Czułeś się kiedyś przytłoczony własnymi myślami? Mózg nieustannie przetwarza najróżniejsze doświadczenia i analizuje je w formie myśli. Myśli płyną nieprzerwanym strumieniem, jedna po drugiej często wprowadzając zamęt w naszym umyśle. Negatywne i niespokojne myśli zaburzają koncentrację, produktywność, poczucie szczęścia i spokój ducha. Nieustanny wewnętrzny dialog odwraca uwagę od tego, co dzieje się wokół ciebie, tu i teraz. Sprawia, że możesz przegapić cenne doświadczenia, i odbiera radość z życia chwilą. Co robić, aby pozbyć się negatywnych myśli, odnaleźć spokój i szczęście? Jak uporządkować swój umysł? Pierwszy krok do zmiany to poznanie  przyczyn tego myślowego chaosu, który pojawia się w głowie. S. J. Scott i Barrie Davenport autorzy książki Uporządkuj swój umysł, wskazują na cztery główne powody mentalnego bałaganu. Proponują też cztery dobre nawyki, które mogą ci pomóc zapanować nad myślami i zaprowadzić porządek w umyśle.

“Choć podświadomość nigdy nie pozwoli Ci przejąć pełnej kontroli nad myślami, to masz możliwość zapanowania przynajmniej nad częścią z nich. Możesz też zmienić swoje reakcje i nawyki w celu lepszego zarządzania nimi oraz emocjami, które wywołują”. – S. J. Scott i Barrie Davenport

Uporządkuj swój umysł. 4 główne przyczyny mentalnego bałaganu i jak sobie z nim poradzić

#01 Codzienny stres 

Nadmiar stresu jest głównym powodem prześladującego wiele osób poczucia przytłoczenia życiem. Martwimy się o zdrowie, pracę, dzieci, gospodarkę, o nasze relacje i o to, jak wyglądamy. Martwi nas to, jak jesteśmy postrzegani i co sobie o nas pomyślą inni ludzi. Smucą nas bolesne doświadczenia z przeszłości i nieprzewidywalna przyszłość. Myślenie o tych sprawach przysparza nam cierpień i odbiera radość. Kiedy życie zbyt mocno daje w kość i się gmatwa, psychika szuka dróg ucieczki. Stres wywołany nadmiarem informacji, panującym wokół chaosem i koniecznością dokonywania nieustannych wyborów może wywołać wiele problemów ze zdrowiem psychicznym, takich jak szeroko pojęty niepokój, napady paniki czy depresja.

#02 Paradoks wyboru

Żyjemy w świecie, w którym mamy niemal nieskończone możliwości wyboru. Wchodząc do zwykłego sklepu spożywczego możemy wybierać z dziesiątek produktów. Cokolwiek chcemy kupić możemy przebierać praktycznie w nieskończoność. Jednak im większa swoboda wyboru tym mniejsze mogą być jej korzyści w sferze zdrowia psychicznego. Teoretycznie większy wybór może się przekładać na obiektywnie lepsze rezultaty. Jednak ta mnogość wyborów i konieczność ciągłego decydowania na co się zdecydować może nas przytłoczyć. Psycholog Barry Schwartz wprowadził termin „paradoks wyboru”, który opisuje to zjawisko. Chodzi o to, że większy wybór przyczynia się do nasilenia się niepokoju, wewnętrznego rozdarcia, paraliżu decyzyjnego i braku satysfakcji.

#03 Nadmiar rzeczy 

Ze wszystkich stron jesteśmy otoczeni przez nadmiar przedmiotów i informacji. Wypełniamy nasze domy rzeczami, których tak na prawdę nie potrzebujemy. Mamy szafy pełne ubrań, których nie nosimy, mnóstwo książek, których nie czytamy, nieużywanych już zabawek oraz różnych zapomnianych gadżetów. Obserwujemy bezprecedensowy zalew informacji. Za pośrednictwem druku, radia, telewizji, Internetu i innych środków przekaz. Skrzynki odbiorcze w naszych komputerach i smartfonach pękają w szwach. Co chwila dostajemy nowe powiadomienia i wiadomości. Wszystko wydaje się być ważne oraz pilne i wymaga od nas reakcji. Często stajemy się bezradni wobec gromadzących się wokół nas rzeczy i informacji. Wszystkie te zbędne rzeczy i dane nie tylko kradną nasz czas i produktywność, ale także wyzwalają nerwowe, niespokojne i negatywne myśli i prowadzi do mentalnego oraz emocjonalnego wyczerpania.

