Chcesz zmienić swój charakter? Pragniemy zmiany, ale wciąż słyszymy, że to niemożliwe. Wiele popularnych szkół psychologii głosi, że osobowość to nasze prawdziwe i autentyczne „ja”. Jest czymś “wrodzonym”, niezmiennym i stałym. Czy aby na pewno? Benjamin Hardy psycholog, przedsiębiorca, mówca motywacyjny i autor inspirujących publikacji jak Siła woli to mit!, jest innego zdania. W swojej kolejnej książce Jak zmienić swój charakter obala tym razem powszechne mity dotyczące osobowości. Najnowsza wiedza naukowa pokazuje, że osobowość nie jest czymś stabilnym, lecz ewoluuje niezależnie od tego, czy podejmujemy w tym celu świadome działania, czy nie. Dlatego nie powinno nas dziwić, że wypełniając te same testy osobowości w różnych okresach, a nawet w różnym otoczeniu, uzyskujemy różne wyniki. Jak mówi Benjamin Hardy Twoja osobowość jest czymś, o czym możesz decydować i co możesz świadomie kreować. Jest dynamiczna i elastyczna. Kiedy zrozumiesz, jak działa, i poznasz dźwignie, które pomagają ją kształtować, zaczniesz celowo wpływać na to, kim będziesz w przyszłości. Możesz radykalnie odmienić swoje życie i znacząco zwiększyć swoje szanse na sukces.
“Osobowość może i powinna się zmieniać. Twoje cele kształtują
Twoją tożsamość, tożsamość kształtuje działania, a działania kształtują to, kim jesteś i kim się stajesz. Tak właśnie rozwija się osobowość”. – Benjamin Hardy
Jak zmienić swój charakter? 5 mitów osobowości
Oto 5 powszechnie wyznawanych destrukcyjnych mitów dotyczących osobowości, o których w swojej książce pisze Benjamin Hardy. Te dominujące poglądy — choć potencjalnie mogą być czasem pomocne — są destrukcyjne. Bo to właśnie one sprawiają, że ludzie mają ograniczone zrozumienie tego, kim naprawdę są. Prowadzą bezsensowne poszukiwania, chcąc „odkryć” swoje „prawdziwe” ja, lecz w większości przypadków ta podróż polega tylko na stawianiu niepewnych kroków w stronę przeciętności.
“Kulturowe mity dotyczące osobowości prowadzą do przeciętnego, miernego życia. […] mają niszczycielską moc i ograniczają Twój potencjał i Twoją wolność człowieka”. – Benjamin Hardy
#01 MIT: Osobowość można podzielić na „typy”.
Pierwszy mit mówi, że istnieją określone „typy” osobowości. Otóż nie ma czegoś takiego jak typ osobowości. Twoja osobowość nie jest czymś, co można zdefiniować za pomocą prostego testu osobowości.
Testy osobowości upraszczają naszą wiedzę psychologiczną i sugerują nam, że wiemy więcej niż w rzeczywistości. Są to społeczne albo umysłowe konstrukcje, a nie rzeczywistość. Dzielenie ludzi na typy to powierzchowny, dyskryminujący, odczłowieczający i okropnie niedokładny sposób opisywania złożonego mechanizmu, jakim jest ludzka istota.
„Osobowość” to złożone i skomplikowane zagadnienie, a nie uproszczona generalizacja lub kategoria. To nie jest odizolowana cecha niezależna od kontekstu, kultury, zachowania i tysiąca innych czynników. Nie jesteś jednym i wąskim „typem” osoby. Zależnie od sytuacji i otoczenia zachowujesz się w różny sposób. Twoja osobowość jest dynamiczna, elastyczna i zależna od kontekstu. Ponadto zmienia się wraz z wiekiem — i to dużo bardziej, niż Ci się wydaje.
“Testy osobowości to fast food dla duszy. Przekonują Cię, że możesz odkryć swoje prawdziwe ja w kilka minut”. – Benjamin Hardy
#02 MIT: Osobowość jest wrodzona i niezmienna.
Mit numer dwa głosi, że osobowość jest wrodzona i niezmienna. Ludzie wyznają dziwaczne przekonanie, że to, kim są w chwili obecnej, to „ostateczna”, „wyewoluowana” i „gotowa” wersja ich samych. Zakładamy, że nasza obecna osobowość to ukończony produkt (iluzja końca historii); kładziemy zbyt duży nacisk na przeszłość, przez co nasze postrzeganie samych siebie i całego świata staje się coraz bardziej ograniczone.
