Czego się boisz? Wszyscy się czegoś boimy. Jesteśmy stworzeni by odczuwać strach. Strach to instynkt, który w sytuacji zagrożenia, pozwala nam szybko zareagować, a nawet uchronić nas przed śmiercią. Stanowi on mechanizm obronny – naturalną reakcję mózgu w niebezpiecznych sytuacjach. Odpowiednia dawka lęku to nic złego. Problemy pojawiają się, kiedy zaczyna przeszkadzać nam w życiu. Powstrzymuje przed działaniem i nie pozwala robić tego, co dla nas ważne. Doświadczanie lęku często pociąga za sobą negatywne skutki. Odbija się negatywnie na naszych relacjach, osiągnięciach i planach na przyszłość.
Nadmierny lęk to zarówno problem dotykający dorosłych, jak też coraz częściej nastolatków. Natłok obowiązków, skomplikowane relacje z rówieśnikami, funkcjonowanie w świecie online, to wszystko może sprawić, że pojawia się stres i niepokój, a spirala negatywnych emocji zaczyna się nakręcać.
Regine Galanti psycholożka kliniczna od lat pracuje z nastolatkami nad naprawą tych negatywnych wzorców przy użyciu terapii poznawczobehawioralnej (ang. cognitive behavioral therapy, CBT) i technik mindfulness. W swojej książce Lęk Off zwraca uwagę, że lęk może przybierać wiele różnych form. Niektóre lęki są bardziej fizyczne, inne mają związek z psychicznymi niepokojami, a jeszcze inne objawiają się jedynie w konkretnych sytuacjach. Jakie są rodzaje lęku i jak sobie z nim poradzić? Oto często występujące rodzaje lęku.
“Pomyśl o tym w ten sposób: strach jaskiniowca przed lwami pomaga mu przetrwać; twój lęk przed rozmową z uroczą nową koleżanką z klasy nie pełni równie istotnej funkcji”. – Regine Galanti
Lęk Off – rodzaje lęku i jak sobie z nim poradzić?
#01 Lęk ogólny
O lęku uogólnionym mówimy, kiedy za bardzo martwisz się codziennymi sprawami, takimi jak dom, praca, szkoła czy przyjaciele. Trudno ci nad tym niepokojem zapanować. Być może spodziewasz się najgorszego lub bardziej niż inni martwisz się takimi sprawami, jak nadchodzący egzamin czy kłótnia z przyjacielem.
#02 Lęk społeczny
Lęk społeczny to lęk przed negatywną oceną lub odrzuceniem przez innych ludzi. Być może martwisz się, że zachowujesz się głupio albo przynudzasz. A pod wpływem tych obaw zaczynasz unikać interakcji społecznych lub sytuacji, w których inni ci się przyglądają.
#03 Lęk separacyjny
Lęk separacyjny to obawa przed oddaleniem od bliskich, najczęściej rodziców. Być może niepokojem napawa cię myśl, że nie jesteś z nimi. Albo wyobrażasz sobie, że kiedy się rozdzielicie, stanie się coś złego.
#04 Fobie
Fobie to silne lęki przed czymś konkretnym, których rozmiary są często niewspółmierne do źródła obaw. Gwałtowne reakcje lękowe mogą budzić np. zwierzęta (w tym insekty), zarazki, ekstremalne zjawiska pogodowe lub zamknięte przestrzenie. Choć wywoływany przez nie dyskomfort jest czymś naturalnym, większość ludzi, zetknąwszy się z nimi, przechodzi nad takimi sytuacjami do porządku dziennego. Fobie zaś zmuszają do unikania sytuacji powodujących dyskomfort za wszelką cenę, nawet kiedy zdajemy sobie sprawę, że lęk jest irracjonalny.
#05 Ataki paniki
Ataki paniki to fizyczny przejaw lęku. Nagle pojawiają się intensywne i nieprzyjemne doznania fizyczne budzące skojarzenia z atakiem serca albo ogarniającym szaleństwem. Po jednym ataku paniki możesz zacząć się obawiać kolejnych, co stanowi charakterystyczny przejaw zespołu lęku napadowego. Kiedy lęk przed atakami paniki jest na tyle obezwładniający, że przestajesz wychodzić z domu (a jeśli już, to tylko z konkretnymi osobami), zaburzenie to nazywamy agorafobią.
