym pojęciem szczęścia. Bo szczęście jest jak piękno – możesz je rozpoznać, gdy je widzisz lub go doświadczasz.

Czy sukces prowadzi do szczęścia?

Wielu ludzi sądzi, że droga do szczęścia wiedzie przez sukces. Jednak wyniki różnych badań przeczą równaniu „sukces = szczęście”. Sukcesy istotnie powodują podwyższenie nastroju, a porażki – jego obniżenie, jednak takie wahania nie są stałe i nie da się na nich zbudować szczęśliwego lub nieszczęśliwego życia.

Czy to oznacza, że nie ma związku pomiędzy sukcesem a szczęściem? Taki związek istnieje i jest bardzo silny, ale opiera się na odwrotnej zasadzie niż wydaje się większości osób.

“Sukces nie prowadzi do szczęścia – to szczęście prowadzi do sukcesu”.

Szczęście to pełnostan. SPIRE – droga ku szczęściu

Tal Ben-Shahar psycholog i wykładowca akademicki, autor książki Jak cieszyć się życiem definiuje szczęście jako “Pełnostan – dobrostan pełnej osoby”. Opracował też SPIRE – autorską metodę odnajdywania własnego szczęścia.

Oto pięć elementów SPIRE. Każdy element SPIRE wpływa na pozostałe i znajduje się pod ich wpływem. Połączone w całość elementy SPIRE dają siłę w trudnych życiowych chwilach oraz inspirują nas do przeżywania życia lepiej i szczęśliwiej. Wspólnie stanowią klucz do podniesienia poziomu szczęścia.

„Jedyną satysfakcjonującą definicją szczęścia jest dla mnie pełnia” – Helen Keller

S – Dobrostan duchowy (Spiritual wellbeing)

“Bądź uważny i obecny”.

Czy żyjesz uważnie i świadomie? Czy doświadczasz poczucia sensu i celu w pracy? Czy doświadczasz poczucia sensu i celu w domu? Czy jesteś obecny myślami?

Dobrostan duchowy wynika z odnalezienia poczucia sensu i celu. Może mieć charakter religijny – jednak nie musi. Ekonomistka, która postrzega pracę w banku jako swoje powołanie, może cieszyć się większym dobrostanem duchowym niż mnich, który uważa swój trud za pozbawiony znaczenia. Doświadczamy również dobrostanu duchowego, kiedy jesteśmy obecni „tu i teraz”, nie rozpraszając się tym, co dzieje się „wtedy i tam”. Uważność pozwala nam zmienić zwyczajne doświadczenia w niezwykłe.

P – Dobrostan fizyczny (Physical wellbeing)

“Nie za­po­mi­naj o tym, jak wa­żny jest wy­si­łek fi­zycz­ny – zwłasz­cza w okre­sach na­si­lo­ne­go stre­su. Ob­ci­ąża­nie mi­ęśni ma na nas ko­rzyst­ny wpływ – po­zwa­la nam się wzmoc­nić. Na tym polega antykruchość”.

Czy jesteś aktywny fizycznie? Czy dbasz o swoje ciało? Czy znajdujesz czas na odpoczynek i regenerację? Jak sobie radzisz ze stresem?

Ciało i duch są ze sobą związane i wzajemnie na siebie wpływają. Dobrostan fizyczny można osiągnąć, dbając o siebie zarówno poprzez aktywność – na przykład ćwiczenia – jak i poprzez powstrzymywanie się od niej – odpoczynek i regenerację. Zdrowe odżywianie i czuły dotyk wspomagają dobrostan fizyczny i psychiczny.

I – Dobrostan intelektualny (Intellectual wellbeing)

“Ciekawość i otwartość na nowe doświadczenia pomagają nam w pełni korzystać z życia”.

Czy jesteś ciekawy i otwarty na wyzwania? Czy uczysz się nowych rzeczy? Czy zadajesz wystarczająco wiele pytań? Czy angażujesz się w uczenie głębokie? Czy wystarczająco często ponosisz porażki?