Twoja osobowość się zmienia. Zmieniła się i nadal będzie się zmieniać w przyszłości. Dlatego czas zacząć myśleć o tym, jakie będzie Twoje “przyszłe ja”. Nie dopuść do tego, żeby to, kim się staniesz, było dla Ciebie zaskoczeniem, rozczarowaniem lub powodem do frustracji. Nie pozwól, żeby Twoje przyszłe ja było efektem zaniedbania, złego planowania albo niewłaściwych decyzji podjętych przez Twoje “obecne ja”. Życie zaczyna nabierać zupełnie innego znaczenia, gdy już teraz zaczynasz myśleć o tym, czego będzie pragnąć Twoje przyszłe ja. Zamiast podejmować decyzje w oparciu o swoją obecną tożsamość, możesz zacząć dokonywać takich wyborów, które Twoje przyszłe ja będzie pochwalać i doceniać.
“To, kim chcesz być w przyszłości, jest ważniejsze niż to, kim jesteś teraz, i powinno realnie wpływać na to, jaką osobą jesteś obecnie”. – Benjamin Hardy
#03 MIT: Osobowość to rezultat naszej przeszłości.
Trzeci mit mówi, że nasza osobowość to efekt naszej przeszłość. Popularnym warunkiem wstępnym wielu naukowych teorii jest „determinizm przyczynowy” — koncepcja mówiąca, że wszystko, co się dzieje lub istnieje, zostało wywołane przez wcześniejsze warunki lub wydarzenia. Psychologowie analizujący ludzkie zachowania doszli do zgodnego wniosku, że najlepszym sposobem na przewidzenie czyjegoś zachowania w przyszłości jest obserwacja tego, jak się zachowywał w przeszłości.
Jednak jak przekonuje Benjamin Hardy nasza przeszłość, podobnie jak osobowość, nie jest stała i niezmienna. Kontekst wszystko zmienia. Kontekst ma dużo większe znaczenie niż treść. Ponieważ to on decyduje o znaczeniu, skupieniu, nacisku, a nawet o wyglądzie treści. Kiedy zmieniasz kontekst, automatycznie zmieniasz treść. To, że coś wydarzyło się w przeszłości, nie oznacza, że ta sytuacja lub doświadczenie są „obiektywne”.
Nasza przeszłość, podobnie jak każde doświadczenie lub wydarzenie, jest subiektywną sytuacją, której przypisujemy określone znaczenie — pozytywne lub negatywne, dobre lub złe. Nie ulega wątpliwości, że wydarzenia z przeszłości mogą na nas wpływać. Ale w rzeczywistości to nie przeszłość na nas wpływa, lecz aktualna interpretacja i emocjonalne przywiązanie do tej przeszłości.
“Twoja przeszłość może się zmienić — i musi to zrobić. Twoja przeszłość ewoluuje w tym samym czasie, gdy Ty ewoluujesz”. – Benjamin Hardy
#04 MIT: Osobowość jest czymś, co należy odkryć.
Mit numer cztery głosi, że osobowość jest to coś co trzeba odkryć. Koncepcja mówiąca, że osobowość trzeba odkryć, wywodzi się z tego samego błędnego rozumowania co ta, która mówi, że osobowość jest wrodzona i kształtowana przez doświadczenia z przeszłości. Otóż nie. Osobowość — tak samo jak pasja, inspiracja, motywacja i przekonanie — to produkt uboczny Twoich decyzji. Ograniczonym i nieskutecznym podejściem jest postrzeganie osobowości jako siły napędowej podejmowanych decyzji życiowych, na przykład wybieranie kariery w oparciu o to, co Twoim zdaniem najlepiej pasuje do Twojego charakteru.
Nie ma co liczyć na nagłe oświecenie. Motywacja, podobnie jak pasja, nie jest czymś, co się odkrywa, lecz rodzi się na skutek aktywnych i ukierunkowanych działań. Zarówno pasja, jak i motywacja to skutki, a nie przyczyny. Nie inaczej jest z osobowością. Nie jest ona czymś, co odkrywasz, lecz raczej czymś, co tworzysz poprzez swoje działania i zachowanie.
“Przekonanie, że musisz odkryć swoją osobowość, świadczy o nastawieniu na trwałość. Uniemożliwia ono kreowanie i wykorzystywanie sytuacji, które powodują osobistą przemianę”. – Benjamin Hardy
#05 MIT: Osobowość to nasze prawdziwe i „autentyczne” ja.
Ostatni mit mówi, że osobowość jest naszym „autentycznym” ja, któremu musimy być „wierni”. Ten mit powoduje, że ludzie dobrowolnie zamykają się w niebywale wąskich i sztywnych ramach. Pragnienie bycia „autentycznym” sprawia, że ludzie utrwalają niezdrowe wzorce i stają się więźniami własnych lęków i obaw.
W dzisiejszych czasach „autentyczność” zazwyczaj tak naprawdę oznacza: „Mam sztywne podejście. Ponieważ mam określone cechy, nie należy ode mnie oczekiwać, że zrobię cokolwiek innego niż to, co jest dla mnie naturalne i przychodzi mi z łatwością. Nie powinnam robić niczego innego niż to, w czym czuję się dobrze”.