#06 Zaburzenia obsesyjnokompulsyjne
Zaburzenia obsesyjnokompulsyjne (OCD) obejmują myśli, które uporczywie tkwią ci w głowie i powodują lęk. Myśli te stają się tak obsesyjne, że zmuszają cię, byś COŚ z tym zrobił. Zachowanie to nazywamy kompulsją. Chociaż zachowania kompulsyjne na chwilę poprawiają samopoczucie, to w ostatecznym rozrachunku prowadzą do pogłębionej obsesji. A ta wywołuje większy lęk i dodatkowo nakręca kompulsję.
Uwagi końcowe
Jesteśmy ludźmi i doświadczamy ludzkich emocji, w tym lęku. Pierwszy krok, aby rozwiązać problemem to nazwanie odczuwanego przez nas lęku. Nie poradzisz sobie z czymś, czego nie umiesz nazwać. Drugi krok to poznanie skuteczny metod i sposobów, radzenia sobie ze stresem, lękiem i niepokojem. Tu z pomocą przychodzi Regine Galanti i jej książka Lęk Off – pierwsza pomoc w stresie niepokoju i stanach lękowych.
Lęk Off Twoja pierwsza pomoc w stresie niepokoju i stanach lękowych
Książka Lęk Off skierowana jest głównie do nastolatków, ale i osoby dorosłe mogą się z niej wiele nauczyć. Dzięki wydawnictwu Feeria Young i na polski przetłumaczyła ją Natalia Mętrak-Ruda. Ten poradnik przedstawia praktyczne ćwiczenia i techniki, które pomagają radzić sobie ze stresem i niepokojem. Opisane w niej metody są skuteczne, ponieważ przebadali je pod tym kątem naukowcy i w różnych okolicznościach sprawdzili je terapeuci. Umiejętności te, o ile będziesz je rozwijać, mogą pomóc ci w radzeniu sobie z lękiem poprzez zmianę myśli, zachowań oraz reakcji fizycznych, ułatwiając podejmowanie życiowych wyzwań.
Używaj tej książki w sposób, który najbardziej ci odpowiada. Potraktuj ją jak skrzynkę z narzędziami, wypełnioną różnorodnymi strategiami i umiejętnościami. Niektóre z nich sprawdzą się w twoim wypadku lepiej, inne gorzej. Kiedy je poznasz i zaczniesz regularnie stosować, przekonasz się, które są najlepsze dla ciebie.
Czytając tę książkę, zrozumiesz, że w walce z różnymi rodzajami lęku mogą przydać się różne umiejętności. Książka Lęk Off powstała, żeby pokazać ci, jak możesz sobie pomóc. Czasem jednak trudno zmierzyć się z lękiem samemu. Dlatego nie wahaj się porozmawiać z zaufanym dorosłym, rodzicami, wychowawcą, lekarzem czy psychologiem.
Dowiedz się jak zastosować sprawdzone techniki w obliczu licznych przejawów stanu lękowego. Twoje lęki nie rozwinęły się z dnia na dzień, więc to niemożliwe, by z dnia na dzień zniknęły. Z czasem jednak, dzięki wysiłkowi i zaangażowaniu możesz zacząć wprowadzać niewielkie zmiany, które sprawią, że twoje życie będzie znacznie przyjemniejsze. Wyłącz lęk i włącz odwagę!
“Twoim celem jest większa samoświadomość i akceptacja trudnych emocji. Tylko w ten sposób uda ci się dostrzec, że nawet najtrudniejsze uczucia prędzej czy później odpłyną jak liście unoszone nurtem rzeki”. – Regine Galanti
Sprawdź: Jak nie bać się życia? 10 sposobów jak poradzić sobie z niepokojem i lękiem
A Ty jak sobie radzisz z lękiem? Czy masz go pod kontrolą?
