Praktycznie w każdej organizacji i firmie kluczowym kapitałem są ludzie. To od ich umiejętności, zaangażowania i motywacji zależą wyniki jakie organizacja uzyska. Od pracowników zależy wydajność, produktywność, zyskowność, zadowolenie klienta i inne wskaźniki efektywności oraz skuteczności działania. Jeżeli pracownicy są niezaangażowani i brakuje im motywacji, przekłada się to negatywnie na funkcjonowanie organizacji. Motywowanie to jedna z najważniejszych funkcji zarządzania. Kluczowa umiejętność, którą powinien opanować każdy dobry lider i menedżer. Jak motywować pracowników do dawania z siebie jak najwięcej? Co motywuje pracowników do wytężonej pracy? Przyjrzyjmy się 5 kluczowym czynnikom motywacyjnym.

“Umiejętność postępowania z ludźmi jest takim samym towarem handlowym jak cukier czy kawa. I zapłacę za tę umiejętność więcej niż za jakąkolwiek inną pod słońcem”. – J.D. Rockefeller

Jak motywować pracowników? 5 czynników motywacyjnych, które wpływają na zaangażowanie pracowników

W każdej organizacji występuje pięć podstawowych czynników motywacyjnych, które wpływają pozytywnie bądź negatywnie na motywację, entuzjazm i zaangażowanie pracowników.

#1 Styl przywództwa

W głównej mierze o motywacji pracowników decyduje styl przywództwa liderów i menedżerów, którzy zarządzają organizacją. Często sama wymiana lidera może z korzyścią wpłynąć na wydajność i atmosferę wśród pracowników. Słaby lider będzie demotywował i zniechęcał pracowników. Silny i sprawny lider jest wstanie nawet z zespołu o przeciętnych umiejętnościach wydobyć to co najlepsze. Zaangażować i zmotywować do działania.

Style przywództwa mogą się różnić w zależności od organizacji z jaką mamy do czynienia. W służbach mundurowych jak wojsko czy policja przeważa styl bezpośredni i dyktatorski. Dowódcy wydają rozkazy i oczekują  ich wykonania bez dyskusji. Jednak obecna generacja pracowników z reguły nie akceptuje takiego stylu przywództwa. Dziś pracownicy oczekują, że będą mieli możliwość wypowiedzieć swoje zdanie. Zostaną wysłuchani i będą mieli realny wpływ na to jak wykonują swoją pracę.

Dobrze sprawdza się tzw. zarządzanie partycypacyjne. Tworzy ono atmosferę zaangażowania, zobowiązania, lojalności i odpowiedzialności za wykonywane zadania i pracę. Aktywne włączenie pracowników w proces zarządzania ma duże znaczenie. Menedżer powinien pozwolić pracownikom współdecydować o wykonywanej przez nich pracy, kryteriach oceny oraz sposobie jej realizacji.

Szef i podwładny powinni pracować razem jako zespół. Przy czym każdy uczestniczy w dyskusji i wypowiada się o tym co ma być zrobione. Im pracownik ma większe poczucie udziału w procesie podejmowania decyzji i sposobie wykonania zadań tym wyższe jest jego poczucie własnej wartości i większa motywacja do działania.

Menedżer powinien stosować różne style przywództwa w zależności od okoliczności, doświadczenia poszczególnych pracowników czy dostępnego czasu na wykonanie zadania. Płynnie przechodzić od stylu bardziej dyrektywnego i nakazowego do bardziej partycypacyjnego. Natomiast to jak sprawnie będzie sobie z tym radził i jak płynnie będzie przechodził od jednego stylu przywództwa do drugiego ma wpływ na pracę i zaangażowanie pracowników.

Sprawdź: 11 sekretów przywództwa czyli jak być wielkim liderem oraz Co mówią charyzmatyczni i wielcy liderzy? Jak inspirują do działania?

“Celem wielu liderów jest sprawić, by ludzie mieli o nich jak najlepsze zdanie. Celem wielkiego lidera jest sprawić, by ludzie lepiej myśleli o sobie”. – C. Northcutt

#2 System nagradzania

Niemal w każdej obecnej organizacji funkcjonuje jakiś system nagradzania. Może być on różny dla poszczególnych pracowników, w zależności od zajmowanego stanowiska, czy działu. Ktoś kiedyś powiedział: “Pokaż mi za co będę nagradzany, a powiem Ci jak będę pracował“. Jest w tym stwierdzeniu sporo prawdy. Ludzie są inteligentni i z reguły dążą do maksymalizacji swoich korzyści. Jeśli są wynagradzani za pewne zachowania, a za inne nie to będą się koncentrować na wykonywaniu tych, które dadzą im największą nagrodę.