Umysł również wymaga ćwiczeń, powinniśmy wciąż uczyć się nowych rzeczy i znaleźć czas na rozwój intelektualny. Badania wykazują, że ludzie nieustannie zadający pytania i żądni wiedzy są nie tylko szczęśliwsi, ale i zdrowsi. W istocie, ciekawość może nawet wydłużyć życie.

R – Dobrostan relacyjny (Relational wellbeing)

“Kiedy dajemy coś innym lub im pomagamy – okazujemy wielkoduszność i życzliwość – stajemy się szczęśliwsi i podnosimy jakość naszych relacji”.

Czy pielęgnujesz korzystne więzi z innymi ludźmi? Czy spędzasz wartościowy czas z rodziną i przyjaciółmi? Czy twoje relacje są głębokie? Czy dbasz o siebie? Czy jesteś dawcą?

Istotnym prognostykiem szczęścia jest ilość wartościowego czasu spędzanego z ludźmi, na których nam zależy i którym zależy na nas. Jako istoty społeczne potrzebujemy poczucia więzi i przynależności. Nie chodzi jednak wyłącznie o relacje z innymi – ale również o relację z samym sobą.

E – Dobrostan emocjonalny (Emotional wellbeing)

“Jednym z najlepszych sposobów pielęgnowania dobrostanu emocjonalnego jest wyrażanie wdzięczności – to działanie ma moc i tworzy w naszym życiu korzystną równię wznoszącą”.

Czy twoje uczucia są szanowane i zrównoważone? Czy doświadczasz przyjemnych emocji? Czy przyjmujesz bolesne emocje? Czy bierzesz za pewnik wiele z tego, co w życiu posiadasz? Czy doceniasz wszystko, co masz?

Zwykle nie traktujemy wszystkich emocji równo – te radosne przyjmujemy z otwartymi ramionami, ale tych z drugiego końca skali staramy się do siebie nie dopuszczać.

To paradoksalne zjawisko: odrzucając bolesne emocje, zwiększamy jedynie ich intensywność. Gdy odrzucamy je ponownie – wzmacniają się jeszcze bardziej i gryzą nas jeszcze głębiej. Jeśli zaś akceptujemy i przyjmujemy bolesne emocje, nie pozostają z nami zbyt długo. Po krótkiej wizycie ruszają w dalszą drogę.

A co z dobrostanem finansowym? Czy pieniądze dają szczęście?

“Choć pieniądze mogą wpływać na duchowe, fizyczne, intelektualne, relacyjne i emocjonalne aspekty naszego życia, stanowią narzędzie, nie zaś nieodłączną cechę ludzkiej kondycji”.

Według Tal Ben-Shahar pieniądze wpływają na poczucie szczęścia w takim zakresie, w jakim są niezbędne do zaspokojenia podstawowych potrzeb. Majątek wykraczający poza niego nie ma już większego wpływu na nasz pełnostan. Kiedy już wystarcza nam na podstawowe potrzeby, większy wpływ na nasz poziom szczęścia ma nie ilość pieniędzy, a sposób ich wykorzystania. Z badań wynika, że więcej szczęścia dają wydatki nie na rzeczy (jak kolejne ubrania), a na doświadczenia (jak wyjątkowe wakacje).

Pięć elementów SPIRE dotyczy pierwotnych cech osoby, zaś dobrostan finansowy ma charakter wtórny. Dbałość o elementy SPIRE nie może wprawdzie sama w sobie zagwarantować bezpieczeństwa finansowego, jednak biorąc pod uwagę związek pomiędzy szczęściem a sukcesem, niewątpliwie może się do niego przyczynić.

Słowo końcowe

Czym dla Ciebie jest szczęście?

