Jak wywierać większy wpływ na ludzi i wzmacniać własną pozycję? Przejmij inicjatywę. W różnych sytuacjach i okolicznościach masz wybór jak dużą inicjatywą się wykażesz. Często zależy to od stopnia w jakim dana sytuacja czy zadanie, które masz do wykonania znajduje się w Twoim kręgu wpływu lub poza nim. Wybór właściwego poziomu wymaga odpowiedniego wyczucia okoliczności i właściwej oceny. Przejawiając pewien poziom inicjatywy możemy zmienić jej naturę albo wpłynąć na innych ludzi, którzy znajdują się w naszym kręgu wpływu. Przejmowanie inicjatywy nie znaczy, że mamy być nachalni, naprzykrzający się czy zaborczy. Oznacza to uznanie naszej odpowiedzialności, za to co się dzieje. Większość ludzi czeka, aż coś się wydarzy, ktoś się nimi zajmie, coś za nich zrobi czy dostarczy im gotowe rozwiązanie. Ludzie, którzy odnoszą największe sukcesy są proaktywni i przejmują inicjatywę.
Nieżyjący już niestety guru zarządzania, ekspert od przywództwa, samodoskonalenia, autor licznych bestsellerów Steven Covey wskazuje na 7 poziomów wykazywania inicjatywy czyli wzmacniania własnej pozycji. Przyjrzyjmy się więc po kolei tym poziomom.
„Zasadniczą naturą człowieka jest działanie, nie dostosowywanie się. Możemy zarówno wybierać naszą reakcję na określone okoliczności, jak też je tworzyć”. – Stephen R. Covey
Krąg wpływu
Zanim przejdziemy do 7 poziomów wykazywania inicjatywy spójrzmy przez chwilę na to czym jest krąg wpływu. Na pewne sprawy i zdarzenia nie mamy żadnej kontroli, a w przypadku innych możemy coś zrobić to nasz krąg wpływu. Określając, które z tych dwóch obszarów absorbuje nasz czas i energię, dowiemy się o stopniu naszej proaktywności.
Ludzie proaktywni koncertują swoje siły i wysiłki na kręgu wpłwu. Natomiast ludzie reaktywni koncentrują się na obszarach, na których wpływu nie mają. Skupiają się na słabościach innych ludzi, problemach i okolicznościach, nad którymi nie panują, zamiast koncertować się na dziedzinach, w których mogliby coś zrobić. Nie przyjmują proaktywnej inicjatywy koniecznej do inicjowania i wprowadzania niezbędnych zmian.
Z drugiej strony prawdopodobnie w każdej organizacji, firmie, instytucji czy społeczności można znaleźć przykłady osób, które potrafią przewodzić i rozszerzać swój krąg wpływu. Ludzie Ci są proaktywni i robią to niezależnie od zajmowanego stanowiska. Bez względu na formalną pozycję – odnoszą wizję, dyscyplinę, pasję i sumienie do zewnętrznej krawędzi swojego kręgu wpływu, co przyczynia się do jego poszerzenia. W wielu przypadkach są to ludzie, którzy nie zajmują wysokich stanowisk i nie mają formalnej władzy. Przejawiają inicjatywę we własnym kręgu wpływu nawet jeśli jest on niewielki. Ilustruje to poniższy diagram przedstawiający większy krąg zainteresowań (czyli to, co cię dotyczy i zajmuje) i mniejszy krąg wpływu (to, nad czym masz kontrolę lub na co wywierasz wpływ). Ilustracja ta pokazuje też, że praca danej osoby znajduje się w znacznej mierze poza jej kręgiem wpływu.
Wykazywanie inicjatywy jest pewną formą wzmacniania własnej pozycji. Żaden formalny lider ani też zakres obowiązków nie poprawią Twojej pozycji. Wzmacniasz ją sam, zajmując się danym zagadnieniem czy problemem. Wykazujesz inicjatywę, czyli wzmacniasz swoją pozycję na stosownym poziomie wykazywania inicjatywy.