Jeżeli chcemy, aby określone działa i zachowania miały miejsce w organizacji, powinniśmy dobrze wynagradzać za to pracowników. Natomiast jeżeli chcemy eliminować i ograniczać pewne postawy i działania, należy zmniejszyć przyznawane za nie nagrody, a być może nawet wprowadzić system kar. Przysłowiowa technika „kija i marchewki”, ma zastosowanie od dawna i wbrew pozorom nadal potrafi być skuteczna.

Jeśli np. zależy nam na zwiększeniu sprzedaży jakiegoś konkretnego produktu czy usługi możemy za ich sprzedaż oferować handlowcom wyższe prowizje czy dodatkowe bonusy. A za inne, na których nam tak bardzo nie zależy w danym momencie niższe nagrody.

Rodzaje nagród

Nagrody mogą być materialne jak pieniądze w formie premii, czy różne nagrody rzeczowe. Mogą to być też różnego rodzaju wyróżnia, publiczne pochwały, dyplomy, dodatkowe dni wolne, możliwość rozwoju np. w formie szkoleń czy studiów.

Mimo wszystko jednym z ważnych czynników motywujących ludzi są pieniądze. Jednak działają one tylko do pewnego poziomu. Jeśli dana osoba osiąga już pewien pułap stabilności materialnej, dodawanie jej kolejnych sum pieniędzy może już jej nie motywować. Zaczynają się dla niej bardziej liczyć inne czynniki. Jak możliwość bycia częścią czegoś większego, pomoc innym, samorealizacja i rozwój osobisty.

Dobry system nagród wynagradza, przede wszystkim osiągnięcia, które przekładają się na sukces i wyniki organizacji. Jeśli system nagradzania nie jest jasny i przejrzysty; premiuje układy i korporacyjne gierki, a nie realne i wymierne wyniki pracy, motywacja pracowników do dawania z siebie tego co najlepsze będzie mniejsza. Takie organizacje w dłuższej perspektywie przegrają też w konkurencji z organizacjami, które preferują osiągnięcia.

“Prawdziwe bogactwo to nie to, ile twoja praca pozwoli ci zarobić, ale to, kim Cię uczyni”. – Pino Pellegrini

#3 Atmosfera i warunki pracy

Czy Twoja firma jest wspaniałym miejscem do pracy? Czy wartość jaką stanowi szacunek dla innych jest konsekwentnie podkreślana i stosowana? Jak pracownicy się do siebie odnoszą, bez względu na hierarchię i zajmowane stanowisko?

Miła atmosfera wśród pracowników jest kolejnym elementem, który pomaga w motywacji. Chętniej przychodzi się nam do miejsca, gdzie pracują pogodni i pozytywnie nastawieni ludzi. Gdzie ludzie są dla siebie życzliwi i traktują siebie z wzajemnym szacunkiem.

Również warunki fizyczne wpływają na zadowolenie i motywację do pracy. Wygodne biurko i krzesło, dobre oświetlenie, odpowiednia wentylacja i klimatyzacja, czy na niektórych stanowiskach odzież ochronna to podstawa, która powinna być zapewniona. Złe warunki powodują, że ludzie niechętnie przychodzą do pracy, a jak już w niej są to myślą tylko o tym, aby jak najszybciej opuścić to miejsce.

Na to jaka atmosfera i warunki pracy panują w firmie w głównym stopniu wpływ ma kierownictwo i podejmowane przez zarządzających decyzje.

Jeśli w firmie dominuje wroga atmosfera, toczy się ostra rywalizacja zamiast współpracy, ludzie są poniżani i lekceważeni, to w takim środowisku mało kto będzie chciał pracować.

Jeżeli kultura organizacyjna i atmosfera jaka panuje w organizacji jest pozytywna i są zapewnione dobre warunki pracy, wzrasta motywacja, poziom satysfakcji z pracy, a także produktywność. Pracownicy są też bardziej kreatywni i twórczy w środowisku, które temu sprzyja, a to przekłada się na poziom innowacyjności organizacji.

“Połączenie sił to początek. Pozostanie razem to postęp. Wspólna praca to sukces”. – Henry Ford

#4 Organizacja pracy

Określone zadania bardziej sprzyjają motywacji niż inne. Praca rozwojowa, która wymaga, kreatywności, wyobraźni, komunikacji i współpracy, potrafi wyzwalać w ludziach ich najlepsze cechy. Taka praca daje większą satysfakcję i jest bardziej ekscytująca. Zmotywować ludzi do pracy o takim charakterze jest z reguły łatwiej.

