Czy twoja praca jest twoją pasją? Wokół ciągle słyszymy “twoja praca powinna być twoją pasją”, “wybierz pracę, którą kochasz, a nie będzie musiał pracować ani jednego dnia”, “wspaniałą pracę można wykonywać tylko wtedy, gdy się kocha to, co się robi”, “znajdź swoją pasję i podążaj za nią”, “żeby być szczęśliwym, trzeba kierować się swoją pasją” i wiele innych podobnych haseł. Okazuje się jednak, że tradycyjna recepta na sukces zawodowy – “kieruj się swoją pasją” – ma poważne wady i może być bardzo złą radą!

“Kieruj się swoją pasją – to niebezpieczna rada”!

Cal Newport profesor informatyki na Georgetown University i autor takich hitów jak Praca głęboka, czy Cyfrowy minimalizm w swojej kolejnej książce – Moja praca Moja Pasja. Zadbaj o udane życie zawodowe – wytacza silne argumenty przeciwko teorii pasji i stawia śmiałą tezę, że “Kieruj się swoją pasją” to zła wskazówka przy wyborze pracy. Bo pasja nie tylko nie tłumaczy, dlaczego większość ludzi potrafi zrobić świetną karierę w swoim zawodzie, ale w wypadku wielu osób pogarsza tylko ich sytuację. Prowadzi do ciągłej zmiany pracy i ustawicznego niezadowolenia, gdy rzeczywistość nie potrafi sprostać marzeniom.

“Każe nam się wielbić tych, którzy mają odwagę podążać za swoją pasją. Mamy współczuć konformistom bojaźliwie trzymającym się bezpiecznych ścieżek. Jeśli jednak zajrzeć pod podszewkę tych frazesów i zbadać, jak naprawdę zaczynali pasjonaci swojej pracy, tacy jak Steve Jobs, albo zapytać socjologów, od czego właściwie zależy zadowolenie z pracy, sprawa się komplikuje. Zaczynamy odkrywać niuanse, które stawiają teorię pasji w wątpliwym świetle. W końcu dochodzimy do niepokojącego wniosku: “Kieruj się swoją pasją” może być bardzo złą radą”. – Cal Newport

Jak to się dzieje, że ludziom udaje się pokochać to, co robią? Dlaczego niektórzy kochają swoją pracę, a tylu innych tego nie potrafi? Cal Newport szukając odpowiedzi, wnikliwie przeanalizował dane, rozmawiał z wieloma ludźmi i prześledził historie tych, którzy odnieśli zawodowy sukces. Chciał ustalić, co się liczy, a co nie, podczas budowania udanej kariery zawodowej. To, czego się dowiedział, utwierdziło go w słuszności jego przypuszczeń. Aby lubić to, co się robi, nie należy kierować się pasją!

Jak mieć udane życie zawodowe? Przestrzegaj tych czterech zasad!

Skoro rada “kieruj się swoją pasją” jest błędna, co w takim razie należy robić? Cal Newport radzi, aby postępować zgodnie z czterema zasadami udanego życia zawodowego. Oto one:

Zasada #01 Nie kieruj się swoją pasją

Zasada nr 1 obala “teorię pasji”, która głosi, że kluczem do satysfakcji zawodowej jest najpierw ustalenie, co jest naszą życiową pasją. A potem znalezienie pracy, która będzie odpowiadać tej pasji.

Teoria pasji, chociaż powszechnie uznawana za słuszną, jest zarówno nieprawdziwa, jak i potencjalnie niebezpieczna. Strategia “kieruj się swoją pasją” jest błędna, gdyż ludzie na ogół nie mają żadnej życiowej pasji, która czeka na odkrycie i zgodnie z którą można by wybrać karierę zawodową. Do zdobycia satysfakcjonującej pracy często prowadzi znacznie bardziej kręta droga. Świetne kariery zawodowe mają często złożoną genezę, co obala teorię, że trzeba tylko kierować się swoją pasją.

Dlaczego niektórzy lubią swoją pracę, a tak wielu jej nie cierpi?

Satysfakcja z pracy to splot wielu czynników. Jednak dopasowywanie pracy do istniejącej wcześniej pasji do nich nie należy. Najszczęśliwszymi, najmocniej kochającymi swój zawód pracownikami są nie ci, którzy podążyli za swoją pasją, ale ci, którzy wykonują ten zawód tak długo, że stali się naprawdę dobrzy w tym, co robią. Pasja to efekt mistrzowskiego opanowania umiejętności. A to prowadzi nas do kolejnej zasady.