“Bez względu na to, czy dany problem podlega bezpośredniej czy pośredniej kontroli, czy też nie podlega kontroli w ogóle, my musimy zrobić pierwszy krok, by go rozwiązać”. – Stephen R. Covey
Jak wzmacniać własną pozycję i wpływ? Oto 7 poziomów wykazywania inicjatywy
#01 Czekaj, aż Ci powiedzą co zrobić
Pierwszy poziom dotyczy spraw, które są poza kręgiem wpływu, ale też wykraczają poza zakres Twojej pracy i obowiązków. W takim wypadu po prostu czekasz. Nie chcesz wykonywać pracy kogoś innego. Nie przedstawiasz propozycji, które w dużym stopniu wykraczają poza Twój krąg wpływu. Wychodzenie przed szereg może być niewłaściwe. Ludzie mogą przestać Ci ufać. Działanie na obszarach poza Twoim kręgiem wpływu może wręcz spowodować, że Twój wpływ się jeszcze bardziej zmniejszy.
Po co marnować siły i energię na coś, na co nic nie możesz poradzić. Problemy, które są poza naszą kontrolą wymagają uśmiechu, spokoju i pogodzenia się z nimi. Nauczenia się jak z nimi żyć, nawet jeśli się to nam nie podoba. Tym sposobem nie pozwalamy na to, aby kontrolowały nasze zachowanie.
Jednak jeśli np. masz wpływ na kogoś, kto może coś zrobić, wtedy możesz wspiąć się na wyższe poziomy inicjatywy i wzmacniania własnej pozycji.
#02 Pytaj
Jeśli coś znajduje się poza Twoim kręgiem wpływu, ale wpływa na Twoją pracę, rozsądne i logiczne będzie zadanie kilku pytań. Chodzi o pytania dotyczące spraw, które są w zakresie Twoich obowiązków, ale z spoza Twojego kręgu wpływu. Jeżeli pytania, które zadamy są przemyślane, trafne i inteligentne, mogą wywrzeć pozytywne wrażenie i zwiększyć Twój krąg wpływu.
#03 Przedstaw propozycję
To jest poziom, który jest na skraju Twojego kręgu wpływu. Nie mieści się on nawet w zakresie Twojej pracy. Przestawiasz propozycję, która jest poza Twoją pracą i na skraju kręgu wpływu.
Często liderzy zamiast mówić ludziom co mają zrobić proszą ich, aby Ci przemyśleli jakiś problem i zaproponowali rozwiązanie. Zakończona Praca Sztabowa (Completed Staff Work) to wywodząca się z wojska zasada zarządzania według, której podwładni są odpowiedzialni za przedstawienie przełożonym propozycji rozwiązania w taki sposób, aby przełożony mógł ją zatwierdzić lub odrzucić tylko jednym podpisem. Podwładni przestawiają według nich najlepszą propozycję, a przełożeni analizują tylko końcowe zalecenia i podejmują decyzję.
Umiejętnie zastosowanie tej metody działa bardzo skutecznie. Ludzi nie powinno obarczać się odpowiedzialnością za efekty, jeśli narzuca się im metody. Takie podejście nie tylko oszczędzą czas liderom i kierownictwu, ale pomaga też w rozwoju pracowników i podwładnych. Jak powiedział kiedyś Generał Paton: „Nigdy nie mów ludziom co maja zrobić, a zaskoczą cię pomysłowością“.
#04 Zamierzam zrobić
Punkt ten jest o jeden poziom wyżej od poprzedniego i stanowi jego rozszerzenie. Polega to na tym, że informujemy o naszych planach i o tym co zamierzamy zrobić – „Zamierzam zrobić to i to…”.
Czasem w odpowiedzi możemy usłyszeć jakieś dodatkowe pytania, które pozwalają drugiej stronie np. liderowi lepiej zrozumieć sytuację i co się wydarzy. Jeśli podwładni odpowiadają za problem i jego rozwiązanie zaczynają postrzegać siebie jako ważne ogniwo w łańcuchu dowodzenia i podejmowania decyzji.
