Świat, w którym żyjemy, jest nieprawdopodobnie skomplikowany, a przez to fascynujący. Wpadając w sidła rutyny, codziennej pracy, która nie sprawia nam satysfakcji, czy życia od pierwszego do pierwszego, nieraz zapominamy o tym, w jak ciekawym miejscu przyszło nam żyć. Warto pozwolić sobie na chwilę wytchnienia i refleksji od czasu do czasu. W tym celu prezentujemy 8 faktów z różnych dziedzin, które pokażą ci, jak złożona i piękna jest nasza Planeta Ziemia i stworzenia, które ją zamieszkują. Oto 8 niesamowitych faktów o świecie, które udowadniają, że jest niebywałe ciekawy. Zaczynamy!
“Codziennie patrz na świat, jakbyś oglądał go po raz pierwszy”. – Eric-Emmanuel-Schmitt.
8 niesamowitych faktów o naszym świecie i planecie Ziemia
#01 Komórki mają zaprogramowane genetycznie samobójstwa
Ludzkie komórki “wiedzą”, kiedy mają umrzeć, bo mają to zakodowane w swoim DNA. Gdy komórka zostaje uszkodzona lub gdy jej DNA nie jest już w stanie się rozdzielać, uruchamia się mechanizm samobójstwa komórki, dzięki czemu organizm automatycznie “oczyszcza się” z niepotrzebnych, starych komórek. Tzw. apoptozę można przyrównać do zaplanowanego, kontrolowanego usunięcia pewnych komórek, co w efekcie przyczynia się do rozwoju, homeostazy i dobrostanu całego organizmu.
Czasem jednak mechanizm ten zawodzi i powstają komórki z mutacjami w DNA, które mogą dać początek nowotworom. Warto wiedzieć, że autofagię, czyli proces usuwania starych komórek, usprawnia… głód. Stąd właśnie korzystne właściwości postu przerywanego dla zdrowia.
#02 Od jednej komórki do człowieka
W jaki sposób organizm przechodzi od pojedynczej komórki do czegoś tak złożonego jak człowiek? Organizm wielokomórkowy rozwija się z pojedynczej komórki (zygoty) w zbiór wielu różnych typów komórek, zorganizowanych w tkanki i narządy. Komórki podczas rozwoju używają zarówno wewnętrznych, czyli odziedziczonych informacji oraz zewnętrznych sygnałów od sąsiadów, aby „zdecydować” o swoim zachowaniu i tożsamości.
Każda pojedyncza komórka “wie”, jak ma wyglądać cały narząd, który buduje. Dzięki temu np. wszystkie komórki oka mogą rozwijać się w odpowiednich miejscach i stworzyć zaawansowany system, którego powstanie byłoby niemożliwe bez “instrukcji”, którą jest właśnie DNA. To tak, jakby każda cegła miała w sobie plan całego budynku! Ani jedna nadprogramowa “cegiełka” nie zostanie dołożona. Dlatego, że w instrukcji budowy oka wiadomo, jaki ma mieć ono rozmiar.
#03 Najbardziej trujące drzewo świata
Najbardziej trującym drzewem na świecie jest drzewo manchineel, które pochodzi z Florydy. Zjedzony owoc może zabić człowieka. Dodatkowo stanie pod drzewem podczas ulewy może powodować pęcherze, a dym z płonącego drzewa może cię oślepić. Czy zastanawialiście się jednak, dlaczego niektóre rośliny są trujące? Otóż roślina “wie”, że może zostać zjedzona przez zwierzę, więc aby tego uniknąć, produkuje trujące substancje, aby odstraszyć potencjalnego głodomora.
To niesamowite, że setki, a nawet tysiące różnych gatunków roślin niezależnie od siebie wykształciło przeróżne toksyny, które akurat działają na organizm zwierząt. Do roślinnych odstraszaczy zaliczamy też kapsaicynę, czyli związek nadający papryczkom ich ostrość. Większość zwierząt zniechęca, a ludzi zdaje się przyciągać. I dobrze, bo regularne spożywanie ostrych potraw wydłuża życie, zapobiega depresji, chorobom układu krążenia czy nawet nowotworom!
#04 Dęby mogą powstrzymać globalne ocieplenie
Jednym z najkorzystniejszych dla klimatu drzew jest dąb, gdyż pochłania nawet 21 kg dwutlenku węgla rocznie. Przeciętny mieszkaniec Polski emituje w ciągu roku około 7800 kg CO2, co oznacza, że aby dać naszej planecie więcej, niż jej zabierasz, musiałbyś posadzić w ciągu swojego życia 371 dębów. To przerażająco-ciekawe, że aż 371 drzew musi pracować, by pochłaniać “odpady” powstałe wskutek życia jednego człowieka.
Wbrew pozorom jednak posadzenie prawie 400 drzew nie jest takie trudne. Jesienią nazbieraj w woreczek dojrzałych żołędzi, a potem, spacerując, wciskaj je w ziemię. Jakaś część z nich da początek nowym dębom, a Ziemia Ci podziękuje! Wystarczy, że każdego roku wykiełkuje z dzięki tobie 20 dębów, a będziesz neutralny klimatycznie.
#05 Bakterie żyją w nas
Nasz mikrobiom to potęga, m.in. chroniąca skórę przed zagrożeniami z zewnątrz i umożliwiająca nam trawienie pokarmów. W wielu publikacjach na ten temat można znaleźć informację o tym, że w ciele znajduje się około 9 razy więcej komórek bakterii, niż twoich własnych komórek.
