Żyjemy w świecie VUCA – zmiennym, niepewnym, złożonym, niejednoznacznym. W takich warunkach silne przywództwo nabiera szczególnego znaczenia. Jak być skutecznym liderem w niepewnych czasach? Jakie są kluczowe kompetencje lidera VUCA?
“Wyzwania dnia dzisiejszego i jutrzejszego nie mogą być rozwiązane wczorajszymi narzędziami”. – Managing in a VUCA World
Czym jest VUCA?
VUCA jest akronimem od angielskich słów: Volatility, Uncertainty, Complexity i Ambiguity. Termin ten wprowadzono w amerykańskiej Akademii Wojskowej, aby opisać bardziej niestabilny, niepewny, złożony i niejednoznaczny świat postrzegany jako wynik końca zimnej wojny.
Volatility – zmienność – nic nie jest pewne
Uncertainty – niepewność – przyszłość jest trudna do przewidzenia
Complexity – złożoność – nic nie jest tak proste jak się wydaje
Ambiguity – niejednoznaczność – nie wiemy tego co powinniśmy wiedzieć
Dziś model VUCA jest często stosowany też w świecie biznesu. Służy wzmocnieniu strategicznego znaczenia prognozowania, a także analizie zachowania grup i osób w organizacjach.
“Czarne łabędzie” – zdarzenia wręcz nieprawdopodobne – jak zamach na World Trade Center, wybuch wulkanu na Islandii czy pandemia Covid-19. Internet i rewolucja cyfrowa, transformacje zachodzące na globalnych rynkach, nowe modele biznesowe, technologie, procesy, oczekiwania klientów, zmiany na rynku pracy, młode pokolenia i nowe oczekiwania pracowników oraz wiele innych zjawisk. Nasz świat nie zwalnia tempa.
Zmiany zachodzą coraz szybciej, co wymaga od liderów elastycznego podejścia, ciągłego uczenia się i umiejętności rozwiązywania coraz bardziej kompleksowych problemów przy jednoczesnym braku całościowych danych.
Jakie kompetencje powinien mieć lider w świecie VUCA?
Współczesny lider w świecie VUCA to ten, który kształtuje wspierającą, skoncentrowaną na ludziach kulturę organizacyjną. Jak pisze w swojej książce Przywództwo w świecie VUCA Agnieszka Piątkowska, przedsiębiorczyni, ekspertka ds. rekrutacji, doradca kariery i coach wyższej kadry menedżerskiej:
“Nowoczesny lider, sprawnie funkcjonujący w świecie VUCA, to taki, który zapewnia pracownikom szansę rozwoju osobistego i zawodowego, pozwala uczestniczyć w podejmowaniu decyzji, ale także zachęca do brania odpowiedzialności za wykonywane zadania i jej wymaga. Przywódca powinien motywować współpracowników do zaangażowania się w budowę wizji firmy i prowadzić otwartą komunikację z ludźmi na wszystkich szczeblach zarządzania”.
Agnieszka Piątkowska wskazuje też na listę kompetencji, przydatnych na stanowiskach liderskich w trudno przewidywalnym i zmiennym otoczeniu, które kreuje niepewność. Podkreśla też, że w świecie VUCA nic nie jest “na pewno i na zawsze”, dlatego też profile kompetencyjne powinny być przeglądane i aktualizowane, aby były zgodne z celami, strategią i realiami organizacji. A dynamicznie zmieniająca się rzeczywistość wymaga od lidera stałego rozwoju kompetencji oraz budowania klimatu „organizacji uczącej się”, kreującej nowe idee oraz otwartej na eksperymenty.
