Praca nie daje Ci satysfakcji? Czujesz, że się wypaliłeś? Niemal każdy, kiedyś, w takim czy innym momencie, czuł się wypalony. Wypalenie ma niestety negatywny wpływ na prawie wszystko w Twoim życiu – w tym na Twoją wydajność, nastawienie i motywację. Jeśli nie określisz przyczyny swojego wypalenia i nie wprowadzisz zmian, wypalenie może nieść ze sobą poważne zagrożenia. Wypalenie w pracy to prawdziwy problem. Zwłaszcza teraz gdy powszechna jest praca zdalna, co powoduje że granica między życiem zawodowym a osobistym często się zaciera. Wszyscy jesteśmy bardziej narażeni na wypalenie. Podejmij działania, aby dowiedzieć się, co prowadzi do wypalenia zawodowego i jak możesz odwrócić ten proces.
“Gdy praca, którą wykonujesz, nie daje ci radości, a tylko pieniądze, to jesteś śmiertelnie ubogi”. – Phil Bosmans
21 oznak, że wypaliłeś się zawodowo
Ben Fanning, autor bestsellerów, felietonista Inc Magazine, konsultant który od lat zajmuje się tematem zaangażowania pracowników wskazuje na 21 objawów wypalenia. Oto one:
#01 Ustawiasz budzik za wcześnie i nadużywasz przycisku drzemka
#02 Po pracy opadasz z sił i brak ci energii
#03 Nie przejmujesz się tym jak traktujesz współpracowników i klientów
#04 Ludzie wciąż cię pytają jak się czujesz i czy wszystko jest w porządku
#05 Gdy kończy się tydzień pracy czujesz się jakbyś odzyskał wolność
#06 Na pytanie „jak tam w pracy?” odpowiadasz: „w porządku”.
#07 Masz problemy ze snem. Raz śpisz za długo, raz za krótko
#08 Stale narzekasz, zwłaszcza na swoją pracę
#09 Nie czujesz, że się rozwijasz i robisz postępy
#10 Stajesz się cynikiem
#11 Odczuwasz lęk przed poniedziałkiem, czekasz na piątek
#12 Nie utrzymujesz kontaktu z kolegami z pracy
#13 Często wybuchasz i tracisz cierpliwość
#14 Wciąż czujesz się przytłoczony
#15 Nie możesz sobie przypomnieć, kiedy ostatnio udało Ci się coś osiągnąć.
#16 Żyjesz jak wampir. Przychodzisz do biura przed świtem wychodzisz po zmierzchu.
#17 Nie chcesz mówić ludziom czym się zajmujesz zawodowo
#18 Nie wierzysz, że sytuacja się zmieni
#19 Fantazjujesz o rzuceniu pracy
#20 Na myśl o szukaniu pracy czujesz się źle, choć wiesz że powinieneś
#21 Współpracownicy omijają cię szerokim łukiem
Jakie są główne przyczyny wypalenia zawodowego?
Możesz doświadczyć wypalenia zawodowego, jeśli twoje miejsce pracy jest chaotyczne lub dysfunkcyjne. Funkcjonowanie przez cały czas w warunkach szybkiego tempa i wysokiego poziomu stresu może być wyczerpujące, zwłaszcza jeśli nie jesteś w stanie kontrolować swojego harmonogramu lub innych aspektów pracy. A dodatkowo, jeśli masz problemy z dobrą komunikacją ze współpracownikami lub szefem, sytuacja może się jeszcze pogorszyć. Co w trybie zdalnym jest jeszcze większym wyzwaniem.
Brak równowagi między życiem zawodowym a prywatnym to kolejna potencjalna przyczyna wypalenia zawodowego. Zbyt dużo pracy, a za mało rozrywki często prowadzi do wypalenia. Brak wsparcia społecznego również odgrywa pewną rolę. Praca w zawodach związanych z pomaganiem (np. pielęgniarstwo, praca społeczna czy edukacja) albo problemy z asertywności i określaniem granic również mogą przyczynić się do wypalenia.
Krótkoterminowe skutki wypalenia zawodowego
Jeśli doświadczasz wypalenia zawodowego, możesz tracić motywację do pracy. Nie czujesz się zainteresowany swoją pracą lub jakimikolwiek działaniami związanymi z pracą. Nie potrafisz wykrzesać z siebie entuzjazmu do wykonywania zadań i realizacji projektów, które kiedyś Cię ekscytowały. Masz problemy ze skupieniem się w pracy – w rezultacie cierpi na tym Twoja efektywność i samopoczucie. Wypalenie może powodować uczucie zmęczenia, wyczerpania i braku energii. Mogą nawet wystąpić objawy fizyczne, takie jak bóle brzucha lub głowy. To wszystko są oznaki wypalenia zawodowego.
Długotrwały wpływ wypalenia zawodowego
Im dłużej doświadczasz wypalenia zawodowego, tym sytuacja będzie się pogarszać. Według raportu Gallupa “Employee Burnout: Causes and Cures”, 76% pracowników doświadcza wypalenia zawodowego przynajmniej czasami, a 28% twierdzi, że jest wypalonych w pracy “bardzo często” lub “zawsze”. Ci pracownicy są o 63% bardziej skłonni do wzięcia dnia chorobowego, o 23% bardziej skłonni do odwiedzenia lekarza i 2,6 razy bardziej skłonni do szukania nowej pracy.