Twoje autentyczne ja nie jest tym, kim jesteś teraz, ani na pewno nie jest osobą, którą byłeś/byłaś kiedyś. Twoje autentyczne ja jest tym, w co najbardziej wierzysz, i tym, kim najbardziej chcesz się stać. Bycie autentycznym wymaga szczerości, a bycie szczerym polega na stawieniu czoła prawdzie, a nie na usprawiedliwianiu własnych ograniczeń, bo nie chcesz poczuć się niekomfortowo podczas trudnych rozmów.
“Co może się stać, jeśli przestaniesz próbować być „autentyczny(a)” i zamiast tego zmierzysz się z prawdziwą przyczyną ograniczania siebie?”. – Benjamin Hardy
Słowo końcowe
I taka jest prawda na temat osobowości. Twoja osobowość nie jest czymś, co można zdefiniować za pomocą prostego testu osobowości. Nie jest czymś wrodzonym ani niezmiennym. Osobowość nie jest Twoją przeszłością i zdecydowanie nie jest Twoim „prawdziwym” ani „autentycznym” ja. Nie jest też czymś, co musisz odkryć, żeby móc zacząć żyć pełnią życia.
Twoja przeszłość naprawdę nie ma znaczenia. Nieważne, co mówi głupi test osobowości ani co myślą o Tobie znajomi z czasów szkoły średniej. Liczy się to, kim chcesz być. Liczą się wybory, których dokonujesz. Jeśli zastanawiasz się, czy naprawdę jesteś w stanie się zmienić, odpowiedź brzmi tak!
Jak zmienić swój charakter. Pozbądź się ograniczających przekonań i wymodeluj swoją osobowość
Jeżeli należysz do grona osób, które mają już dość wielkich przemian i czują się zniechęcone tym, że stoją w miejscu, to książka Jak zmienić swój charakter jest dla Ciebie. Jej myśl przewodnia brzmi: „osobowość” nie ma znaczenia. Co więcej, wcale nie jest ona najważniejszym aspektem tego, kim jesteś. Osobowość to coś powierzchownego, przejściowego. Jest produktem ubocznym czegoś dużo większego.
Poznaj najbardziej bezpośrednią, najprostszą i najskuteczniejszą drogę do zmiany i rozwoju. Książka Jak zmienić swój charakter pokaże Ci, jak stać się tym, kim chcesz być, bez względu na to, jak wyglądała Twoja przeszłość. Nauczy Cię wszystkiego, czego musisz wiedzieć o tym, dlaczego ludzie utrwalają szkodliwe schematy, i przedstawi Ci praktyczne, oparte na naukowej wiedzy strategie aktywnego wybierania rzeczy, których pragniesz, a następnie sprowadzania ich do własnego życia.
A mówiąc bardziej konkretnie, książka Jak zmienić swój charakter pomoże Ci:
- rozwiać mity dotyczące osobowości, które ograniczają potencjał większości ludzi;
- samodzielnie zdecydować, jak chcesz żyć, bez względu na to, jak bardzo będzie się to różnić od Twojego dawnego lub obecnego życia;
- osiągnąć emocjonalną elastyczność, dzięki której Twoja przeszłość przestanie Cię definiować;
- przepracować traumę i żyć tak, jakby wszystko w Twoim życiu działo się dla Ciebie, a nie przytrafiało się Tobie;
- zyskać pewność siebie potrzebną do znalezienia sensu życia;
- stworzyć grupę „empatycznych świadków”, którzy będą aktywnie Cię zachęcać do parcia naprzód do miejsca, gdzie czekają Cię kolejne sukcesy i porażki;
- wzmocnić swoją podświadomość, żeby wygrać z uzależnieniami i ograniczającymi Cię wzorcami zachowania;
- odmienić swoje otoczenie, tak aby ciągnęło Cię w stronę przyszłości i nie pozwalało tkwić w przeszłości.
Nie pozwól, aby inni Cię ograniczali, mówiąc Ci, co możesz mieć lub osiągnąć. Jeśli chcesz rozwijać swoją kreatywność i pewność siebie — albo stać się osobą bardziej ekstrawertyczną i zorganizowaną — możesz posiąść każdą z tych cech (albo wszystkie naraz). Jeżeli jesteś nieśmiały(a), a chcesz być odważnym, wpływowym liderem inspirującym wszystkich dookoła, to jak najbardziej jest to możliwe.
Kiedy już zdecydujesz, kim chcesz być i jak chcesz żyć, wszystko, czego naprawdę pragniesz, znajdzie się w Twoim zasięgu.
Wybór należy do Ciebie. Kim będziesz?
“To, kim się staniesz, to Twój wybór — którego tylko Ty możesz dokonać”. – Benjamin Hardy
Źródło: Jak zmienić swój charakter. Pozbądź się ograniczających przekonań i wymodeluj swoją osobowość – Benjamin Hardy, PhD, wydawnictwo Sensus 2022, tłumaczenie Joanna Sugiero
Sprawdź też: Siła woli to mit! Dlaczego siła woli nie działa i jak osiągnąć sukces?