#04 Negatywna inklinacja

Układ nerwowy człowieka ewoluował przez 600 milionów lat, ale wciąż reaguje tak samo jak u naszych praprzodków, którzy wielokrotnie w ciągu dnia stawali w obliczu zagrożenia życia i po prostu musieli przetrwać. W rezultacie wykształciła się postawa nazywana „negatywną inklinacją”, będąca tendencją do reagowania na negatywne bodźce silniej niż na pozytywne. Co wspólnego ma negatywna inklinacja z naszymi myślami? Otóż oznacza ona, że jesteśmy tak zaprogramowani, by nadmiernie wszystko roztrząsać, martwić się i postrzegać sytuacje jako gorsze, niż są w rzeczywistości. Zagrożenia wydają się nam groźniejsze, a wyzwania — trudniejsze, niż są w istocie. Wszelkie negatywne myśli, które przychodzą nam do głowy, wydają się realne, towarzyszy im więc naturalny odruch, by potraktować je jak prawdziwe.

“Przyczynami nadmiaru myśli i pesymizmu często są osoby, sytuacje albo stan fizyczny. Przyjrzyj się typowym troskom i niepokojom, które Cię prześladują”. – S. J. Scott i Barrie Davenport

Jak poradzić sobie z mentalnym bałaganem? Oto 4 nawyki dzięki którym uporządkujesz swój umysł

Znasz już cztery główne przyczyny mentalnego chaosu: stres, paradoks wyboru, nadmiar rzeczy i negatywną inklinację. Jak pokonać tych czterech wrogów spokoju umysłu? Zdaniem S. J. Scott i Barrie Davenport kluczowa w walce z nadmiarem zwłaszcza negatywnych myśli jest uważność.

Uważność wymaga ponownego wyćwiczenia mózgu tak, by nie dopuszczał do siebie mentalnego chaosu dotyczącego przyszłości i zamiast tego skupił się na chwili obecnej. Kiedy jesteś uważny, nie przywiązujesz się do własnych myśli. Po prostu jesteś w pełni obecny przy wykonywaniu tego, co akurat robisz. Brzmi prosto, ale zmiana sposobu myślenia nie zawsze jest łatwa. Oczyszczanie umysłu wymaga wprawy, cierpliwości i gotowości do zaczęcia od podstaw i stopniowego doskonalenia się. S. J. Scott i Barrie Davenport rekomendują cztery nawyki, która mogą pomóc w oczyszczeniu myśli Dzięki nim staniesz się bardziej skupiony i produktywny, ale też zaczniesz spokojniej podchodzić do szalonych wymagań współczesnego świata.

“Masz nad myślami znacznie większą kontrolę, niż sądzisz. Kiedy nauczysz się panować nad własnym umysłem, otworzysz drzwi do nieprzebranych zasobów kreatywności, inspiracji i błyskotliwości, które kryją się tuż za chaosem niekończących się rozważań”. – S. J. Scott i Barrie Davenport

#01 Nawyk głębokie, kontrolowane oddychanie

Choć codziennie wykonujemy jakieś 20 tysięcy oddechów, zapewne nieczęsto zastanawiasz się nad tym procesem. Odruchowa zmiana w sposobie oddychania jest często pierwszym sygnałem, że dopadły nas przytłaczające i stresujące myśli.

Nawet jeśli nie zwracasz większej uwagi na oddychanie i postawę, wystarczy, że po prostu staniesz się bardziej świadomy tego, jak oddychasz, by osiągnąć większy spokój ciała i umysłu. Zacznij w ciągu dnia obserwować swój oddech i po prostu uświadom sobie, jak nabierasz powietrza i jak je wypuszczasz.