“Teoria pasji nie jest po prostu błędna, jest wręcz niebezpieczna. Rada “kieruj się swoją pasją” to nie przejaw niewinnego optymizmu, ale potencjalne źródło zamętu i lęków w życiu zawodowym”. – Cal Newport

Zasada #2 Bądź tak dobry, żeby wszyscy to widzieli

Zasada nr 2 mówi, że rzeczy, dzięki którym praca jest wspaniała, są rzadkie i cenne. Aby więc ją zdobyć, musimy zaoferować w zamian równie rzadkie i cenne umiejętności. Umiejętności te Cal Newport nazwała kapitałem zawodowym. Zgromadzenie dużej ilości tego kapitału jest warunkiem zdobycia satysfakcjonującej pracy.

Aby zgromadzić taki kapitał, trzeba przyjąć tak zwaną postawę rzemieślnika, skupiając się na tym, co możemy zaoferować światu. Różni się ona znacznie od często spotykanej postawy pasjonata, który interesuje się głównie tym, co świat ma mu do zaproponowania.

Nie trzeba pytać, czy praca, którą wykonujemy, jest zgodna z naszą życiową pasją, lecz starać się osiągnąć taką biegłość w tej pracy, aby wszyscy to zauważyli. To znaczy: bez względu na to, jak zarabia się na życie, należy traktować swoją pracę tak, jak traktuje ją prawdziwy fachowiec.

Jednak nawet przyjmując postawę rzemieślnika, niełatwo jest być “tak dobrym, żeby wszyscy to widzieli”. Tu z pomocą przychodzi trening celowy. Metoda doskonalenia umiejętności przez przekraczanie granic tego, co już znamy i w czym czujemy się pewnie.

Jeśli nie będziesz próbował się stać “tak dobry, żeby wszyscy to widzieli”, najprawdopodobniej nie pokochasz swojej pracy. Bez względu na to, czy według ciebie jest ona zgodna z twoim powołaniem czy nie.

“”Bo szansę mają tylko ci, którzy zadają sobie pytanie: «Jak mogę stać się naprawdę dobry?»”. – Cal Newport

Zasada #3 Zrezygnuj z awansu

Jeśli chcesz kochać to, co robisz, pierwszym krokiem jest zgromadzenie kapitału zawodowego. Następnym zaś zainwestowanie tego kapitału w cechy, którymi odznacza się wspaniała praca. Poczucie kontroli to jeden z najważniejszych celów, które można wybrać przy takiej inwestycji. Bo zyskanie kontroli nad tym, co się robi i w jaki sposób, jest niezwykle ważne. Ta cecha kariery zawodowej często występuje u ludzi, którzy kochają swoją pracę.

Zgodnie z zasadą numer 3 kontrola nad tym, co i jak robimy, ma wielkie znaczenie. Jak stwierdza Newport można ją nazwać “eliksirem wymarzonej pracy”. Przyznanie ludziom większej kontroli nad tym, co robią i w jaki sposób, zwiększa ich zadowolenie, zaangażowanie i poczucie zawodowego spełnienia.

Kiedy ktoś mówi: “Taką pracę chciałbym wykonywać“, chodzi mu właśnie o zajęcie, w którym ten czynnik – kontrola, autonomia – odgrywa główną rolę. Świadomość znaczenia kontroli zmienia nasz sposób oceny pojawiających się przed nami możliwości. Rozumiemy, że autonomia jest nie mniej ważną cechą potencjalnej posady niż pensja albo prestiż instytucji.

Okazuje się jednak, że zdobycie kontroli nad życiem zawodowym nie jest łatwe. Dążąc do tego, ludzie bardzo często wpadają w różne pułapki. Zasada: “Rób to, za co ludzie gotowi są zapłacić” lub inaczej “prawo finansowej opłacalności”, to podstawowa pomoc w zdobywaniu kontroli nad życiem zawodowym, która pozwala uniknąć pomyłek.

Decydując się na jakieś przedsięwzięcie, dzięki któremu mamy zdobyć większą kontrolę nad swoim życiem zawodowym, trzeba sprawdzić: “czy ludzie będą gotowi za nie zapłacić?”. Dotyczy to zarówno przedsięwzięć o charakterze biznesowym, jak i nowej posady albo innej roli w dotychczasowej pracy. Jeśli są dowody “że ludzie są gotowi zapłacić”, można przystąpić do dzieła. Jeśli nie, lepiej zrezygnować.

“Kontrola nad tym, co i w jaki sposób robimy, to jedna z najważniejszych cech lubianej pracy”. – Cal Newport

Zasada #4 Planuj skromnie, działaj z rozmachem

Zasada numer 4 głosi, że tym co porządkuje nasze życie zawodowe i wskazuje mu wyraźny cel, jest misja. To jej zawdzięczamy sławę i niezwykłe możliwości. Misja to oś, wokół której obraca się nasza kariera zawodowa. Jest czymś ogólniejszym niż konkretna praca i może być wspólna dla wielu posad. Odpowiada na pytanie: co mam zrobić ze swoim życiem?