„Proponuje”, różni się od „zamierzam”. Osoba, która zamierza coś zrobić prawdopodobnie dobrze przemyślała sytuację i jest dobrze przygotowana do podjęcia działania, gdy tylko uzyska akceptację na wykonanie. Był jakiś problem, znalazła rozwiązanie i jest gotowa wprowadzić go w życie. „Zamierzam zrobić” znajduje się na skraju kręgu wpływu danej osoby i jej pracy.
#05 Zrób to i od razu poinformuj
Poziom ten znajduje się na granicy kręgu wpływu, ale w ramach wykonywanej pracy. Informujesz od razu, dlatego że inne osoby muszą wiedzieć co zrobiłeś. Dzięki temu mogą sprawdzić czy wszystko zostało wykonane właściwie. Pozwala to na wykonanie ewentualnych poprawek jeżeli okażą się konieczne. Zapewnia to też ludziom informacje, które są im potrzebne przed podjęciem kolejnych decyzji i działań.
#06 Zrób to i informuj okresowo
Ten poziom odnosi się do działań, które mogą stanowić element samooceny podczas oceniania efektywności pracy czy formalnym raportowaniu. Informacje te mogą być przekazywane i wykorzystywane przez innych. Dotyczy to działań, które wchodzą w zakres Twoich obowiązków i są w Twoim kręgu wpływu.
#07 Zrób to
Poziom ten znajduje się w samym centrum Twoich możliwości kontroli i wywierania wpływu. Stanowi istotę Twojego zakresu obowiązków. Po prostu to robisz. Jeśli jesteś przekonany, że masz rację i że działanie nie wykracza zbytnio poza Twój krąg wpływu najlepszym wyborem może być właśnie „zrób to”. Idea odpowiedzialności i podejmowania działania ma wielką moc sprawczą.
„Cenię człowieka, który robi co do niego należy, zarówno gdy „szef” jest daleko, jak i wtedy, gdy jest na miejscu”. – Elbert Hubbard
Uwagi końcowe
Oto poznałeś 7 poziomów wykazywania inicjatywy i wzmacniania swojej pozycji. W różnych sytuacjach trzeba dokonać oceny tych siedmiu poziomów. Wiedzieć, który poziom inicjatywy zastosować. Przemyśleć co zrobić, kiedy i dlaczego powinno się coś zrobić. Gdy mądrze będziesz przejawiał inicjatywę na tych siedmiu poziomach Twój krąg wpływu będzie się powiększał.
Aby dowiedzieć się więcej jak działać bardziej skutecznie, wywierać większych wpływ i wzmacniać swoje zdolności przywódcze, koniecznie sięgnij po książki Stevena Covey w szczególności “7 nawyków skutecznego działania” oraz “8 nawyk“.
Zastosowanie w praktyce opisane w tych książkach zasad i metod prowadzi do twórczych zmian wewnętrznych, kształtowania trwałych relacji z innymi i inspirującego przywództwa na poziomie osobistym.
Bez względu na to z jakim zagadnieniem czy problemem mamy do czynienia zawsze można wzmocnić swoją pozycję, wykazując w jakiś sposób inicjatywę. Bądź wyczulony, bądź mądry, bądź staranny jeśli chodzi o wybór stosownej chwili, ale zrób coś. Unikaj narzekania, krytykowania, czy negatywnego nastawienia. A zwłaszcza wystrzegaj się unikania odpowiedzialności i obwiniania o błędy i porażki innych. Lepsza strategia to branie na siebie odpowiedzialności i wykazywanie się inicjatywą. Wymaga to posiadania pewnej wizji, dyscypliny i zaangażowania. Bądź aktywny, a nie bierny!
“Ludzie sukcesu mają nawyk robienia rzeczy, których ci, co w życiu osiągają niewiele, robić nie lubią. To nie znaczy, że oni na pewno lubią je robić, jednak ich chęć i niechęć podporządkowane są sile ich celu”. – Stephen R. Covey
A Ty jesteś proaktywny i wykazujesz się inicjatywą? Napisz w komentarzu.