Jednym z najlepszych sposobów na odcięcie się od negatywnych myśli i przejęcie kontroli nad umysłem jest wolne, głębokie, miarowe oddychanie. Takie kontrolowane oddychanie stymuluje przywspółczulny układ nerwowy, obniża tętno, rozluźnia mięśnie, uspokaja umysł i normalizuje pracę mózgu. Głębokie oddychanie pozwala poczuć lepszą więź z ciałem, przestać się świadomie zamartwiać i wycisza wewnętrzny dialog mózgu.

#02 Medytacja

Medytacja i uważność idą ze sobą w parze. Medytacja jest praktykowana od tysięcy lat i wywodzi się ze starożytnych tradycji buddyjskich, hinduistycznych oraz z Chin. Nie musisz być jednak mnichem, mistykiem czy mistrzem zen, aby praktykować medytacje. Potraktuj medytację jako narzędzia umożliwiającego wyćwiczenie umysłu i kontrolowanie myśli. Istnieją dziesiątki odmian  medytacji, ale większość ćwiczeń zaczyna się od tych samych kroków — cichego siedzenia, koncentrowania uwagi na oddechu i odcinania się od rozpraszających uwagę bodźców.

Korzyści z medytacji przekładają się na życie codzienne — praktyka ta pomaga zapanować nad troskami i nadmiernym myśleniem, ma także liczne zalety zdrowotne. Dzięki codziennemu poświęcaniu pewnej ilości czasu na medytację będziesz doskonalił tę umiejętność, a przy okazji odkrywał, że psychiczne, fizyczne i emocjonalne korzyści z tego procesu stopniowo się kumulują.

#03 Przeformułowywanie negatywnych myśli

Procesy myślowe są niezbędne do życia i rozwoju we współczesnym świecie. Krytyczne myślenie umożliwia nam szybkie i efektywne rozwiązywanie problemów. Myślenie kreatywne z kolei umożliwia opracowywanie oryginalnych, różnorodnych, skomplikowanych koncepcji i powiązań. Tylko nieproszone negatywne myśli zaśmiecają nasze umysły i często odbierają chęć do życia.

Negatywne myśli sprawiają, że odczuwamy na swój sposób psychiczne cierpienie. Porównujemy siebie do innych, oceniamy i krytykujemy; koncentrujemy się na tym, czego nam brakuje; nic, co mamy, nie sprawia nam satysfakcji; wyobrażamy sobie wszelkie przerażające scenariusze, które w większości nigdy się nie nie wydarzą. Jeśli i ciebie gnębią pesymistyczne wizje i negatywne myśli wiedz, że masz zdolność dostrzeżenia tej tendencji i zmienianie jej poprzez przeformułowywanie. Jak to zrobić?

Pierwszy krok polega na dostrzeżeniu pewnych schematów myślenia i przerwaniu ich, zanim wymkną się spod kontroli. Zacznij od uświadomienia sobie własnych myśli. Utwierdź się w przekonaniu, że to tylko myśli, a nie rzeczywistość. A Ty to nie to samo co Twoje myśli. Kiedy przyłapiesz się na gonitwie myśli albo na zamartwianiu się, po prostu powiedz na głos „stop!”

#04 Naucz stary rozum nowych sztuczek

Oczywiście jest mało prawdopodobne, że wyeliminujemy wszystkie negatywne myśli. Życie nie zawsze jest sielanką. Będą nas spotykać różne życiowe perypetie i problemy, z którymi przyjdzie nam się mierzyć. Poza tym miliony ewolucyjnego programowania robią swoje, a nasz “gadzi mózg”, który odpowiada za podstawowe funkcje życiowe, ale też za odruchowe reakcje związane z unikaniem niebezpieczeństwa, będzie dawał o sobie znać, nie zawsze z korzyścią dla nas.

Możesz jednak przyjąć bardziej proaktywną postawę i podejście do tego, jak reagujesz na pojawiające się myśli i co pozostaje w twoim umyśle. Przerywanie bezładnego toku myśli to tylko jeden z elementów ponownego ćwiczenia mózgu i nauki uniezależniania się od negatywnych rozważań. Umysł nie znosi próżni, trzeba więc wypełnić pustkę konstruktywnym
myśleniem, aby nie wrócić do starych schematów.