Misje są ważne, gdyż skupiają naszą energię na pożytecznym celu. A to z kolei maksymalizuje nasz wpływ na świat, czyli jeden z czynników, od którego zależy, czy pokochamy swoją pracę. Dlatego, że ludzie przekonani, że ich życie zawodowe ma znaczenie, są z niego bardziej zadowoleni. Lepiej też znoszą ciężką pracę.

Prawdziwa misja wymaga dwóch rzeczy. Po pierwsze, kapitału zawodowego, do którego zgromadzenia niezbędna jest cierpliwość. Po drugie, otwartego umysłu i ogromnej wiedzy w danej dziedzinie, żeby móc przecierać w niej nowe szlaki.

Wielkie misje kończą się sukcesem dzięki skromnym i łatwo wykonalnym przedsięwzięciom, które Newport nazywa “obstawianiem małych zakładów”. Służą one do zbadania konkretnych możliwości związanych z ciekawym pomysłem. Istotne jest też tzw. “prawo niezwykłości”. Prawo to głosi, że aby jakiś projekt zapewnił misji sukces, powinien być podwójnie niezwykły. Po pierwsze, musi skłaniać ludzi do wypowiadania uwag na jego temat. Po drugie, musi być realizowany w miejscu, w którym uwagi te wywołują niezwykłą reakcję.

Kapitał zawodowy pozwala nam zidentyfikować misję życiową, ale dopiero dzięki strategii małych zakładów i prawu niezwykłości ma ona duże szanse na sukces. Żeby dobrze pokierować swoim życiem zawodowym, potrzebujemy jednego i drugiego.

Robiąc małe zakłady i stosując prawo niezwykłości, znacznie zwiększamy swoje szanse na to, żeby dzięki misji mieć udaną karierą zawodową.

“Misja w życiu zawodowym może być źródłem wielkiej satysfakcji. Udziela odpowiedzi na pytanie: “Co mam zrobić ze swoim życiem?”. – Cal Newport

Uwagi końcowe

Sądzisz, że kluczem do szczęścia jest rozpoznanie swego prawdziwego powołania i podążanie za nim z całą śmiałością, na jaką cię stać? Sposób na szczęście – przynajmniej w życiu zawodowym – nie sprowadza się do odpowiedzi na pytanie: “Co mam zrobić ze swoim życiem?

Przestań łamać sobie głowę nad tym, co chciałbyś robić w życiu. Nie szukaj obsesyjnie swego prawdziwego powołania. Żeby wykonywać ukochaną pracę nie musisz kierować się pasją. Jeśli twoim celem jest pokochanie swojej pracy, rada “kieruj się swoją pasją” nie przybliży cię do tego celu.

Odrzuć teorię pasji i odkryj, od czego tak naprawdę zależy to, że pokochasz swoją pracę!

Jak twierdzi Cal Newport teoria pasji nie jest po prostu błędna, jest wręcz niebezpieczna. Rada “kieruj się swoją pasją” to nie przejaw niewinnego optymizmu, ale potencjalne źródło zamętu i lęków w życiu zawodowym.

Moja praca, moja pasja. Zadbaj o udane życie zawodowe. - Cal Newport
Moja praca, moja pasja. Zadbaj o udane życie zawodowe. – Cal Newport

Aby dowiedzieć się więcej co sprawia, że kochamy swoją pracę i jak to osiągnąć sięgnij po książkę Moja praca, moja pasja. Ta wydana przez Studio Emka w tłumaczeniu Władysława Jeżewskiego inspirująca książka zaprzecza obiegowej opinii, że pasja ma znacznie.

Ważniejsze od pasji jest nabycie rzadkich i cennych umiejętności, a potem zainwestowanie tego kapitału zawodowego w cechy, dzięki którym praca staje się wspaniała. Wśród tych cech są między innymi kontrola (niezależność) i misja.

Książka Moja praca, moja pasja pomoże ci wejść na realistyczną drogę ciekawej i satysfakcjonującej kariery zawodowej. Składa się z czterech części, a w każdej z nich Cal Newport na barwnych przykładach, jasno i konkretnie omawia jedną z czterech sformułowanych przez siebie zasad udanego życia zawodowego. Newport podaje konkretne wskazówki, lecz nie znajdziesz w tej książce opisów skomplikowanych systemów czy ankiet umożliwiających samoocenę. Sprawa jest zbyt subtelna, by sprowadzać ją do sztywnych formułek. To obowiązkowa lektura dla każdego kto szuka swojej drogi w życiu zawodowym albo chce czerpać większą satysfakcję ze swojej pracy.

Odkryj lepszy sposób na spełnione życie zawodowe i osobiste niż “podążanie za swoją pasją”!

“Nie podążajmy za swoją pasją; niech to ona podąża za nami w naszych staraniach, żeby stać się, jak głosi mój ulubiony cytat ze Steve’a Martina, “tak dobrym, aby wszyscy to widzieli”.- Cal Newport

A jak jest u Ciebie? Czy lubisz swoją pracę? Czy Twoja praca daje Ci satysfakcję i spełnienie?