Okazało się, że liczby te po raz pierwszy pojawiły się w opublikowanej w 1970 roku pracy amerykańskiego mikrobiologa Thomasa D. Luckeya. Oszacował, że w 1 gramie ludzkich odchodów lub jelitowym płynie tkankowym znajduje się 100 miliardów bakterii. A ponieważ organizm każdego dorosłego człowieka zawiera około 1000 gramów tych substancji, Luckey obliczył, że przebywa w nich około 100 bilionów bakterii. Informacja poszła w świat i była powielana.
W końcu obalona jednak ten mit. Naukowcy z Instytutu Naukowego Weizmanna w Izraelu odkryli, iż to nieprawda. W tym celu przeanalizowali ponad 40-letni dorobek naukowy na ten temat. I okazało się, że stosunek liczby bakterii do liczby komórek ludzkich w naszym organizmie wynosi 1,3 do 1 (39 bilionów do 30 bilionów). Tak to wygląda u 20-30-latka o masie ciała około 70 kg i wzroście 170 cm.
Mimo wszystko pokazuje to, że człowiek tak naprawdę jest kolonią organizmów, a nie jednym stworzeniem. Bakterie te stanowią jednak jedynie około 0,5% Twojej całkowitej masy, więc niestety- pozbycie się ich nie pomoże Ci schudnąć. Poza tym byłoby to lekkomyślne, gdyż np. Bakterie jelitowe produkują serotoninę (hormon szczęścia), GABA (hormon uspokajający) czy kwas masłowy, który regeneruje nabłonek jelit. Pomyśl tylko, jak niesamowita współpraca zachodzi między nami, a dobrymi bakteriami!
#06 Zalewa nas plastik
Odkąd produkcja tworzyw sztucznych ruszyła pełną parą wyprodukowaliśmy ich już ponad 8 miliardów ton. Są butelki po napojach, kubeczki plastikowe, woreczki reklamówki. Plastikowe odpady są poważnym problemem. Według naukowców, do 2050 roku w oceanach może być więcej plastiku, niż ryb.
Tylko w Stanach Zjednoczonych wyrzuca się 2,5 miliona plastikowych butelek na godzinę! To ciekawy fakt, pokazujący, jak wielki jest nasz świat i populacja ludzi, ale i przerażająca informacja, gdyż dobrze wiemy, czym grozi nadmiar śmieci. Warto pić wodę z kranu, nie tylko dla środowiska, ale i dla zdrowia. Woda z plastikowych opakowań jest pełna ksenoestrogenów i ftalanów, które przenikają do niej z plastiku, a w naszym ciele powodują zmiany hormonalne, przybieranie na wadze, obniżenie nastroju czy nawet niepłodność!
Zalewa nas fala plastiku dlatego warto robić świadomie zakupy i wybierać opakowania zbiorcze, biodegradowalne.
#07 Ze złota można produkować nici
Złoto jest tak elastyczne, że można by produkować z niego nici, gdyby było to opłacalne. A także złoto jest tak rzadkie, że w ciągu godziny produkuje się na świecie więcej kilogramów wyrobów ze stali, niż wyprodukowano wyrobów ze złota w ciągu całej historii ludzkości.
Szacuje się, że do końca 2017 roku, w całej historii zostało wydobytych 190 tys. ton złota. Odpowiada to objętości 9800 m³ lub sześcianowi o krawędzi 21,4 m. Światowa konsumpcja wydobywanego złota w 50% zużywana jest w jubilerstwie, w 40% w różnych inwestycjach, a 10% w zastosowaniach przemysłowych. Złoża złota pozostałe pod ziemią oceniane są na 54 tys. ton. Przy aktualnym poziomie wydobycia złoża te wystarczyłyby na ok. 15–20 lat.
#08 Pszczoły to najbardziej pracowite owady
Pszczoły są bardzo pożyteczne. Tworzą pszczelą rodzinę, każdy tutaj ma do wykonania określone zdanie. Pszczoły robotnice żyją około 40 dni, wykonują wszystkie prace w ulu i poza nim. Królowa – matka jest największa, żyje od 3 do 5 lat. Tylko ona znosi jaja, z których rodzą się pszczoły, kontroluje wszystkie pszczoły w ulu. Trutnie żyją około 3 miesięcy.
Pszczoła ma 4 delikatne, ale bardzo mocne skrzydełka, po 2 z każdej strony tułowia. Skrzydełka pszczoły poruszają się z częstotliwością 190 machnięć na sekundę! Szybkie uderzenia skrzydełkami powodują efekty dźwiękowe, które odbieramy jako bzyczenie.
Pojedyncza pszczoła jest w stanie wyprodukować 1/12 łyżeczki miodu w ciągu całego swojego życia. Jeśli nie jesteś uczulony na jad pszczeli, potrzebowałbyś około 1100 użądleń, aby zginąć przez pszczoły.
Te małe owady są uznawane za jedne z najpożyteczniejszych na świecie, gdyż zapylają rośliny, a te, jak wiadomo, produkują dla nas tlen. To pokazuje, jak złożony i pełen wzajemnych zależności jest świat przyrody. Bez niepozornego gatunku, jakim są pszczoły, życie ludzi prawdopodobnie nie byłoby możliwe.
Jeśli chcesz wspierać pszczoły i choć trochę przyczynić się do budowy lepszego świata, sadź kwiaty, rzadziej koś trawę (uff, przyjemne z pożytecznym!) lub wspieraj inicjatywy budowania domków dla pszczół i tym podobne. Jeśli nie masz ogródka, zakup kilka kwiatków doniczkowych. Nie tylko dadzą pszczołom pożywienie, ale też poprawią jakość Twojego powietrza.
“Świat jest piękny – to jedynie kwestia wyboru, na co kierujemy nasz wzrok”.
Sprawdź też: 10 sposobów jak być bardziej EKO i oszczędzać pieniądze
A Ty jakie znasz ciekawe fakty o naszym fascynującym świecie i naszej planecie Ziema?