Pamiętaj, że wiele myśli jest znacznie przesadzonych, nie oddają prawdy albo przynajmniej nie oddają jej w pełni. Jednym z lepszych sposobów na pozbycie się części trosk i przystopowanie gonitwy myśli jest ich kwestionowanie i uświadamianie sobie, że nie zawsze są one prawdziwe. Każdą negatywną myśli możesz zakwestionować i zastąpić ją inną bardziej pozytywną.

“Dzięki skupieniu się na oddychaniu i uważnej medytacji wyzwalasz reakcję relaksacyjną i uczysz się odcinać od natrętnych myśli i emocji. Poprzez przerywanie toku myśli, przeformułowywanie ich i kwestionowanie uczysz się przejmować stery nad myślami i odbierasz im władzę, którą nad Tobą mają”. – S. J. Scott i Barrie Davenport

Uwagi końcowe

Wszyscy raz na jakiś czas doświadczamy przejawów negatywnego myślenia. Ale jeśli czujesz się przytłoczony przez takie myśli, to powinieneś uważnie przyjrzeć się temu, o czym myślisz i jak te rozważania wpływają na Twój psychiczny dobrostan.

Jeśli chciałbyś wieść prostsze i spokojniejsze życie — a przy tym odzyskać trochę czasu i energii psychicznej, które trawisz na nadmierne rozmyślania i niepokoje — to koniecznie sięgnij po wydaną przez Sensus książkę S.J. Scott, Barrie Davenport Uporządkuj swój umysł. Jak pozbyć się negatywnych myśli, odnaleźć spokój i szczęście. Dzięki tłumaczeniu Piotra Cieślaka, ten praktyczny i tak przydatny w dzisiejszym świecie poradnik dostępny jest po polsku. Z pomocą książki Uporządkuj swój umysł nie tylko opanujesz umiejętności potrzebne do uporządkowania myśli i zapanowania nad nimi, ale też odkryjesz praktyczne metody, które da się od ręki wcielić w życie.

Uporządkuj swój umysł. Jak pozbyć się negatywnych myśli, odnaleźć spokój i szczęście. - S.J. Scott, Barrie Davenport
Uporządkuj swój umysł. Jak pozbyć się negatywnych myśli, odnaleźć spokój i szczęście. – S.J. Scott, Barrie Davenport

Książka Uporządkuj swój umysł jest podzielona na cztery wypełnione praktycznymi informacjami części, którymi możesz się posłużyć, aby zmienić konkretny aspekt swojego życia wywołujący u Ciebie stres lub poczucie przytłoczenia. Konkretnie jest w niej mowa o porządkowaniu:

  • myśli.
  • życiowych obowiązków
  • relacji.
  • i  otoczenia.

Książka Uporządkuj swój umysł pełna jest ćwiczeń, które mogą wywrzeć natychmiastowy, pozytywny wpływ na Twoje nastawienie. Przekonaj się sam, które spośród tych metod sprawdzą się najlepiej w przypadku Twoim i często goszczącego w Twojej głowie mentalnego chaosu.

“Choć podświadomość nigdy nie pozwoli Ci przejąć pełnej kontroli nad myślami, to masz możliwość zapanowania przynajmniej nad częścią z nich. Możesz też zmienić swoje reakcje i nawyki w celu lepszego zarządzania nimi oraz emocjami, które wywołują”. – S. J. Scott i Barrie Davenport

Sprawdź też: Mózg na detoksie. 8 sposobów by oczyścić swój umysł i znaleźć szczęście

Oczyszczanie umysłu jest zadaniem, które nigdy się nie kończy, ale nieustannie przynosi ogromne korzyści, które mogą znacząco poprawić jakość życia. Im mniej czasu poświęcisz na zmagania z natrętnymi, negatywnymi myślami, tym więcej będziesz go miał na cieszenie się bieżącą chwilą. Uporządkuj swój umysł, a znajdziesz spokój i szczęście!