Jednak wiele prac, które są wykonywane m.in. ze względu na efektywność i koszty ma charakter rutynowy i powtarzalny. Jeżeli ktoś pracuje cały dzień przy linii montażowej i wykonuje ciągle to samo, to trudniej taką osobę motywować do dawania z siebie jak najwięcej i maksymalnej możliwej produktywności. Najlepsze firmy potrafią to jednak robić.

Dobre organizacje starają się tak zorganizować pracę, aby rodzaj pracy był dopasowany do umiejętności i cech osobowych pracownika. Dążą też do tego, aby praca na tyle na ile jest to możliwe była ciekawa i przyjemna. Mają świadomość, że to w jaki sposób zorganizowana jest praca wpływa na zaangażowanie i motywację pracowników.

Jeżeli liderom i menedżerom brakuje pomysłów na urozmaicenie pracy, warto zapytać pracowników co według nich można zrobić, aby ich praca była mniej rutynowa i bardziej ekscytująca. Sugestie z ich strony warto rozważyć, a najlepsze pomysły nagrodzić i wdrożyć w życie. To również z korzyścią może wpłynąć na motywację i zaangażowanie pracowników.

“Jeśli miałbym podsumować co najlepszego liderzy robią w zespołach to indywidualizują – są genialni w dostrzeganiu w czym każda osoba może być użyteczna”. – Marcus Buckingham

#5 Uznanie i wzmocnienie

Menedżerowie nie powinni zapominać o docenianiu swoich pracowników. Za dobrze wykonaną pracę powinni okazywać uznanie. Jeśli mimo świetnej roboty i wytężonych wysiłków, szef tego nie dostrzega pracownicy czują się sfrustrowani i tracą ochotę do tego, aby następnym razem też się tak starać. Dlatego liderzy zespołów powinni doceniać wszelkie sukcesy i zaangażowanie pracowników.

Postępowanie, które jest chwalone, uznawane i wzmacniane, będzie w przyszłości powtarzane. Gdy pracownik słyszy, że to co zrobił ktoś docenia, jego samopoczucie się poprawia. Niektórzy zakładają, że wystarczy wypłacić wynagrodzenie i nie trzeba nic mówić. Jednak ludzie oczekują, że ktoś zauważy i dostrzeże ich wkład. Zwłaszcza, gdy ich działania wykraczają poza rutynowe postępowanie, gdy robią więcej niż się od nich oczekuje i dodają dodatkową wartość od siebie.

Jeśli jesteś liderem i nie chcesz stracić najlepszych pracowników, naucz się doceniać swoich ludzi za ich zasługi.

“Wdzięczność otwiera bramy radości i obfitości”. – Bodusław Szedny

Uwagi końcowe

Oto poznałeś podstawowe czynniki motywujące ludzi do pracy. Na kapitał ludzki składa się psychiczna, emocjonalna oraz fizyczna energia każdej osoby. Do obowiązków liderów i menedżerów należy maksymalizacja tego kapitału i generowanie za jego pomocą jak najwyższej wartości.

Kluczowym czynnikiem motywacyjnym jest relacja menedżera z podległym mu pracownikiem. To co się dzieje między nimi i sposób w jaki się komunikują wpływa na wyniki pracy, efektywność i skuteczność. Gdy ten kontakt jest pozytywny ludzie osiągają najlepsze rezultaty i angażują się w to co robią. Negatywna relacja drenuje energię i chęć do działania, a to przekłada się na słabe wyniki.

Jeśli chcesz się dowiedzieć więcej jak motywować pracowników, tworzyć satysfakcjonujące i wyzwalające energię warunki pracy przeczytaj książkę Briana Tracy “Motywowanie”. Znajdziesz w niej wiele praktycznych wskazówek jak motywować do pracy oraz zwiększać efektywność pojedynczych osób jak i całych zespołów.

Przeczytaj też 8 sposobów, aby zwiększyć zaangażowanie pracowników oraz 5 dysfunkcji pracy zespołowej. Jak budować zaangażowane zespoły?

Każdy rodzaj motywacji ma charakter samomotywacji. Rolą menedżera jest tworzenie warunków i środowiska pracy, w którym potencjał samomotywacji uwalnia się w sposób naturalny i spontaniczny. Wszystko po to, aby pracownicy wnosili maksymalny wkład w dobro organizacji, jednak w taki sposób by nie było to osiągane ich kosztem.

“Rządzić oznacza służyć. Nic więcej ani mniej”. – A. Malraux

A według Ciebie co motywuje ludzi do pracy? Napisz w komentarzu.