Oto przydatne kompetencje lidera w świecie VUCA według Agnieszki Piątkowskiej
01. Radzenie sobie z niepewnością
02. Podejmowanie decyzji
03. Asertywność
04. Podejmowanie inicjatywy
05. Zdolności adaptacyjne
06. Myślenie analityczne
07. Rozwiązywanie problemów
08. Opanowanie
09. Zarządzanie konfliktem
10. Etyka i wartości
11. Organizacja pracy
12. Kreatywność
13. Łatwość uczenia się
14. Przewodzenie zespołowemu uczeniu się
15. Słuchanie innych
16. Wytrwałość
17. Krytyczne myślenie
18. Współpraca
19. Komunikacja
20. Przywództwo
21. Odwaga
22. Przewodzenie zmianom
23. Planowanie
24. Budowanie efektywnych zespołów
25. Zręczność interpersonalna
26. Motywowanie innych
27. Rozwój podwładnych
28. Delegowanie
29. Zręczność organizacyjna
30. Relacje z innymi
31. Zręczność polityczna
32. Zręczność strategiczna
33. Swobodna komunikacja z najwyższą kadrą zarządzającą
34. Wywieranie wpływu
35. Umiejętności prezentacji
36. Rozwój własny
37. Samoświadomość
38. Samokontrola
39. Dążenie do osiągnięć
40. Wspieranie różnorodności
41. Tworzenie więzi
42. Przywództwo na odległość
43. Zarządzanie wiedzą
44. Odporność psychiczna
45. Zaangażowanie
46. Myślenie systemowe
47. Poczucie pilności
48. Radzenie sobie z kompleksowością
49. Inteligencja emocjonalna
50. Zarządzanie ryzykiem
51. Elastyczność
52. Ciekawość poznawcza
53. Nadawanie sensu
54. Ekologia w działaniu
55. Przedsiębiorczość
56. Zarządzanie relacjami z interesariuszami
57. Komunikacja międzykulturowa
58. Inspirowanie
59. Kreowanie wspólnej wizji
60. Negocjacje
61. Świadomość biznesowa
62. Wspieranie innowacji
63. Wzmacnianie innych (empowerment)
64. Transparentność
65. Otwartość na informacje
66. Zaawansowana dojrzałość
67. Osobiste mistrzostwo
68. Mądrość
69. Zarządzanie kreatywnością
70. Dbanie o zespół
71. Integralność
72. Współczucie
Uwagi końcowe
Nowoczesne przywództwo w świecie VUCA wymaga porzucenia starych praktyk stosowanych przez lata w zarządzaniu i podejmowaniu decyzji, bo często nie przystają już one do współczesnych wyzwań.
Metodyki współczesnego zarządzania zaczynają ewoluować z typowo procesowych w kierunku bardziej naturalnych, przystosowanych do dynamicznego indywidualnego świata. Zmienia się paradygmat przywództwa, a co za tym idzie zmieniają się również kompetencje poszukiwane u współczesnych liderów. Nowy styl przywództwa oparty na relacjach partnerskich zastępuje ten oparty na nakazach i kontroli.
Aby dowiedzieć się na czym polega skuteczne przywództwo w dzisiejszym świecie koniecznie sięgnij po wydaną przez Onepress książkę Agnieszki Piątkowskiej Przywództwo w świecie VUCA. To praktyczna lektura dla wszystkich menedżerów, liderów i tych, którzy chcą lepiej radzić sobie ze zmianą i niepewnością.
W książce Przywództwo w świecie VUCA. Jak być skutecznym liderem w niepewnym środowisku znajdziesz m.in.:
- 10 sposobów na sprawne przywództwo w świecie VUCA
- 15 wskazówek dotyczących zarządzania wirtualnymi zespołami
- 25 zachowań zwycięskich zespołów
- 60 narzędzi i modeli przydatnych przy podejmowaniu decyzji, kreowaniu wizji przywództwa, samoocenie lidera, rekrutacji, we współpracy w zespole, w zarządzaniu zmianą i budowaniu zwinności w organizacji.
- 72 kompetencje lidera w świecie VUCA waz ich definicjami i opisem.
“Moja książka jest efektem wielu poszukiwań w literaturze przedmiotu, przeglądów badań, rozmów z ekspertami i przedstawicielami świata biznesu oraz doświadczeń własnych. Najistotniejszymi czynnikami osiągnięcia długotrwałego sukcesu organizacji w świecie VUCA jest nowoczesne przywództwo, sprzyjająca uczeniu się kultura organizacyjna oraz zwinne zarządzanie zmianą i na tych elementach oparta jest książka. Mam nadzieję, że pomoże ona w lepszym podejmowaniu decyzji oraz przyniesie otuchę w niepewnych czasach. Książka stanowi zbiór wskazówek, ale nie gotowych recept sprawdzających się zawsze i we wszystkich warunkach, gdyż w świecie VUCA nic nie jest “na pewno” i na zawsze”. – Agnieszka Piątkowska
Sprawdź też: Pętla OODA czyli jak osiągnąć sukces w zmieniającym się świecie