Jeśli czujesz się wypalony, nie siedź z założonymi rękami i nie czekaj, aż wszystko się poprawi. Podejmij działania, aby przeciwdziałać wypaleniu już teraz. Jeśli tego nie zrobisz, wypalenie może potencjalnie negatywnie wpłynąć na twoją karierę zawodową i życie osobiste.
Jak uniknąć wypalenia zawodowego?
Możesz zapobiega i starać się uniknąć wypalenia zawodowego, stosując się do poniższych prostych kroków.
#01 Zdefiniuj główną przyczynę(y)
Jeśli czujesz się wypalony i chcesz zaradzić temu wypaleniu raz na zawsze, musisz określić jego główną przyczynę. Czy Twoje wypalenie jest spowodowane chaotycznym miejscem pracy? Brakiem równowagi pomiędzy życiem zawodowym a prywatnym? A może jedno i drugie? Żadne z nich? Pomyśl zatem co jaki może być powód tego, że czujesz się wypalony. Być może zbyt długo robisz to co robisz i już czas poszukać nowej pracy. Nie da się skutecznie przeciwdziałać wypaleniu zawodowemu, jeśli nie znajdziesz przyczyny i nie zajmiesz się nią – dlatego to powinien być zawsze pierwszy krok.
#02 Naucz się prosić o pomoc
Ten problem dotyczy zwłaszcza ambitnych osób, które są zaangażowane i ciężką pracą starają się zapracować na swój sukces. Wypalenie zawodowe często wynika z brania na siebie zbyt wielu obowiązków. Staramy się wszystko zrobić samemu, uważając że nikt tak dobrze jak my tego nie zrobi. Ucząc się, jak delegować zadania, nie będziesz odczuwać tak wielkiej presji, aby wszystko zrobić. Jeśli masz problem z proszeniem o pomoc, zacznij od drobiazgów, znajdując zaufanego współpracownika lub przyjaciela, który zdejmie z Ciebie trochę obowiązków. Jest to praktyczna metoda, dzięki której Twoja lista rzeczy do zrobienia będzie łatwiejsza do opanowania, a Ty nie będziesz się aż tak wypalać.
#03 Wyznacz realistyczne oczekiwania co do obciążenia pracą
Ustalenie realistycznych oczekiwań co do ilości pracy jest jednym z najlepszych sposobów na zmniejszenie lub zapobieżenie wypaleniu zawodowemu. Zacznij od nauczenia się umiejętnego zarządzania czasem. Prowadź dziennik, w którym będziesz zapisywać, jak spędzasz czas, aby dokładnie widzieć, na co przeznaczasz swoje cenne godziny. Kilka pięciominutowych przerw na przeglądanie mediów społecznościowych może się naprawdę sumować! Pomoże Ci to określić, ile realistycznie możesz osiągnąć każdego dnia. A także, jakie zmiany w harmonogramie powinieneś wprowadzić, aby pracować efektywniej i skutecznie wykonać swoją pracę.
Pomocne jest również wyznaczanie realistycznych terminów. Kiedy masz nowy projekt do zrobienia, oszacuj termin jego realizacji. Weź pod uwagę podobne projekty, które wykonywałeś w przeszłości i czas ich trwania. Warto również uwzględnić czas na inne projekty, nad którymi jednocześnie pracujesz. Oczywiście nie zawsze masz pełną swobodę w określaniu tzw. “deadline’u“. Jednak wyznaczając realne terminy, nie będziesz musiał się forsować ponad Twoje siły, próbując skończyć pracę na czas. Nauczenie się jak określać realistyczne oczekiwania i terminy pomoże Ci poczuć się mniej zestresowanym, zapobiegając wypaleniu zawodowemu.
#04 Porozmawiaj z szefem
Wreszcie, naucz się komunikować z szefem, gdy jego oczekiwania i/lub Twoje obciążenie pracą są nierealistyczne. Zwróć się do szefa tak szybko, jak to możliwe i z szacunkiem przedstaw swoje spostrzeżenia. Przedyskutuj z nim listę zadań, które masz obecnie do wykonania. Być może część z tych obowiązków może wykonać ktoś inny. Zaproponuj alternatywną opcję: np. “Nie jestem pewien, czy mogę poświęcić na ten raport tyle czasu, na ile zasługuje. Jeśli potrzebujesz go do piątku, może Michał pomoże mi go skończyć?”. Szanse są takie, że twój szef doceni twoją szczerość i chęć dobrego wykonania pracy. Współpraca i komunikacja z szefem bywa różna. Na pewno wiele zależy od przełożonego. Natomiast jasna komunikacja swoich oczekiwań może zapobiec przeładowaniu zadaniami i uniknąć wypalenia.
#05 Bądź proaktywny i wprowadź zmiany
Nie da się uciec przed wypaleniem zawodowym, więc sytuacja nie ulegnie poprawie, jeśli nie wprowadzisz zmian. Bądź proaktywny, wprowadzając ciągłe zmiany w stylu życia, aby wspierać swoje zdrowie fizyczne i psychiczne, które pozwolą Ci uniknąć wypalenia. Może to być np. trening, ćwiczenia mindfulness lub cokolwiek innego, co jest dla Ciebie ważne w dążeniu do uniknięcia wypalenia zawodowego.
“Odpocznij. Pole, które odpoczęło, daje obfite plony”. – Publius Ovidius Naso
Sprawdź: 15 sposobów jak zadbać o siebie, gdy jesteś zapracowany