Istotne jest, byś zastanowił się, czym szczęście jest dla Ciebie, przeanalizował to i zrozumiał dobrze, jak je osiągnąć. Bo wzrost poziomu szczęścia niesie ze sobą wiele korzyści: zwiększenie odporności fizycznej, rozwój związków, wzrost poziomu produktywności i kreatywności oraz poprawę wyników osiąganych w pracy i sytuacji w domu.

Z wyższego poziomu szczęścia korzystasz nie tylko ty sam, bo “szczęście jest zaraźliwe”. Stając się szczęśliwszy, pomagasz uszczęśliwiać też innych wokół siebie i przyczyniasz się do tworzenia szczęśliwszego – lepszego świata.

“Na­wet w trud­nych chwi­lach za­wsze mo­żesz pod­jąć dzia­ła­nia, by po­czuć się szczęśliw­szym – a ro­bi­ąc to, po­ma­gasz in­nym osi­ągnąć szczęście”.

Możesz być szczęśliwszy niż jesteś w tej chwili…

Poziom szczęścia może się zmieniać i ulega zmianom, nie jest stały, a elastyczny. Istotny krok do podniesienia poziomu szczęścia stanowi przyznanie, że w ogóle jesteś w stanie tego dokonać. Oczywiście nie oznacza to, że możesz szybko i radykalnie zmienić odczuwany poziom szczęścia z dnia na dzień – taki proces wymaga czasu – ale drobne kroki do przodu z pewnością są wykonalne. A stawiając kolejne drobne kroki przez dłuższy czas, można przebyć daleką drogę.

Jak cieszyć się życiem Dobrostan w pięciu odsłonach

Paradoks szczęścia polega na tym, że im bardziej je cenimy, im bardziej je pragniemy, tym bardziej staje się ono nieuchwytne. Aby dowiedzieć się więcej o szczęściu, poznać lepiej metodę SPIRE i odnaleźć swoją własną drogę ku szczęściu sięgnij po książkę Jak cieszyć się życiem Dobrostan w pięciu odsłonach Tal Ben-Shahar.

Jak cieszyć się życiem Dobrostan w pięciu odsłonach - Tal Ben-Shahar.
Jak cieszyć się życiem Dobrostan w pięciu odsłonach – Tal Ben-Shahar.

Ta książka dostarczy ci rzetelnych informacji, które pozwolą ci zajrzeć w głąb siebie w oparciu o badania psychologiczne i nieco uporządkować wewnętrzny chaos. Poznasz strategie, które możesz zastosować, aby poczuć się szczęśliwszym teraz.

Z książki Jak cieszyć się życiem dowiesz się m.in.:
  • jak odnaleźć poczucie sensu i celu oraz żyć uważnie i świadomie,
  • co jest najważniejszym elementem naszego dobrostanu fizycznego,
  • jak być otwartym na nowe wyzwania i uczenie się nowych rzeczy,
  • dlaczego ważna jest poprawa relacji z innymi i samym sobą,
  • jak umiejętnie radzić sobie z bolesnymi emocjami i kultywować te przyjemne,
  • co robić, aby wnieść się na wyżyny dobrostanu w różnych dziedzinach życia.

Bez względu na wszystko bądź silniejszy i szczęśliwszy. Teraz!

“Pamiętaj, jesteś istotą duchową, zdolną do uważności i znajdowania sensu. Istotą fizyczną, której ciało i umysł stanowią jedność. Istotą intelektualną, ciekawą świata, głęboką, zdolną do nauki i rozwoju. Istotą relacyjną, wielkoduszną i życzliwą, mogącą dawać i przyjmować miłość. Istotą emocjonalną, zdolną do odczuwania bólu i przyjemności, współczucia i radości. Jesteś pełnią”. – Tal Ben-Shahar

Źródło: Jak cieszyć się życiem Dobrostan w pięciu odsłonach, autor Tal Ben-Shahar, wydawnictwo Zwierciadło 2022, tłumaczenie Marta Komorowska

Sprawdź też: Jak dbać o o siebie? 6 wymiarów self-care